ДНК
Од Википедија, слободна енциклопедија
ДНК или деоксирибонуклеинска киселина претставува нуклеинска киселина која се содржи само во јадрото на клетката, за разлика од РНК која се среќава и во цитоплазмата. Основната градба на ДНК е иста кај сите видови организми, со исклучок на некои вируси. Молекулот на ДНК е изграден од две полинуклеотидни низи, специфично извиени во двојна спирала. Секоја низа е полимер од мономерни единици-нуклеотиди. Основна структурна единица на ДНК претставува нуклеотидот. Тој е составен од три хемиски соединенија ковалентно сврзани. Превото соединение претставува пентозен шеќер, по кој се разликуваат ДНК и РНК, поточно деоксирибоза која влегува во состав на ДНК и рибоза која влегува во состав на РНК. Второто сеоединение е азотна база на пуринот или пирамидинот која е ковалентно сврзана за првиот јаглероден атом (1С) на пентозата, при што се создава нуклеозид. Во молекулот на ДНК од пуринските бази влегуваат:аденин(А) и гванин(G), а од пирамидинските бази: цитозин(С)и тимин(Т). Во молекулот на РНК се наоѓаат истите бази, но на местото на тиминот доаѓа урациот(U). Третото соединение во нуклеотидод претставува фосфорна група или фосфорна киселина. Молекулите на ДНК се разликуваат по големина (која зависи од бројот на нуклеотиди). Така, вирусната ДНК има неколку илјади нуклеотиди, ДНК на бактеријалниот хромозом има неколку милиони нуклеотиди, а во 46-те хромозоми на човекот - неколку милијарди нуклеотиди. ДНК е одговорна за пренесувањето на наследните својства на организмите, како и за нивната менливост. Таа е материјален носител на информацијата за синтеза на протеините и рибонуклеинските киселини (РНК).
