Capitalismus
E Vicipaedia
Capitalismus[1] sive chrematistica (XREMATISTIKEN[2]) est systema oeconomicum socialeque, cuius definitio exacta pendet multum in perspectiva philosophica proposita. Generaliter systema capitalisticum de dominio privato opponit systema socialisticum de dominio publico, et systema mercantilisticum de pactis inter societates mercantiles et regimina.
In antiquitate, systematis oeconomici erant fundamenta agricultura et servitia. Capitalismus sensu moderno tunc non habebatur. Ea aetate, secundum Aristotelem, chrematistica dicebatur modus oeconomicus hominum liberorum qui in primis magnitudinem pecuniarum suarum augere volebant. In chrematistica summa pecuniae maior summa pecuniae fit. Quod Aristoteli virtus erat in productione agriculturali non in pecunia, hoc sensu chrematistica contrarium erat virtutis oeconomiae, sed verbum chrematistica paene sensum capitalismi moderni capit.
Post displosionem oeconomicam quasi-capitalisticam saeculorum XVI-XVII, anno 1776 philosophus Adamus Smith in suo libro Investigatio de Natura Causisque Divitiae Nationum (Anglice: An Inquiry Into the Nature and Causes of the Wealth of Nations), proposuit Systema Libertatis Naturalis quod essentialiter erat systema capitalisticum. In hoc libro, Smith monstravit malum provenire e systemate mercantilistico, quod libertas et divitiae eunt una.
Nomen capitalismus autem solo postea inventum est saeculo XIX.[3] Secundum scholam Marxisticam, sensu stricto capitalismus dicitur quodque systema oeconomicum in quo capitale, dives in forma factoriarum pecuniaeque privatae, est modus productionis dominans. Secundum scholam oeconomicam Austriacam modernam, sensu stricto capitalismus dicitur societatis modus oeconomicus in quo omnium rerum dominium est privatum. In philosophia Obiectivista, capitalismus significat non solum systema oeconomicum sed etiam systema sociale ubi omnia iura hominis honorantur, omnes interactiones humanae sunt voluntariae et omnes res sunt in dominio privato.
Nulla harum definitionum exactiter describit modus oeconomicus nationum modernarum, quorum systemata oeconomica socialiaque elementa capitalistica et socialistica habent. Sed nationes in quibus hodie systema mercaturae globalis dominat, sicut CFA, paene capitalistica sunt.
[recensere] Vide etiam
[recensere] Nexus externi
[recensere] Nota
- ↑ PONS Standardwörterbuch LATEIN 1. Auflage 1992, Nachruck 2006
- ↑ http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenahist/conring1/jpg/s051.html
- ↑ Capitalismi et capitalistae verba apparuerunt saeculo XIX. Carolus Marx bis vel ter capitalismi verbo utebatur, alioquin locutus est de modo productionis capitalistico.
