મૂડીવાદ

વિકિપીડિયા થી

મૂડીવાદ સામન્યત: ઉસ આર્થિક પ્રણાલી યા તંત્ર કો કહતે હૈં જિસમેં ઉત્પાદન કે સાધન પર નિજી સ્વામિત્વ હોતા હૈ૤ ઇસે કભી કભી "વ્યક્તિગત માલિકાના" કે પર્યાયવાચી કે તૌર પર ભી ઇસ્તેમાલ કિયા જાતા હૈ યદ્યપિ યહાઁ "વ્યક્તિગત" કા અર્થ કિસી એક વ્યક્તિ ભી હો સકતા હૈ ઔર વ્યક્તિયોં કા સમૂહ ભી૤ મોટે તૌર પર કહા જા સકતા હૈ કિ સરકારી પ્રણાલી કે અલાવા નિજી તૌર પર સ્વામિત્વ વાલે કિસી ભી આર્થિક તંત્ર કો પૂંજીવાદી તંત્ર કે નામ સે બુલાયા જા સકતા હૈ૤ દૂસરે તરીકે સે યે કહા જા સકતા હૈ કિ પૂંજીવાદી તંત્ર લાભ કે લિએ ચલાયા જાતા હૈ, જિસમેં નિવેશ, વિતરણ, આય ઉત્પાદન મૂલ્ય, બાજાર મૂલ્ય ઇત્યાદિ કા નિર્ધારણ મુક્ત બાજાર મેં પ્રતિસ્પર્ધા દ્વારા નિર્ધારિત હોતા હૈ૤

પૂંજીવાદ કે સિદ્દાંત સબસે પહલે ઔદ્યોગિક ક્રાંતિ કે ફલસ્વરુપ કાર્લ માર્ક્સ કે સિદ્ધાંત કી વ્યાખ્યા કે સંદર્ભ મેં આયા૤ 19 વીં સદી મેં કુછ જર્મન સિંદ્ધાંતકારોં ને ઇસ અવધારણા કો વિકસિત કરના શુરુ કિયા જો કાર્લ માર્ક્સ કે પૂંજી ઔર બ્યાજ કે સિદ્ધાંત સે હટકર થા૤ બીસવીં સદી કે આરંભ મેં મૈક્સ વેબર ને ઇસ અવધારણા કો એક સકારાત્મક ઢંગ સે વ્યાખ્યિત કિયા૤ શીત યુદ્ધ કે દૌરાન પૂંજીવાદ કી અવધારણા કો લેકર કાફી બહસ ચલી૤

પૂંજીવાદી આર્થિક તંત્ર કો યુરોપ મેં સંસ્થાગત ઢાઁચે કા રુપ સોલહવીં સદી મેં મિલના શુરુ હુઆ૤ હલાકિ પૂંજીવાદી પ્રણાલી કે પ્રમાણ પ્રાચીન સભ્યતાઓં મેં ભી મિલતે હૈં પરંતુ આધુનિક યુરોપ મેં જ્યાદાતર અર્થવ્યસ્થાએઁ સામંતવાદી વ્યવસ્થા કે ક્ષરણ કે બાદ અબ પૂંજીવાદી હો ચુકી હૈં૤