Eropah Wétan

Saka Wikipédia, Ènsiklopédhi Bébas ing basa Jawa / Saking Wikipédia, Bauwarna Mardika mawi basa Jawi

Eropah Wétan

Eropah Wétan sacara geografis yakuwi tlatah ing bagéan wétan bawana Eropah. Sacara umum kawasan iki dumunung ing antara pagunungan Ural lan Kaukasus sarta tapel wates Rusia kulon, utawa sacara alternatif uga nyakup negara-negara sing cedhak karo tapel wates Rusia kulon. Kayadéné bawana, sawijining wilayah mung arupa konstruksi sosial saéngga aja dipadhakaké karo aspèk fisik sing adhedhasar kriteria abstrak lan netral.

Bab lan Paragraf

1 Sajarah
2 Eropah Wétan
- 2.1 Eropah Kidul-wétan/Semenanjung Balkan
- 2.2 Eropah Tengah
3 Delengen uga
4 Pranala njaba

[sunting] Sajarah

Frase iki dipigunakaké ing negara-negara Kulon kanggo nglompokaké kabèh negara Eropah sing mauné minangka rezim komunis sing dijuluki Blok Wétan. Konsep Eropah Wétan diperkuat kanthi dominasi ideologi Komunisme lan utamané Uni Soviet sawisé Perang Donya II. Gagasan sawijining "Tirai Wesi" sing misahaké Eropah Kulon lan Wétan minangka pandhangan umum jroning mangsa Perang Dingin iki munculaké wwerna-werna masalah awit konsèp iki gagal kanggo nyakup komplèksé tlatah iki. Contoné, negara komunis kaya Yugoslavia lan Albania nulak dikuwasani déning Moskwa, ananging bab iki ora digatèkaké déning wong kalangan Kulon.

Sabanjuré, pandhangan yèn Eropah mung dipérang dadi Kulon lan Wétan diyakini pejoratif déning pedunung negara bagéan wétan Eropah, utamané wiwit runtuhé Tembok Berlin lan Komunisme ing Eropah. Pedunung negara bagéan wétan Eropah ora nganggep mèlu tlatah Eropah Wétan, nanging luwih seneng ing grup-grup liya, yakuwi Eropah Tengah, lan Skandinavia (ing Eropah Wétan), utawa karo Eropah Kidul. Perlu dicathet yèn negara bagéan wan sing ora tau nganut ideologi komunis, kayadéné Finlandia ing sisih lor lan Yunani ing kidul, ora tau dikategorèkaké minangka bagéan saka Eropah Wétan, déné sawetara negara sing dumunung luwih adoh ing kulon nanging ana ing sangisoré pengaruh komunis klebu bagéan Eropah Wétan.

Mula bukané frase "Eropah Wétan" wiwit muncul ing pungkasan iki. Mataun-taun Eropah kabagi dadi poros Lor-Kidul, kanthi negara-negara bagéan kidul Mediterania sing nduwèni akèh kamèmperan, lan sisih lor Samodra Atlantik lan Segara Baltik uga nduwèni kamèmperan. Frase "Eropah Wétan" pisanan muncul ing abad kaping-18 lan ke-19, lan dipigunakaké kanggo nggolongaké aréa sing luwih kèri ekonominé saka kabèh Eropah. Kawasan iki didelelng minangka dhaérah sing ana ing sangisoré kakuwasan pamaréntahan otokratik. Dhéfinisi iki ora cetha, lan akèh negara sing ora klebu kriteria pandhangan stereotipikal iki.

Eropah Wétan nduwèni hubungan karo wétan lan kulon. Nalika kabèh negara dipengaruhi kuwat déning agama Katulik utawa Protestan lan nduwèni hubungan sajarah lan budaya raket karo Jerman, Italia, Prancis utawa Skandinavia (umpamané Liga Hanseatik ing Baltik), akèh negara sing duwé hubungan karo blok Wétan. Rusia dikuwasani déning bangsa Mongol maabad-abad suwéné saéngga konvensi pulitik lan sosialé mèmper karo Rusia. Luwih adoh ing bagéan kidul ana Karajan Ottoman lan Islam sing nduwèni pengaruh kuwat. Negara-negara Balkan sarta Hongaria lan Rumania biyèné tau dikuwasani déning bangsa Turki.

[sunting] Eropah Wétan

Negara-negara di Eropah Wétan, pre_1989

Negara-negara yang digolongkan sebagai Eropah Wétan semuanya bekas pecahan Uni Soviet:

[sunting] Eropah Kidul-wétan/Semenanjung Balkan

Definisi iki dijembaraké kanggo nyakup negara-negara tilas aliran komunis ing ngisor iki:

Saliyané kuwi ana uga Yunani lan bagéan Eropah Turki nanging ora nduwèni paham komunis.

[sunting] Eropah Tengah

Negara-negara Eropah Tengah tilas paham komunis kadhangkala nyakup:

Ceko - tilas bagéan Cekoslowakia
Hongaria
Polandia
Slowakia - tilas bagéan Cekoslowakia
Slovenia - tilas bagéan Yugoslavia

Sadurungé Reunifikasi Jerman, Jerman Wétan kerep digolongak minangka salah siji negara Eropah Wétan.

[sunting] Delengen uga

Eropah Kidul-wétan
Eropah Lor

[sunting] Pranala njaba

(en) Trend pendidikan moral ing negara-negara pasca-komunis Eropah Tengah lan Wétan

v • d • e Tlatah ing donya

	Afrika	Maghribi · Lor · Tengah · Kidul · Kulon · Wétan
	Amérika	Lor ^{(Anglo · Lor)} · Tengah ^{(Tengah · Karibia)} · Kidul ^{(Latin · Corong Kidul)}
	Asia	Tengah · Wétan ^{(Wétan Adoh · Asia-Pasifik)} · Lor ^(Siberia) · Kidul ^{(Anak Bawana India)} · Kidul-wétan · Kidul-kulon/Kulon
	Eropah	Balkan · Kulon · Tengah · Wétan · Lor · Kidul · Skandinavia

	Wétan Tengah	Semenanjung Arab · Kaukasus · Levant ·
	Oséania	Australasia · Melanesia · Micronesia · Polynesia
	Kutub	Arktik · Antartika
	Samudra	Donya · Arktik · Atlantik · Hindia · Pasifik · Kidul
Delengen uga Cithakan:Bawana ing donya