Yunani

Saka Wikipédia, Ènsiklopédhi Bébas ing basa Jawa / Saking Wikipédia, Bauwarna Mardika mawi basa Jawi

Ελληνική Δημοκρατία
Ellinikí Dhimokratía

{{{conventional_long_name}}}

(Gendéra) (Lambang)
Motto: Ελευθερία ή Θάνατος (Yunani: "Merdeka atau Mati")
Lagu kabangsan: Imnos pros tin Eleftherian
Ibu kutha	Athena 38°00′ LU 23°43′ BT
Kutha paling gedhé	Athena
Basa resmi	Yunani
Wangun pamaréntah {{{leader_title1}}} {{{leader_title2}}} {{{leader_title3}}}	Republik {{{leader_name1}}} {{{leader_name2}}} {{{leader_name3}}}
Kamardikan {{{established_event1}}} {{{established_event2}}}	{{{sovereignty_note}}} {{{established_date1}}} {{{established_date2}}}
Amba  - Total  - Banyu (%)	131.940 km² (96) 0,86%
Populasi  - 2005 est.  - - census  - Kapadhetan	10.668.354 (75) - 80/km² (87)
GDP (PPP)  - Total  - Per kapita	2005 estimate US$223,5 miliar (37) US$20.362 (34)
Valuta	Euro 1 (EUR)
Zona wektu  - Musim panas (Pangiritan wektu awan (DST))	(UTC+2) (UTC+3)
Internet TLD	.gr
Kodhe tèlpon	+30
1. Mata uang sebelum tahun 2001 ialah drakhma.

Yunani (basa Yunani: Ελλάδα Elládha utawa Ελλάς Hellás), sacara resmi disebut Republik Hellenik (Elliniki Dimokratia), yakuwi negara panggonan lairé budhaya Donya Kulon kang dunungé ana ing Eropah bagéyan kidul.

Warga Yunani ngarani negarané dhéwé Hellas, lan ing lafaz modèrn disebut Ellas. Jroning basa sadina-dina aran Ellada kang dianggo. Jeneng Greece jroning basa Inggris lan jeneng liyané sing mèh padha, dijupuk saka jeneng bahasa Latin, Graecia, kang asalé saka sawijining tlatah kang saiki dumunung ana ing Yunani sisih lor, lan dinggoni déning wong-wong Graekos.

Déné jeneng kang dianggo ing sajroning basa Indonesia, Yunani, asal saka basa Arab, jupuk saka jeneng Ionia.

Bab lan Paragraf 1 Ekonomi 2 Demografi 3 Pamérangan administratif 4 Agama 5 Pariwisata 6 Wacan Terusan 7 Uga pirsani 8 Pranala jaba 8.1 Saka pamaréntah 8.2 Liyané

[sunting] Ekonomi

Yunani nduwèni sistim ekonomi kapitalis campuran karo sektor publik kang nyumbang watara setengah saka PDB. Pariwisata nduwé peran kang wigati, nyediaaké porsi gedhé tumrap GDP lan pengasilan saka pertukaran dhuit manca. Yunani uga minangka pemimpin donya ing babagan perkapalan (nomer siji ing deduwènan kapal lan nomer telu ing registrasi gendéra) [1]. Ekspor barang produksi, klebu telekomunikasi, perangkat lunak lan keras, bahan panganan, lan bahan bakar dadi bagéyan gedhé pengasilan Yunani.

Negara iki nduwé standar urip kang dhuwur, ana ing urutan ka-24 jroning Indeks Pembangunan Manusia 2005 lan ka-22 jroning Indeks Kualitas Hidup Dunia 2005 versi The Economist ^[1]Ekonominé terus ningkat jroning taun-taun pungkasan iki, amarga kawicaksanan pamaréntah kang ngetataké fiskal kanggo nglebokaké Yunani ing sajroning Zona Euro wiwit tanggal1 Januari 2001. Pendapatan per kapita rata-rata taun 2004 kira-kira AS$22.000 ^[2] Yunani uga ngimpor tenaga kerja (akèh-akèhé saka Eropah Wétan, Timur Tengah, Pakistan, lan Afrika). Wong-wong saka tlatah mau saiki cacahé watara 10% saka populasi total.

[sunting] Demografi

Miturut sensus taun 2001, Yunani nduwèni populasi 10.964.020. 58,8% manggon ing kutha, lan mung 28,4% manggon ing padésan. Populasi ing kutha-kutha paling gedhé ing Yunani, yakuwi Athena lan Thesaloniki, watara 4 yuta. Senajan populasi Yunani tetep nambah, Yunani ngadhepi masalah demografik serius: 2002 mujudaké taun pisanan ing ngendi cacahé sing mati ngluwihi cacahé kalairan.

Cacahé imigran kang manggon ing Yunani wektu iki, kira-kira luwih saka sak yuta jiwa. Watara 65% asal saka Albania, lan migrasi skala gedhèn gedhènan saka Albania menyang Yunani dadi sumber konflik amarga tapel wates Yunani-Albania dibukak tanpa persiapan saka péhak pamaréntah Yunani bab fasilitas imigran. Warga Albania sering di-diskriminasèkaké lan di-èksploitasi ing Yunani, lan pungkasan iki uga olèh julukan minangka kang gawé masalah lan kriminal. Nanging saiki akèh warga Yunani kang gelem ngakoni kontribusi imigran mau tumrap ekonomi Yunani. Ana sawetara imigran saka Bulgaria, Serbia, Rumania, Pakistan, Ukraina, Belarus, Polandia, Mesir, Palestina, Ethiopia, Bangladesh, Republik Rakyat Tiongkok lan Georgia. Cacahé ora jelas amarga akèh-akèhé manggon sacara ora sah ing Yunani.

[sunting] Pamérangan administratif

Artikel utama: Provinsi (Periphery) Yunani, Kabupaten (Prefecture) Yunani, dan Komunitas lan kutha (Communities and Municipalities) Yunani

Sacara administratif, Yunani dipérang dadi 13 peripheries (region / provinsi), lan dipérang manèh dadi 51 prefectures (nomoi, tunggal nomos). Uga ana siji area otonom, Mount Athos (Agio Oros, "Gunung Suci"), kang wewatesan karo region Makedonia Tengah.

Peta	Nomer	Periphery	Ibukutha	Area	Populasi
	1	Attika	Atena	3,808 km²	3,761,810
	2	Yunani Tengah	Lamia	15,549 km²	605,329
	3	Makedonia Tengah	Tesalonika	18,811 km²	1,871,952
	4	Kreta	Iraklio	8,259 km²	601,131
	5	Makedonia Wétan lan Trasia	Komotini	14,157 km²	611,067
	6	Epirus	Ioannina	9,203 km²	353,820
	7	Kapuloan Ionia	Corfu	2,307 km²	212,984
	8	Aegean Lor	Mytilene	3,836 km²	206,121
	9	Peloponnesa	Tripoli	15,490 km²	638,942
	10	Aegean Kidul	Ermoupoli	5,286 km²	302,686
	11	Tesalonika	Larissa	14.037 km²	753,888
	12	Yunani Kulon	Patras	11,350 km²	740,506
	13	Makedonia Kulon	Kozani	9,451 km²	301,522
	-	Mount Athos (otonom)	Karyes	390 km²	2,262

[sunting] Agama

Konstitusi Yunani njamin kabébasan absolut tumrap pilihan agama. Saben warga kang manggon ing tlatah Yunani bakal nikmati lindhungan penuh bab kapercayaan agamané. Najan mangkono, ora ana omah ibadah non-Kristen ing ibukutha, amarga ditentang déning grup Kristen fundamentalis. Minangka tambahan, saben aktivitas kang ana hubungané karo ngadegaké omah ibadah resmi kudu olèh idin saka Gereja Ortodoks lan uga saka pamaréntah sekuler. Miturut konstitusi "agama utama" ing Yunani yakuwi Gereja Ortodoks Timur.

Mayoritas pemeluk agama ing Yunani yakuwi pengikut Gereja Ortodoks Wétan, senajan kauripan keagamaan suda ing taun-taun pungkasan iki. Pemeluk agama Islam kira-kira 1,3% saka populasi, lan pusaté ana ing tlatah Trasia. Ana uga Katulik Roma, umumé ing pulo Cyclades ing Syros, Paros lan Naxos. Pemeluk agama Protestan lan Yahudi umumé manggon ing Tesalonika. Sawetara grup nyoba mangun manèh Hellenisme, Agama Yunani kuno.

[sunting] Pariwisata

Taun 2004, Yunani ana ing urutan ka-12 minangka tujuan pariwisata internasional. 14,18 yuta turis nekani negara itu, utamané kanggo nyeksèkaké Olimpiade Musim Panas.

[sunting] Wacan Terusan

• Richard Clogg, A Concise History of Greece, Second Edition, Cambridge University Press 2002
• Minorities in Greece - historical issues and new perspectives. History and Culture of South Eastern Europe. An Annual Journal. München (Slavica) 2003.

[sunting] Uga pirsani

• Sajarah Yunani
• Perang Kamardhikan Yunani

[sunting] Pranala jaba

[sunting] Saka pamaréntah

• President of the Hellenic Republic (en)
• Prime Minister of Greece (en)
• Hellenic Parliament (en)
• Greek News Agenda Newsletter
• Greece — information and links related to Greece from the ministry of foreign affairs
• Greek missions abroad (embassies, consulates, representations)
• Foreign missions in Greece
• Greek National Tourism Organisation
• National Statistical Service of Greece

[sunting] Liyané

• Encyclopaedia Britannica - Greece's country page
• Hellenic History
• The Greek Heritage
• Open Directory Project: Greece
• Chronology of Greece from the World History Database
• History of Greece: Primary Documents
• Greek Political Structure
• Historical Reconstruction of Greek Pankration
• Greek Council for Refugees

Artikel prakawis geografi puniki setunggaling tulisan rintisan. Panjenengan saged mbiyantu Wikipedia ngembangaken.

	Wilayah Administratif ing Yunani
Aegean Kidul | Aegean Lor | Attika | Epirus | Kapuloan Ionia | Kreta | Makedonia Tengah | Makedonia Kulon | Makedonia Wétan lan Trasia | Peloponnesa | Tesalonika | Yunani Kulon | Yunani Tengah |

Uni Eropah (EU)
Austria | Belanda | Belgia | Britania Raya | Bulgaria | Ceko | Denmark | Estonia | Finlandia | Jerman | Hongaria | Irlandia | Italia | Latvia | Lituania | Luxemburg | Malta | Perancis | Polandia | Portugal | Rumania | Siprus | Slowakia | Slovenia | Spanyol | Swedia | Yunani

Negara-negara ing Eropah
Albania | Andorra | Armenia2 | Austria | Azerbaijan1 | Belarus | Belgia | Bosnia-Herzegovina | Britania Raya | Bulgaria | Ceko | Denmark | Estonia | Finlandia | Georgia1 | Hongaria | Irlandia | Islandia | Italia | Jerman | Kazakhstan1 | Kosovo | Kroasia | Latvia | Liechtenstein | Lituania | Luksemburg | Malta | Moldavia | Monako | Montenegro | Norwegia | Prancis | Polandia | Portugal | Republik Makedonia | Rumania | Rusia1 | San Marino | Serbia | Siprus2 | Slovenia | Slowakia | Spanyol | Swedia | Swiss | Turki1 | Ukraina | Vatikan | Walanda | Yunani
Jajahan lan liyané: Akrotiri lan Dhekelia | Kapuloan Faroe | Gibraltar | Guernsey | Jan Mayen | Jersey | Pulo Man | Svalbard
Negara sing ora diakoni: Abkhazia | Nagorno Karabakh | Ossetia Kidul | Siprus Lor | Transnistria
1 Sabagéan ing Asia. 2 Ing Asia kabèh wilayahé nanging kalebu Eropah amerga alesan sejarah.