Gátt:Heimspeki

• Rökfræði: Hvað er rökrétt? Hvað eru rök? Hvað eru gild rök? Hvað eru góð rök? Hvað eru sannfærandi rök? Hvað eru málefnaleg rök? Hvenær leiðir eina yrðingu af annarri?
• Frumspeki: Hvernig hlutir eru til? Hvert er eðli þessara hluta? Er tíminn til? Er til guð?
• Þekkingarfræði: Er þekking möguleg? Hvernig vitum við það sem við vitum? Hvernig vitum við að aðrir hugsi?
• Málspeki: Hvað er tungumál? Hvað er merking? Hvað er tilvísun? Hvað er sannleikur? Hvað eru myndlíkingar?
• Hugspeki: Hvað er mannshugurinn? Er hann efnislegur? Er hann andlegur? Hver eru tengsl hugar og líkama? Hvað er að vera maður sjálfur?
• Athafnafræði: Hvað er athöfn? Hver er munurinn á athöfn og atburði? Geta athafnir og atburðir verið orsakir eða ástæður?
• Siðfræði: Hvað er að breyta rétt og hvað er að breyta rangt? Hver er munurinn? Og af hverju eigum við að breyta rétt? Í hverju er hið góða líf fólgið?
• Stjórnspeki: Hvað er réttlæti? Hvað er ranglæti? Hvers vegna eru til ríki og yfirvöld? Hvaða takmörk er yfirvöldum sett?
• Réttarheimspeki: Hvers eðlis eru lög og lagasetning? Hvernig ættu lög að vera? Er til náttúruréttur eða einungis settur réttur?
• Fagurfræði: Hvað er fegurð? Er til mælikvarði á smekk? Hvað er list? Er list merkingarbær? Í hverju er góð list fólgin? Er listinni takmörk sett?
• Vísindaheimspeki: Hvað eru vísindi? Hvers konar ályktanir eru vísindalegar? Í hverju er vísndaleg aðferð fólgin?
• Söguspeki: Hvert er eðli mannkynssögunnar? Hvert ætti að vera viðfang hennar, einstaklingar eða samfélög? Er mynstur í mannkynssögunni? Er framför? Eða afturför?

Fyrsta stóra rit Chisholms var kennslubók um þekkingarfræði sem nefndist Theory of Knowledge. Meginverk hans var Person and Object (titill bókarinnar vísar til rits W.V.O. Quines Word and Object).

Chisholm var a frumspekilegur hluthyggjumaður undir áhrifum frá Platoni og rökhyggjumaður í hefð G.E. Moore og Franz Brentano. Hann andmælti árásum Quines á hluthyggjuna, atferlishyggju hans og afstæðishyggju. Chisholm varði möguleikann á raunþekkingu með því að höfða til a priori lögmála í þekkingarfræði en af því leiddi að í flestum tilfellum er skynsamlegra að treysta á skilningarvit sín og minni heldur en að vantreysta þeim. Hann varði einnig möguleikann á inntaksmikilli sjálfsþekkingu og hluthyggju í siðfræði ekki ósvipaða þeirri sem W.D. Ross hélt fram. Meðal annarra bóka Chisholms ereu The Problem of the Criterion, Perception og A Realist Theory of the Categories en sennilega eru fjölmörgar tímaritsgreinar hans betur þekktar en nokkur bóka hans.

• Heimspeki á Vísindavefnum
• Heimspekivefur Háskóla Íslands
• Stanford Encyclopedia of Philosophy
• The Internet Encyclopedia of Philosophy
• The Philosophical Gourmet Report

... Alexander frá Afrodísías er talinn vera einn merkasti heimspekingur síðfornaldar?
... röksemdafærsla telst vera rétt í rökfræði ef og aðeins ef röksemdafærslan er gild og allar forsendur röksemdafærslunnar eru sannar?
... málgjörð er það sem menn gera með því að segja eitthvað?
... Søren Kierkegaard var danskur heimspekingur og guðfræðingur, sem er venjulega talinn faðir tilvistarspekinnar?
... Gagnrýni hreinnar skynsemi er af mörgum talið áhrifamesta og mikilvægasta rit í sögu vestrænnar heimspeki?
... heimspeki 17. aldar er almennt talin marka upphaf nútímaheimspeki og endalok miðaldaheimspekinnar og skólaspekinnar?
... neitun forliðar er rökvilla?
... helstu málsvarar hinnar skosku heimspeki heilbrigðrar skynsemi voru Thomas Reid og William Hamilton?

Upprunalega voru raunhyggjumenn hópur forngrískra lækna en frægastur þeirra er efahyggjumaðurinn Sextos Empeirikos. Á 17. öld var breski heimspekingurinn John Locke helsti upphafsmaður nútíma raunhyggju. Locke hélt því fram að hugurinn væri tabula rasa („óskrifað blað“) sem reynslan fyllti út. Slík raunhyggja hafnar því að fólk hafi „meðfæddar hugmyndir“ eða að eitthvað sé þekkjanlegt án tilvísunar til reynslu.

Raunhyggju er oft stillt upp andspænis rökhyggju, sem kveður í grófum dráttum á um að þekking á grundvelli skynseminnar einnar og óháð allri reynslu sé möguleg. Ágreiningur raunhyggju- og rökhyggjumanna var þó flóknari en slík einföldun gefur til kynna enda voru allir helstu málsvarar rökhyggjunnar (René Descartes, Baruch Spinoza og Gottfried Leibniz) einnig málsvarar raunhyggju sem vísindalegrar aðferðar á sínum tíma. Enn fremur taldi Locke, fyrir sitt leyti, að suma þekkingu (t.d. á tilvist guðs) væri hægt að öðlast gegnum innsæi og skynsemina eina.

• Skrifa greinar sem enn vantar
• Lengja stubba
• Lesa yfir greinar sem eru þegar komnar og bæta málfar og stafsetningu
• Viðhalda greinum (sjá nýlegar breytingar á efni sem tengt er í á gáttinni)
• Gera greinar að gæðagreinum eða úrvalsgreinum:
  • René Descartes
  • Epikúrismi
  • Gottlob Frege
  • Carl Hempel
  • Thomas S. Kuhn
  • Gottfried Wilhelm Leibniz
  • John Locke
  • Robert Nozick
  • Platon
  • Póseidóníos
  • Raunhyggja
  • Réttarheimspeki
  • Rökgreiningarheimspeki
  • Tilleiðsluvandinn
  • Tilvistarspeki
  • Ludwig Wittgenstein

• John Stuart Mill
• Karl Popper
• Adam Smith

Núverandi úrvalsgreinar:

• Heimspeki
• David Hume
• Sannleikur