Dùileòlachd
As a'Wikipedia
Is e dùileòlachd (no ceimigeachd) saidheans stuithe agus an eadar-oibre aige le lùths, gu h-àraid na dòighean mar a dhealbhas dadaman, moileciuilean, agus na buadhannan aig ceimigean. Tha e a' deiligeadh le stuth, mar eileamaidean, meatailtean agus ciamar a tha iad ag obair ri cheile.
Is e a tha anns a' cheimidh (neo poitearachd), an sgoil a sgrudas na comh-gnìomhan a bhitheas stughan eadar-dhealaichte a deanamh nuair a theid measgachadh orra.
Tha h-uile ni anns an saoghal nàdarra deanta suas a dadmannain. Is e a tha ann an dadmann an mir bu lugha de susbaint air bith.
Ma rachas measgachadh air dà shusbaint a tha co-gnìomhachd ri cheile, theid gnìomh-cheimidh air adhart a bhitheas a' caitheamh na susbaintean toisichidh agus a' cruthachadh susbaintean eile. Bithidh na comh-gnìomhan a' tachairt eadar dadmannain fa-leth, airson aobharan ceangailte ri geilleadh, glacadh agus comh-phairteas de na electronaibh bhalantais aca.
Clàr-innse |
[deasaich] Dadmannan
Tha gach dadmann deata suas de miran fo-dadmannachd. Tha tri seòrsa dhaibh: Proton, Niùtron agus Eleactron. Is i an ealactron a tha bu chudthromach ann an sgoil a' cheimidh.
- Is tomad a' phrotoin aonad (1) agus tha urchar dealanachd dearbhachd ( + )air.
- Is tomad an niùtroin aonad (1) agus chan eil urchar dealanachd air.
- Is tomad na h-eleactroin 1/1850 agus tha urchar dealanachd aichill ( - )oire.
Is eagar an dadmann, niùclas tomadach de protonaibh agus niùtronaibh, le na h-eleactronaibh eagaraichte an sligean a tha ga chuairteachadh. An co-mheas le meud an niùclas tha tarsainnead nan sligean fuathasach mòr.
Ri gach proton anns an niùclas bidh niùtron. Ri gach proton anns an dadmann bidh eileactron. Mar sin bithidh na urcharan dealanachd anns an dadmann an cothrom ri cheile agus cha bhi urchar air an dadmann fhein, (cho fad 's a tha i saor
[deasaich] Artagailean eile
- Ceimeagair
- Lasadair Bhunsen
- Ceimeagairean Ainmeil
[deasaich] Na h-Eileamadain
[deasaich] Meatailtean Salann na Groide
- Litium
- Soidium
- Potais
[deasaich] Meatailtean-Talmhainn Salann na Groide
- Berilium
- Magnasaium
- Cailcian
[deasaich] Meatailtean Trasdach
[deasaich] Meatailtean Eile
[deasaich] Meatailtich
- Boron
- Sileagan
- Gearmainium
- Arsnaig
- Antamon
- Tellerium
- Polloinium
[deasaich] Neo-Mhealtaitean
- Gualan
- Naidhtridean
- Àile-Beatha
- Fosfor
- Pronnasg
- Selenium
[deasaich] Na Hailiginich
- Fluorid
- Uaineid
- Bròm
- Iod
- Astatin
[deasaich] Na Gasan Uasal
- Heillium
- Neon
- Argon
- Criopton
- Seanon
- Radon [[1]]
[deasaich] Na h-Eileamaidean-talmhainn Ainneamh
