یخچال طبیعی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
این مقاله به تمیزکاری نیاز دارد. لطفاً آن را تا جایی که ممکن است از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید. سپس این الگو را از بالای مقاله حذف کنید. محتویات این مقاله ممکن است غیرقابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
یخچال طبیعی یا یَخرود[۱] تودهای یخ است که بر اثر نیروی گرانش از نواحی بلند کوهستانی یا در نواحی قطبی، که هوا بسیار سرد است، به آرامی جریان پیدا میکند. اگر مشتی برف را محکم در دست خود بفشارید، برف به یخ تبدیل میشود. این همان اتفاقی است که پس از بارش برف، در درههای مرتفع کوهستانی رخ میدهد. برف در کف دره، بر اثر فشار برفهای بالایی فشرده و به یخ تبدیل میشود.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] جابجایی یخچال
با بارش برفهای جدید،برفهای زیرین فشرده و محکمتر میشود و مانند تودهای خمیری حرکت میکند.به این ترتیب،یخچال طبیعی بوجود میآید.یخچال طبیعی به آرامی،حدود ۳ متر در سال،حرکت میکند.
[ویرایش] نیروی ویرانگر
قدرت فرسایشی یخچالهای طبیعی بزرگ،بسیار زیاد است.حرکت آن به سمت پایین دامنه،باعث فرسایش دره به شکل U میشود.درهای که در اثر یخچال طبیعی بوجود میآید،کف هموار و دیوارههای عمودی دارد.
[ویرایش] کلاهکهای قطبی
یخچالهای طبیعی که در قطبهای شمال و جنوب تشکیل شدهاند،امکان دارد به اندازه یک کشور یا یک قاره باشند.این یخچالها را کلاهکهای یخی یا صفحههای یخی مینامند. برف در قسمتهای مرکزی این خشکیها میبارد و بسوی دریاهای کناری کشیده میشود.جنوبگان و گرینلند با پهنههای یخی پوشانده شدهاند.
[ویرایش] عصر یخ
بین ۶۰۰ فزار تا ۱۰ هزار سال پیش، کره زمین دورههای شدیدی از هوای سرد را طی کرد که عصر یخبندان نامیده میشوند. در هریک از این دورهها، یخچالهای طبیعی وسیعی بخش زیادی از آمریکای شمالی، آسیا و اروپا تا نزدیکی لندن در انگلستان را پوشاند. بسیاری از دریاچهها، درهها و تپههایی که امروز میبینیم، با این صفحههای یخی پوشیده شده بودند. نخستین مردمانی که در آمریکا ساکن شدند و از آسیا به آلاسکای امروزی آمدند، از یک گذرگاه یخی به بلندی ۱۰۰۰ متر گذشتند.
[ویرایش] گردآوری پاره سنگها
پاره سنگهایی که یخچال طبیعی باعث فرسایش آنها میشود،همراه با آن یخچال جابجا یا بار دیگر درون یخها لایه بندی میشوند یا روی یخها قرار میگیرند.این پاره سنگها را یخ رفت(ROFT) میگویند.هنگامی که پس از ذوب یخ،یخ رفتها در دماغه یخچال (پیشانی یخچال) بر جای میمانند،چشم اندازی از تپهای غیر طبیعی از ماسه،رس و سنگ بوجود میآورند.
[ویرایش] پانویسها