نسل‌کشی ارامنه
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
نسل‌کشی ارامنه به تبعید و کشتار دسته‌جمعی، عمدی، و سیستماتیک تعداد بسیار زیادی از مردم ارمنی ساکن سرزمین‌های تحت کنترل امپراتوری عثمانی توسط نیروهای تحت فرمان اسماعیل انور (انور پاشا) بین سالهای ۱۹۱۵ تا ۱۹۱۷ گفته می‌شود. تعداد قربانیان این نسل‌کشی از یک میلیون تا یک و نیم میلیون نفر تخمین زده می‌شود.
علاوه بر دستگیری و اعدام ارامنه، جمعیت بسیار زیادی از مردان، زنان و کودکان ارمنی از خانه و کاشانه خود تبعید، بدون هیچ دسترسی به آب و غذا به قصد مرگ وادار به راهپیمایی در مسیرهای طولانی و بیابانی شدند. تجاوز و آزار و اذیت جنسی قربانیان توسظ نیروهای متخاصم در طول تبعید به دفعات گزارش شده است.
پژوهش‌های بسیار زیادی درباره نسل‌کشی ارامنه انجام شده و می‌شود.[۱]
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تاریخچه
در سال ۱۴۵۳ میلادی سپاهیان بایزید دوم شهر مسیحی «کنستانتینوپولیس» را با نام اسلام گشودند و به عمر امپراتوری روم شرقی (بیزانس) که از مراکز فرهنگی اروپا بود، پایان دادند. به این ترتیب امپراتوری عثمانی توسط ترک های مهاجری که وارد آسیای صغیر شده بودند ایجاد شد. عثمانی ها با آمیخته‌ای از فرهنگ ترکی-اسلامی به حذف مسیحیان پرداختند. نخستین کار آنها برداشتن نام کنستانتین و گذاشتن کلمه اسلام به جای آن بود که نام پایتخت به اسلامبول (استانبول) تغییر یافت.[1] [2]
پادشاهان امپراتوری عثمانی سیاست پان‌ترکیسم همراه با بنیادگرایی اسلامی را دنبال می‌کردند و هدف تشکیل یک حکومت ترک بزرگ از غرب آناتولی تا دشت ترکستان چین را داشتند.[3] [4]
[ویرایش] چرا پان‌ترکیسم به کشتار ارمنیان دست زد
به دو دلیل:
- نخست دلیل جغرافیایی چرا که ارمنیان همچون دیواری آهنین میان ترکهای عثمانی و ترک زبانان قفقاز که هیچگونه پیوست نژادی با آنان ندارند [5]،[6] و ترکان آن سوی دریای خزر بودند، قرار گرفته بودند.
- دوم اینکه مسیحی بودند و باوجود فشار و تعقیب و تجاوز حاضر نمیشدند که دین خود را عوض کرده به اسلام بگروند، ازاین رو از میان برداشتن این سد و نابودی ملت ارمنی امری ضروری می‌نمود.
جنگ جهانی اول چنین فرصت مناسبی را به ترکان جوان داد، سرانجام در سال ۱۹۱۵ طی یک برنامه از پیش ریخته شده، نژادکشی ارمنیان را به مرحله اجرا درآوردند. برنامه‌ای که الگویی برای نازی‌ها در جنگ دوم جهانی شد. نابودی ملت ارمنی توسط دولت وقت ترکیه (ترکان جوان) به شکلی دقیق و محرمانه طرح ریزی و اجرا شد. در راس این طرح محمد طلعت پاشا وزیر کشور، اسماعیل انورپاشا وزیرجنگ و احمد جمال پاشا وزیر دریاداری ترکیه قرارداشتند و ازاعضای حزب اتحاد و ترقی بودند اینان برای پیشبرد هدف‌های خود به دولت آلمان وابسته شده بودند. دولت ترکیه برای اجرای این طرح کمیته‌ای سه نفره تشکیل داد که اعضای آن بهاالدین شاکر، شکری و دکترناظم بودند.این طرح در سالهای ۱۹۲۳ - ۱۹۱۵ در ارمنستان غربی که تحت اشغال امپراتوری عثمانی بود، به اجرا در آمد و طی آن بیش ازیک و نیم میلیون از مردم بی‌دفاع ارمنی از زن و مرد و پیر و جوان قربانی شدند و حدود یک میلیون نفر دیگر در سراسر جهان پراکنده شدند.
بنا بر این طرح نخست کلیه مردان ارمنی از ۱۵ سال تا ۵۰ سال را که توان داشتند، به بهانه بردن به جبهه‌های نبرد به ارتش فرا خوانده شدند. در آنجا آنها را خلع سلاح کرده و به گردانهای بیگاری در پشت جبهه منتقل کردند. در ۲۴ آوریل ۱۹۱۵، حدود ۳۰۰ نفر از متفکران، نویسندگان، رهبران و سیاستمداران ارمنی در استانبول دستگیر و پس از انتقال به کشتارگاه‌ها بطرز فجیعی بقتل رسیدند. همچنین در همان روز حدود ۵۰۰۰ نفر از ارامنه بی دفاع را در استانبول به کشتارگاه فرستادند که این سرآغاز قتل عام دسته جمعی مردم بی دفاع ارمنی بود به ویژه مردانی که به‌عنوان سرباز در پشت جبهه به بیگاری کشیده شده بودند.
ترکان سرمست از کشتار و بوی خون در ۲۷ ماه مه ۱۹۱۵ قانون تبعید ارمنیان به موصل و سوریه را منتشر کردند. ماموران دولت، باشندگان شهرها و روستاهای ارمنی نشین را مجبور به جایی کرده و به دروغ به آنها گفته می‌شد که چون در منطقه جنگی قرار دارند می‌بایست برای حفظ جانشان به جاهای امن‌تری منتقل شوند. به آنها حتی فرصت نمی‌دادند که غذا و لوازم ضروری را با خود بردارند. آنان گروه‌های ارمنی را که بیشتر شان زنان، کودکان و سالخوردگان بودند، به طرف صحرای مرکزی سوریه درمنطقه درالزور درنزدیکی شهر حلب راندند که تعداد زیادی از کودکان، پیرزنان و پیرمردان در مسیر راه در اثر گرما، گرسنگی و تشنگی طاقت نیاورده و مردند. از سوی دیگر برای اجرای کامل کشتار ارمنیان مردان را از زن و بچه یشان جدا کرده، بطرز فجیعی قصابی می‌کردند و زنان و دختران جوان را برای نیات جنسی با خود می‌بردند. آنهایی هم که از خود مقاومت نشان می‌دادند، بطور وحشیانه‌ای می‌کشتند.
[ویرایش] نسل‌کشی ارمنیان و دولت کنونی ترکیه
دولت ترکیه امروز وجود چنین کشتاری را منکر می‌شود ومدعی است که در کشمکش‌های داخلی و شورش ارمنیان علیه امپراتوری عثمانی نه تنها ارامنه کشته شدند بلکه ترک‌ها هم تلفات داشته‌اند که از هر دو گروه فقط ۳۰۰ هزار نفرکشته شده‌اند. بر طبق مقاله مقاله رابطه ارمنیان و کردها در ویکی پدیای انگلیسی علیرغم رابطه دیرینه و فرهنگی این دو قوم نیروی به طور تقریبی ۳۰۰۰ نفری به اشکال مختلف در نسل کشی دست داشته اند. این عمل بیشتر تحت تأثیر فتواهای مذهبی و تحریکات دولت عثمانی بود. این مسئله در حالی رخ داد که بخش عمده کردها در گیر مبارزات استقلال طلبانه بودند و همین کردها توسط دولت عثمانی به رسمیت شناخته نمیشدند و بعضا از آنان به عنوان ترکان کوهستانی یاد می‌کردند و سعی می‌کردند این باور را به آنها بقبولانند. این درحالیست که بخش بسیار کوچکی از کردها که مذهب (یزیدی) داشتند خود تا حدی قربانی این قتل عام شدند. رویهم رفته امروزه رابطه کردها و ارمنیها به سبب وجود اشتراکات تاریخی و فرهنگی طولانی در وضعیت بسیار خوبی است.
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] پیوند به بیرون
- تصاویری از نسل‌کشی ارامنه در دانشنامهٔ ارامنه.
- تصاویری از نسل‌کشی ارامنه در وب‌گاه آرارات ما. این عکس‌ها توسط آرمین وگنر، گرفته شده‌اند.
- مقاله‌های محققین ایرانی در خصوص نسل کشی ارامنه
- در سال 1915 چه بر سر ارمنیان آمد؟، از بی‌بی‌سی فارسی.
- روایت رنج انسانی همچنان باقی است، از بی‌بی‌سی فارسی.
- کشتار و آوارگی ارمنیان به روایت محمد علی جمال‌زاده ، از بی‌بی‌سی فارسی. این مطلب بخش‌هایی از روایت محمد علی جمال زاده از سفر خود است که در کتاب سرگذشت و کار جمال زاده (تالیف مهرداد مهرین، چاپ آذرماه 1342 توسط انتشارات کانون معرفت - تهران) چاپ شده است.
- تصاویری از ارامنهٔ بی‌خانمان توسط وگنر در وب‌گاه موسسهٔ ملی ارامنه.
- آرمین وگنر؛ هنرمند نسل‌کشی. فیلم مستندی دربارهٔ آرمین وگنر و عکس‌های او.
- علل و ریشه‌ی خصومت «ترک‌ها» با ارامنه
- http://www.24april1915.com
- موسسه خدمات ترجمه و تحقيق هور http://arir.org
[ویرایش] منبع
- ↑ Rummel R. J. "The Holocaust in Comparative and Historical Perspective". The Journal of Social Issues. Volume 3, no.2. April 1, 1998. Retrieved April 30, 2007.
- پارسی، تورج. دولت عثمانی یک ملیون و نیم ارمنی را کشت و یک ملیون را آواره ساخت؛ جنایتی که هیچگاه تحت پیگرد قانونی قرار نگرفته است، از وب‌گاه ادبیات و فرهنگ.
