Malêzya

Wikipediya ra, ensiklopediya hosere

Malêzya mıntıqa ra verocê (cenubê) Asya dera. Dewleta Malêzya dı parçey ra yena pêra: Malêzya-Rocvetışi (şerqi) u Malêzya-Rocawani (ğerbi). Bênatey Malêzya-Rocvetışi u Malêzya-Rocawani de Deryao Çin esto. Zımey (Şımalê) Malêzya de Tayland, Bruney u Butan; veroc (cenub) de Singapur u İndonezya; rocakewtene (rocvetış, şerq) de Okyanuso Pasifik; rocawan (ğerb) de İndonezya estê. Paytextê Malêzya Kuala Lumpuro. Malêzya 13 eyaletan ra yena pêra (mıteşekkıla). Malêzya ezaa Mılliyetanê Yewbiyaiyan (UN) u G20ia. Sistemê idarey xo monarşiya qanuniya.

Tedeestey 1 Tarix 2 İklim u Suki 3 Nıfus 4 İqtısad 5 Çımey

[bıvurne] Tarix

Tarixê Malêzya newiyo. Verê seserra 10ine de, qralanê Malayan Malêzya de hukım kerdo. Seserra 14ine de, Erebi amey Malêzya u ticaret kerdo. Seserra 15ine de şarê Malayan İslamiyet qebul kerdo. Seserra 15ine ra nat, Malêzya zaf işğali diyê. Serra 1511yine de, Portekizi Malêzya işğal kerda u Malêzya biya koloniya/mıstemera Portekizan. Malayan u Portekizan zaf ceng kerdo. Feqet serra 1641yine de, Hollanda Malêzya isğal kerda dewleta Portekizi uca ra fetelna. Serra 1786ine de, Britanya Malêzya işğal kerda. O wext, dewleta Malêzya biya lete: Koloniya Malêzyao Britanya u Koloniya Malêzyao Hollanda. Feqet seranê 1942 - 1945 Japonya Malêzya işğal kerda. Serra 1963ine de Malêzya xo reyna ra, xoser ilan kerd.

[bıvurne] İklim u Suki

Hewa u iklimê Malêzya zaf germıno. Wextê ammani, zaf sıliya Musoni varena. Her serre lasêri zaf zerar danê.

Sukê (Bacarê) Gırdi:

• 1. Kuala Lumpur, Nıfus: 1,453,975
• 2. Ipoh, Nıfus: 927,776
• 3. Klang, Nıfus: 879,867
• 4. Subang Jaya, Nıfus: 833,571
• 5. Johor Baharu, Nıfus: 802,489

Suka Kuala Lumpuri zaf raver şiya. Tede bina u banê xeylê berzi estê. Kuala Lumpur bacarê dewizio, paytextê borsao, merkezê iqtısadê Malêzyao. Asmên-resaê (skyscraper) Petronasi zaf berzo (452 metre); dınya de ê dıyino (2).

[bıvurne] Nıfus

Nıfusê şarê Malêzya 25 milyono; şarê Malêzya sukan dı roniştiyo. Zaf mıxtelıf mılleti tede cewiyenê zey: Malayan, Ereban, Ewropaıcan, Çinıcan, Wietnamıcan u Kamboçyaıcan. Dinê şarê Malêzya İslamo; feqet tede zaf mıxtelıf dinê bini ki estê: Hinduizm, Sikhizm, İsewitine u Budizm. Zıwano resmi Malaykiyo. Nuskar u wendoğê xo zafê.

[bıvurne] İqtısad

İqtısadê Malêzya zaf qewetıno. Feqet taê mıntıqan zaf peyser mendo. Teknolociya Malêzya zaf be kalitewa. Her serre iqtısadê Malêzya beno pil. Feqet serra 1998ine de İqtısadê Malêzya zaf krizê gırdi diyê.

[bıvurne] Çımey

• Resmi Sitey Malêzya
• Xeriteyê Malêzya

Dewletê Asya

Azerbaycan • Bahreyn • Bengladeş • Bruney • Butan • Çin • Efğanıstan • Erebıstanê Seudi • Ermenıstan • Filipin • Gurcıstan • Hindıstan • Japonya • Iraq • İndonezya • İran • İsrail • Kamboçya • Korya Veroci • Korya Zımey • Kuweyt • Laos • Lubnan • Maldiv • Malêzya • Mısır • Moğolıstan • Myanmar (Birmanya /Burma) • Nepal • Ozbekıstan • Pakıstan • Qazaxıstan • Qeter • Qıbrıs • Qırğızıstan • Rusya (Urusya) • Singapur • Sri Lanka • Suriya • Tacikıstan • Tayland • Taywan • Tırkiya • Tırkmenıstan • Umman • Urdun • Vietnam • Yemen • Yewina Emiranê Erebi