Çin (dewlete)
Wikipediya ra, ensiklopediya hosere
 |
|
| Paytext/Sersuke | Peking (Beijing) |
| Suka tewr gırde | Shanghai |
| Zıwan | Mandarinki |
| Hukmat | Cumurêto Sosyalist |
| Erd | |
| - Pêro-pia | 9,596,960 |
| - % awe | (%) 2.8 |
| Nıfus | |
| - Pêro-pia | 1,313,973,713 |
| - Sıxletina nıfusi serê km² | 140/km² |
| Yewina Perey | Yuan (CNY) |
| Warey Saete | +8 |
| Kılmkerdışê pela interneti | .cn |
| Kodê têlefoni | +86 |
Çin mıntıqa ra rocakewtena (rocvetışê, şerqê) Asya dero. Dewleta Çini zaf gırda; dınya de ê hirêyina (3.) Zımey (Şımalê) Çini de Rusya u Moğolıstan; veroc (cenub) de Hindıstan, Nepal, Myanmar, Laos u Vietnam; rocawan (ğerb) de Efğanıstan, Qazaxıstan, Pakıstan, Qırğızıstan u Tacikıstan; rocakewtene (rocvetış, şerq) de Korya Zımey, Korya Veroci u Okyanuso Pasifik estê. Paytextê Çini Pekingo. Çin 22 (vist u dı) eyaletan ra yeno pêra (mıteşekkılo). Çin ezaê Mılliyetanê Yewbiyaiyan (UN) u G8io. Sistemê siyaseti sosyalisto, labelê sistemê iqtısadi kapitalisto.
Tedeestey |
[bıvurne] Tarix
Tarixê Çini dewletiyo. Çinıcan barutê kağıde vıraşt. Felsefey Konfuçyusi Çin ra veciya. Esrê 19. u 20. de Çin işqalê dewletanê Ewropa mend u bi koloniya/mustemera Ewropa. Tepeya Mao Tse Tungi Çin kolonistan ra reyna ra. Oyo ke xeyalê Maoy komunizm bi, ey Çin komunist ilan kerd. Serra 1949i de Çin bi xoser.
[bıvurne] İklim u Suki
Erdê Çinio ke zaf herao, iklimê Çini ki/zi ca be ca vuriyeno. Zımey Çini zaf serdıno hama verocê (cenubê) Çini zaf germıno.
Sukê (Bacarê) Gırdi:
- 1. Shanghai. Nıfus: 12.200.000
- 2. Peking (Beijing). Nıfus: 9.200.000
- 3. Taipei. Nıfus: 7.400.000
- 4. Chongqing. Nıfus: 7.200.000
- 5. Hong Kong. Nıfus: 6.900.000
Sukê Shanghai u Hong Kongi zaf raver şiyê, bina u banê xeylê berzi estê, bacarê dewiziê, paytextê borsaê, merkezê iqtısadê Çini u Asyaê. Hong Kong de xeylê şırketê teknolociye u iqtısadi estê.
[bıvurne] Nıfus
Nıfusê şarê Çini 1,313 milyaro. Tede mıxtelıf mılleti estê: Uyğuri, Moğoli, Koreyıci, Tibetıci. Dinê Çini çıniyo, şarê Çini zafêr ateisto, labelê taê Mısılmani, Musewi u İsewi/Xrıstiyani estê. Zıwano resmi Mandarinkiyo, oyo ke aidê Çinkiyo. Zıwanê Çinkiyê nuştey 3000 serrio esto. Xeylê diyalektê Çinki estê zey Kantonezki, Xiang, Yue, Min, Gan, Hakka, Wu; tainan çım de nê zıwaniê, yewbinan nêgênê/nêcênê, areze nêbenê ki, pêro yew işaretanê nuştey gurenenê.
[bıvurne] İqtisad
İqtısadê Çini beno xırt. Her serre iqtısadê Çini % 10 beno pil. Çin zaf idxalat (eksport) keno. Semedê ercaniya karkeran ra şırketê Dewletanê Amerikaê Yewbiyaiyan fabrikan vırazenê. Merdumê ilmê iqtısadi anê zıwan ke Çin beno serquwete ke recimê Amerika (DAY) nae ra beno nêrehet.
[bıvurne] Çımey
 |
Dewletê Asya | |
|---|---|---|
|
||
