Vienna

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

**Wien**
Vienna
Banniel Vienna	Skoed-Ardamez Vienna
Riez	Aostria
Rannvro / Stad kevredet	Vienna (Wien)
Kod post	1010 - 1239, 1400, 1450
Kod pellgomz	(43) 1
ISO 3166-2	AT-9
Maer (Bürgermeister) Amzer gefridi	Michael Häupl (sokialour) 2005-2009
Gorread	414.9 km²
Hed	16° 11' - 16° 34' reter
Led	48° 07' - 48° 19' norzh
Uhelder	bihanañ: 151 m brasañ: 543 m
Poblañs hep kontoù doubl	1 631 082 (2005) 1 875 000 (tolpad-kêrioù a-bezh)
Stankter	3 931.3/km²
Kartenn: Arondisamantoù Vienna

Vienna (Wien en alamaneg, Vídeň e tchekeg , Bécs e hungareg, Dunaj e sloveneg, Beč e kroateg, Vienne e galleg, Vienna e saozneg hag en italianeg ha Wean ['vɛɐn] e vienneg) eo kêr-benn gevredel Aostria, lec'hiet war riblennoù an Danav e biz ar vro, 60 km nemetken eus bevenn Aostria gant Slovakia. Abaoe pell zo ez eo bet Vienna kreizenn bolitikel ha sevenadurel Aostria (betek 1918 Aostria-Hungaria).
Vienniz (alamaneg: Wiener, vienneg: Weana ['vɛɐnɐ]) a vez graet eus hec'h annezidi. 1 631 082 den a oa o chom e Vienna e 2005. Rannet eo kêr e 23 arondisamant (Bezirke).

[kemmañ] Istor

Diazezet eo bet Vienna gant an Noriked, ur bobl keltieger, war-dro 500 kent J.K. dindan an anv Uindobona ("frankizenn wenn"). An anv alamanek a-vremañ ne zeu ket eus an anv keltiek-mañ avat, met eus Vedunya, anv slavek ur stêrig vihan hag a vez graet Wien anezhi ivez. Aloubet e oa rouantelezh an Noriked gant ar Romaned er bloavezh 15 kent J.K. Ur c'hamp-kreñv roman a voe savet e-kichen Uindobona, abalamour ma teuas an Danav da vezañ bevenn Impalaeriezh Roma.

E 976 e voe roet traonienn an Danav da gont Liutpold a vBabenberg dindan an anv Ostarrîchi (Aostria). Lignez Babenberg a ziazezas e Vienna. E 1246 e voe lazhet hêr diwezhañ ar vBabenberged, Friedrich II, en un emgann a-enep Béla IV a Hungaria. Vienna (hag Aostria a-bezh) a gouezhas da Ottokar II Přemysl, roue Bohemia.

Er bloavezh 1278 e voe roet Aostria da lignez Habsbourg hag a rene ar vro betek 1918. E 1365 e voe savet Skol-Veur Vienna gant Rudolf IV a Habsbourg. Eus 1556 betek 1803 e oa Vienna sez Impalaeriezh Santel Roman ha German. Eus 1804 betek 1867 e oa kêrbenn Impalaeriezh Aostria hag eus 1867 betek 1918 hini Aostria-Hungaria.

[kemmañ] Arondisamantoù Vienna

1.Innere Stadt (kreiz-kêr), 2.Leopoldstadt, 3.Landstraße, 4.Wieden, 5.Margareten, 6.Mariahilf, 7.Neubau, 8.Josefstadt, 9.Alsergrund, 10.Favoriten, 11.Simmering, 12.Meidling, 13.Hietzing, 14.Penzing, 15.Rudolfsheim-Fünfhaus, 16.Ottakring, 17.Hernals, 18.Währing, 19.Döbling, 20.Brigittenau, 21.Floridsdorf, 22.Donaustadt, 23.Liesing

[kemmañ] Yezh

Hervez niveradeg 2001, n'eo nemet an div drederenn eus poblañs Vienna alamanegerien a-vihanik. Lod anezho a ra gant ar vienneg (weanerisch), rannyezh hengounel Vienna, hag ar re all gant an alamaneg standard. War-dro 400 000 a dud a gomz yezhoù all, en o zouesk 97 000 serbeger, 71 000 turkeger, 40 000 kroateger (20 000 anezho a gomz kroateg Burgenland), 21 000 poloneger ha 15 000 hungareger.

[kemmañ] Relijion

E 2001 e konted 49.2% a gatoliked, 25.6% a dud direlijiel, 7.8% a vuzulmaned, 6.0% a gristenien ortodoks, 4.7% a brotestanted ha 0.5% a yuzevien.

[kemmañ] Keginerezh Vienna

Evel he yezh he deus bet levezonet keginerezh Vienna gant re meur a bobl. Meuzioù anavezetañ Vienna eo:

Rindssuppe (soubenn kig bevin) gant Frittaten (bandennoù krampouezh)
Wiener Schnitzel (trañchennoù kig leue)
Tafelspitz (kig bevin bervet) gant Apfelkren (yod avaloù ha riforz)
Gulasch (< hungareg: gulyás)
Beuschel (skevent)
Schinkenfleckerln (ur seurt far graet eus toazennoù, vioù ha jambon)
Palatschinken (< hungareg: palacsintak, krampouezh mod-Aostria-Hungaria)
Apfelstrudel ha Topfenstrudel (kar da rétes Hungaria)
Germknödel (pouloud dous farset, gwarnisset gant greun roz-naer ha sukr)

[kemmañ] Tud vrudet a Vienna

Gustav Klimt, livour
Arnold Schönberg, sonaozour
Franz Schubert, sonaozour
Johann Strauß (tad ha mab), sonaozourien
Oskar Werner, aktour
Stefan Zweig, skrivagner
Hans Carl Artmann, skrivagner

[kemmañ] Monumantoù heverk

Gasometer Vienna

Albertina
Belvedere
Iliz ar Jezuisted
Iliz-Veur Sant-Stephan
Iliz Sant-Karl
Heldenplatz ("Plasenn an Harozed")
Hofburg (palez an Habsbourged)
Hunderwasserhaus
Monumant e koun ar yuzhevien drouklazhet gant an nazied (war ar Judenplatz, d.l.e. "Plasenn ar Yuzhevien")
Museumsquartier
Neues Rathaus (ti-kêr nevez)
Naschmarkt (marc'had brasañ Vienna)
Opera
Prater
Schloss Schönbrunn (eil palez an Habsbourged, savet war batrom Versailles)
Secession
Skol-Veur Vienna
Zentralfriedhof (bered veur)

[kemmañ] Gevelliñ

Gevellet eo Vienna gant ar c'hêrioù-mañ:

	Zagreb (Kroatia), abaoe 1994
	Tel Aviv (Israel), abaoe 2005
	Beograd (Serbia), abaoe 2003
	Varsovia (Polonia)
	Moskva (Rusia), abaoe 1991
	Budapest (Hungaria), abaoe 1990