Νάξος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Νάξος ή Αξιά είναι το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων, στο Αιγαίο Πέλαγος. Ο περίπλους της είναι 44 ναυτικά μίλια και η έκτασή της φθάνει περίπου τα 442 τ.χλμ. Βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο του Αιγαίου, στις ανατολικές Κυκλάδες έχοντας προς Β. τη Μύκονο, Α. τη Δονούσα, ΝΑ. την Αμοργό, προς Ν. την Ίο και Δ. τη Πάρο.
Ο κάτοικος της Νάξου ονομάζεται Νάξιος ή Ναξιώτης, Αξιώτης ή Αξώτης (και Ναξιώτισσα, Αξιώτισσα ή Αξώτισσα αντίστοιχα).
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Γεωγραφία
Η ακτογραφία της Νάξου δεν παρουσιάζει κολπώσεις ανεπτυγμένες ούτε ασφαλείς φυσικούς λιμένες και εξ αυτού του λόγου οι κάτοικοι ασχολούνται περισσότερο με γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες και πολύ λίγο με αλιευτικές. Στο Β-ΒΑ. άκρο της νήσου υπάρχει ο ορμίσκος του Απόλλωνα που παρέχει μερική ασφάλεια στα πλοία, κυρίως από ΝΔ ανέμους. Προς Δ. η χερσόνησος Στελίς σχηματίζει τον όρμο του Αγ. Προκοπίου, προς τα βόρεια του οποίου βρίσκεται η ομώνυμη πόλη Χώρα και ο κύριος λιμένας της νήσου. Τα πρώτα λιμενικά έργα ξεκίνησαν το 1919 με την ένωση της νησίδας Παλάτια ή Στρογγύλης ή Βάκχου. Τέλος προς Ν. υφίσταται ο ορμίσκος Πάνορμος που εξασφαλίζει τα πλοία από βορείους ανέμους. Γενικά η Νάξος έχει σχήμα ωοειδές και γεωφυσικά διακρίνεται στην ορεινή Νάξο (ανατολική και βόρεια) και στη πεδινή Νάξο (δυτική και νότια).
[Επεξεργασία] Μορφολογία εδάφους
Γεωλογικά η Νάξος αποτελεί ένα πλούσιο γεωλογικό πάρκο από κρυσταλλοσχιστώδη πετρώματα μη αξιοποιήσιμο ακόμη. Τα πετρώματα αυτά είναι κυρίως κρυσταλλοπαγείς σχιστόλιθοι, γνεύσιοι και μάρμαρα σε εναλλασσόμενα στρώματα με όγκους γρανίτη, κοντά σχετικά στη πόλη της Νάξου και στο ΒΔ. τμήμα της νήσου. Πετρώματα πλειστόκαινου περιόδου υπάρχουν στη χερσόνησο της Στυλίδας, κυρίως ψαμμίτες, καθώς και Β., ΒΑ. κοντά στις παράκτιες περιοχές της νήσου. Επίσης απαντώνται και πλούσια εκρηξιγενή πετρώματα κοντά στις Εγγαρές και αλλού. Εκτός όμως των μαρμάρων στο κέντρο και ΒΑ. κοντά στη Κόρωνο, υπάρχουν επίσης τα περίφημα κοιτάσματα σμύριδας.
Τη Νάξο κατατέμνει από Β. προς Ν. μία ορεινή ράχη σχεδόν ενιαία γυμνή και βραχώδης με υπέροχες γεωλογικές μορφές κυρίως στη κεντρική πλευρά της, κοντά στη Κεραμωτή και στη νότια, σχηματίζοντας δύο κορυφές (όρη) τον Ζα (ή Ζευς) και το όρος Κόρωνος.
[Επεξεργασία] Μυθολογία - όνομα
O Δίας, ο πατέρας "ανδρών τε Θεών" κατά τους αρχαίους Έλληνες, λέγεται ότι γεννήθηκε στην Κρήτη, στη σπηλιά Ίδεον, αλλά μεγάλωσε στη Νάξο, και έτσι το ψηλότερο βουνό του νησιού πήρε το όνομά του (Ζευς ή, για τους ντόπιους, Ζας, 999 μ.). Στη Νάξο εγκατέλειψε κατά τον μύθο ο Θησέας την Αριάδνη, η οποία τον είχε βοηθήσει προηγουμένως στην Κρήτη να σκοτώσει τον Μινώταυρο με τον όρο να την πάρει μαζί του.
Το όνομά της η νήσος φέρεται να έλαβε από τον "Νάξο" τον θρυλικό ηγεμόνα των πρώτων αποίκων στη νήσο που ήταν Κάρες φερόμενου ως γιος του Πολεμώνα ή κατ΄ άλλους ως γιος του Ενδυμίωνα ή τέλος γιος του Απόλλωνα και της νύμφης Ανακαλίδας. Κατ΄ άλλους ιστορικούς ερευνητές και φιλολόγους το όνομα θεωρούν να προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη "νάξαι" που σημαίνει "θύσαι", που εκλήφθηκε έτσι από τις πλούσιες θυσίες που γίνονταν στη νήσο προς τιμή των θεών. Το όνομα Νάξος διατηρήθηκε στο διάβα των αιώνων μέχρι τους μέσους χρόνους όπου έγινε Ναξία και ακολούθως Ναξιά και στη συνέχεια Αξιά (εξ ου και το όνομα των κατοίκων).
Επίσης η Νάξος φέρεται από τους μυθικούς χρόνους και με το ονόμα "Δία" (από τον Όμηρο, Οδύσ λ325) καθώς και στον ομηρικό ύμνο προς τον Απόλλωνα, όπως και με τα κοσμητικά: Στρογγύλη, Μικρή Σικελία, Τραγία, Διονυσιάς, Καλλίπολις, Λιπαρά κ.λπ. από διάφορους συγγραφείς.
Ο πλούτος των περί της Νάξου μύθων αποδεικνύει τη σπουδαιότητα που είχε η Νάξος κατά την αρχαιότητα. Οι μύθοι αυτοί συνδέονται κυρίως με τη μυθολογούμενη γέννηση των τριών εγχώριων νυμφών Φιλίας, Κορωνίδας και Κλείδης που επιμελήθηκαν την ανατροφή του Διονύσου για τον οποίο η Νάξος ήταν η πατρίδα του. Αλλά και για τον Δία αναφέρεται πως εδώ ανατράφηκε και ενηλικιώθηκε όταν μεταφέρθηκε από τη Κρήτη, και ότι από εδώ εξόρμησε προκειμένου να καταλάβει τη βασιλεία των θεών. Μάλιστα στη κορυφή του όρους Ζας είναι δυνατή η ανάγνωση επιγραφής σε βράχο με παραφθαρμένα γράμματα "Όρος Διός Μηλωσίου" (= Διός προστάτου των προβάτων). Στη Νάξο επίσης λατρευόταν και ο Απόλλων ο Τράγιος ή Τραγαίος, υπήρχε δε και αρχαίος ναός του Δηλίου Απόλλωνα έξω από την αρχαία πόλη καθώς και τέμενος προς τιμή του Ώτου και του Εφιάλτη. Από τον περίφημο αρχαίο ναό του Διονύσου κανένα ίχνος δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα.
Άλλοι ναξιακοί μύθοι αναφέρονται στη σχέση του Διονύσου με την Αριάδνη που τελικά απήγαγε στο όρος Δρίον και έλαβε σύζυγό του. Ακόμη αρχαία πηγή έξω από τη πόλη της Νάξου φέρει το όνομα Αριάδνη. Στη δε ανατολική πλευρά του όρους Κόρωνος υπάρχει ένα μεγάλο σε μήκος περίεργο σπήλαιο, που ακόμη δεν έχει αξιοποιηθεί, με διπλή είσοδο, ένα μεγάλο προθάλαμο και που συνεχίζει σε μήκος, εντός του οποίου υπάρχουν ίχνη αρχαίας λατρείας, πιθανώς του ιερού της μιας των ναξίων νυμφών της Κορωνίδας, εκ της οποίας και το ομώνυμο χωριό. Σε όλη τη νήσο Νάξο σώζονται λείψανα αρχιτεκτονικά καθώς και πολλά των ιστορικών χρόνων.
[Επεξεργασία] Ιστορία
[Επεξεργασία] Εποχή του χαλκού
Η Νάξος έπαιξε σημαντικό ρόλο στον κυκλαδικό πολιτισμό, που φαίνεται να ξεκίνησε το 5500 π.Χ. και άνθησε το 3000 π.Χ. Μεταξύ των σημαντικών αλλαγών που προέκυψαν εκείνη την εποχή ήταν η εξέλιξη της ναυσιπλοΐας (εξ ανάγκης), η κατασκευή και χρήση του χαλκού, η κεραμική και η επεξεργασία μαρμάρων. Στην περιοχή Γρότα στη χώρα της Νάξου αλλά και σε άλλες τοποθεσίες στο νησί έχουν βρεθεί πολλά κυκλαδικά ειδώλια καθώς και άλλα ευρήματα της περιόδου του κυκλαδικού πολιτισμού (σκεύη, εγχάρακτες παραστάσεις), τα οποία εκτίθενται στο Αρχαιολογικό μουσείο Νάξου, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα καθώς επίσης και ένας μικρός αριθμός αυτών στο αρχαιολογικό μουσείο στην Απείρανθο. Το αρχαιολογικό μουσείο της Νάξου διαθετει τη δεύτερη μεγαλύτερη συλλογή σε κυκλαδικά ευρήματα μετά το αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας.
[Επεξεργασία] Μυκηναϊκά χρόνια
Ένα μέρος της πρωτεύουσας της Νάξου στη μυκηναϊκή εποχή (1300 π.Χ.) ανακαλύφθηκε κάτω από την πλατεία, μπροστά από τον Ορθόδοξο καθεδρικό Ναό, στη Χώρα, εκεί όπου είναι σήμερα ο αρχαιολογικός χώρος Γκρότα. Ακριβώς κάτω από την πλατεία έχει διαμορφωθεί επιτόπιο μουσείο. Το μουσείο έχει γυάλινο δάπεδο και με υπερυψωμένους διαδρόμους, οι επισκέπτες διέχονται πάνω από τα αποκαλυφθέντα ερείπεια (τείχος, σπίτια και εργαστήρια) της μυκηναϊκής περιόδου (1400 - 1100 π.Χ.). Μυκηναϊκής εποχής ευρήματα (διακοσμημένα με χρώμα, αγγεία, όπλα, σκεύη κλπ.) εκτίθενται επίσης στο αρχαιολογικό μουσείο της Νάξου.
[Επεξεργασία] Κλασική αρχαιότητα
Κατά τη διάρκεια των επόμενων χρόνων η Νάξος κατοικήθηκε από τους Ίωνες, που σηματοδότησαν μια ιδιαίτερα σημαντική περίοδο για το νησί, κατά την οποία ξεκινάει και φτάνει στην κορύφωσή της η κλασική περίοδος (7ος-6ος αιώνας π.Χ.), με παράλληλη άνθηση των τεχνών, και ειδικά της γλυπτικής και της αρχιτεκτονικής. Η Πορτάρα, η μεγάλη μαρμάρινη πύλη που στέκεται ψηλά στη νησίδα Παλάτια, που σήμερα είναι ενωμένη με τη Χώρα της Νάξου, είναι ό,τι απέμεινε από το ναό του Απόλλωνα, που ξεκίνησε να χτίζεται εκείνη την περίοδο.
Το 490 π.Χ. η Νάξος καταστράφηκε από τους Πέρσες. Μετά από την τελική ήττα των Περσών από τους Έλληνες, η Νάξος εξαναγκάστηκε να γίνει μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας, αφού προηγουμένως καταστράφηκε (ό,τι είχε απομείνει από την προηγούμενη καταστροφή) και πυρπολήθηκε από τον αθηναϊκό στόλο (466 π.Χ.), ενώ ο Περικλής εγκαθίδρυσε φρουρά εκ 500 κληρούχων υπό το στρατηγό Τολμίδη (453 π.Χ.) προκειμένου να την αφαιμάζει οικονομικά προς όφελος της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Μετά το τέλος της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, ύστερα από περίπου ενάμιση αιώνα, η Νάξος υπήρξε έρμαιη των εκάστοτε θαλασοκρατούντων και ουσιαστικά δεν κατάφερε ποτέ να ανακάμψει και να ξανακερδίσει την παλιά της δόξα και σημασία.
Από την εποχή εκείνη σώζεται το ιερό της Δήμητρας κοντά στο χωριό Σαγκρί, το οποίο έχει εν μέρει αναστηλωθεί. Ο ναός θεωρείται πολύ σημαντικός για την αρχαιολογία, επειδή έχει σωθεί σε καλή κατάσταση και δίνει πολλές πληροφορίες για τον τρόπο κατσκευής και την αρχιτεκτονική των αρχαίων ναών. Κοντά της έχει ανεγερθεί μουσείο, στο οποίο εκτίθενται ευρήματα από τον ναό που δε χρησιμοποιήθηκαν κατά την αναστήλωση καθώς και τα ευρήματα από την μετέπειτα επί του ναού ανεγερθείσα παλαιοχριστιανική βασιλική. Το μουσείο και ο αρχαιολογικός χώρος έχουν βραβευθεί με το βραβείο Europa Nostra για την ευαίσθητη ανασκαφή, την αναστήλωση και την επιτυχημένη ενσωμάτωσή τους στο φυσικό περιβάλλον[1].
Από την αρχαιότητα οι αρχαίοι συγγραφείς επαινούσαν τα προϊόντα της Νάξου όπως τον οίνο, τα σύκα, τ΄ αμύγδαλα, τις αίγες και τα ελάφια που υπήρχαν τότε στη νήσο. Συγκεκριμένα περί του οίνου της Νάξου ιδιαίτερους επαίνους αποδίδουν οι Αρχίλοχος και ο Αθήναιος, άλλοι επίσης συγγραφείς κάνουν λόγο για τον μυθικό ποταμό (Βιβλίνου) που έρεε οίνο. Πολλά επίσης μυθικά για τη Νάξο γράφουν ο Παυσανίας και ο Διόδωρος ο Σικελιώτης και κυρίως για τις σχέσεις των αρχαίων Ναξίων με τη Θράκη. Περί της πολιτείας των Ναξίων έγραψε ιδιαίτερα και ο Αριστοτέλης, ο δε Πλούταρχος στο έργο του "Γυναικών αρεταί" εξυμνεί ιδιαίτερα τις Ναξιώτισσες για τη φιλοπατρία τους και τις αρετές τους. Τέλος, ακόμη και ερωτικό μυθιστόρημα έγραψε ο Παρθένιος που αναφέρεται στη Νάξο. Η αρχαία πόλη της Νάξου βρίσκονταν στη θέση της σημερινής κοντά στην οποία και υπήρχε λαμπρός ναός του Διονύσου. Πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν αυτόν τα σωζόμενα ερείπια επί της νησίδας Παλάτια.
[Επεξεργασία] Βυζαντινά χρόνια
Η Νάξος ανήκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους στο Θέμα (Βυζάντιο) του Αιγαίου. Στη Νάξο βρίσκονται πολλές βυζαντινές εκκλησίες. Η κοιλάδα της Τραγαίας ονομάζεται και "μικρός Μυστράς" λόγω των πολλών εκκληισών που είναι σπαρμένες παντού. Υπάρχουν εκκλησίες που χρονολογούνται από τον 7ο έως το 15ο αι. Πιο γνωστή είναι η Παναγία η Δροσιανή, η οποία διέθετε 3 στρώσεις τοιχογραφιών με την παλαιότερη να ανάγεται στον 7ο αιώνα. Κάποιες από αυτές τις εκκλησίες χτίστηκαν κατά την περίοδο της Εικονομαχίας και φέρουν τοιχογραφίες με "ανεικονικό διάκοσμο", τοιχογραφίες δηλαδή που δεν απεικονίζουν αγίους, αλλά γεωμετρικά σχήματα και φυτά. Τα τελευταία χρόνια οι διάσπαρτες αυτές εκκλησίες είναι ανοικτές τα πρωινά και μπορεί κανείς να τις επισκεφτεί.
[Επεξεργασία] Ενετοκρατία
Το 1207 το νησί κατελήφθη από τον Ενετό Μάρκο Σανούδο, ο οποίος ίδρυσε το Δουκάτο της Νάξου.
[Επεξεργασία] Η Νάξος σήμερα
Η Νάξος σήμερα διοικητικά χωρίζεται σε δύο κύριους δήμους. Τον Δήμο της πόλεως Νάξου (Χώρας) και τον Δήμο Δρυμαλίας (Χαλκείου ή Τραγαίας). Ο Δήμος Νάξου περιλαμβάνει 11 δημοτικά διαμερίσματα στα οποία και υπάγονται 30 χωριά και οικισμοί, κυρίως, γύρω από τη Χώρα Νάξου. Ο Δήμος Δρυμαλίας περιλαμβάνει επίσης 11 δημοτικά διαμερίσματα στα οποία και υπάγονται τα υπόλοιπα 38 χωριά και οικισμοί κυρίως της κεντρικής, ανατολικής, βόρειας και βορειοδυτικής Νάξου. Συγκεκριμένα η διοικητική αυτή διαίρεση με τα επιμέρους διοικητικά διαμερίσματα και τα υπαγόμενα χωριά και οικισμούς σύμφωνα και με την τελευταία απογραφή (2001) κατοίκων είναι:
[Επεξεργασία] Δήμος Νάξου
Ο δήμος Νάξου έχει (πραγματικό) πληθυσμό 12.089 κατοίκους. Στον δήμο περιλαμβάνονται τα:
- Δημοτικό διαμέρισμα Νάξου [ 6.727 ] στο οποίο υπάγονται η ομώνυμη πρωτεύουσα Νάξος (Χώρα) [ 6.533 ], τα Αγκίδια [ 190 ] και η Μονή Χρυσοστόμου [ 4 ]
- Δ.δ. Αγίου Αρσενίου Νάξου [ 1.207 ], στο οποίο υπάγονται ο Άγιος Αρσένιος [ 664 ], η Αγία Αννα [ 192 ], οι Άγιοι Πάντες [ 26 ], ο Άγιος Προκόπιος [ 222 ], ο Μάραγκας [ 16 ], ο Μαστοράκης [ 10 ] και η Στελίδα [ 77 ]
- Δ.δ. Βίβλου Νάξου [ 807 ], που υπάγονται η Βίβλος [ 740 ] και η Πλάκα [ 67 ]
- Δ.δ. Γαλανάδου με μόνο το Γαλανάδο [ 425 ]
- Δ.δ. Γαλήνης -- η Γαλήνη [ 192 ]
- Δ.δ. Γλινάδου -- το Γλινάδο [ 509 ]
- Δ.δ. Εγγαρών -- οι Εγγαρές [ 197 ]
- Δ.δ. Κινιδάρου Νάξου [ 501 ] που υπάγονται ο Κινίδαρος [ 409 ] και το Ακρωτήρι [ 92 ]
- Δ.δ. Μελάνων Νάξου|Δ.δ. Μελάνων [ 649 ], στο οποίο υπάγονται οι Μέλανες [ 417 ], ο Άγιος Θαλέλαιος [ 73 ], το Κουρουνοχώριον [ 110 ] και οι Μύλοι [ 49 ].
- Δ.δ. Ποταμιάς Νάξου [ 362 ], που συναριθμείται από τη Μέση Ποταμιά [ 75 ], την Άνω Ποταμιά [ 174 ] και την Κάτω Ποταμιά [ 113 ].
- Δ.δ. Σαγκρίου Νάξου [ 513 ], στο οποίο υπάγονται το Άνω Σαγκρίον [ 217 ], το Κανακάριον [ 34 ], το Καστράκι [ 160 ], το Κάτω Σαγκρίον [ 33 ], η Μικρή Βίβλα (Μικρή Βίγλα) [ 69 ] και η Παναγία (νησίδα) [ 0 ]
[Επεξεργασία] Δήμος Δρυμαλίας
Ο δήμος Δρυμαλίας έχει (πραγματικό) πληθυσμό 6.099 κατοίκους. Στον δήμο περιλαμβάνονται:
- Δ.δ. Χαλκείου Νάξου [ 635 ], με υπαγόμενα το Χαλκείον [ 408 ], τη Ζωοδόχος Πηγή [ 222 ] και τη Ράχη [ 5 ].
- Δ.δ. Απεράθου Νάξου (Απειράθου) [ 1.078 ], στο οποίο περιλαμβάνονται ο Απέραθος (τ. ο Απείραθος) [ 828 ], ο Αζάλας [ 28 ] το Κανάκι [ 23 ], η Κλειδώ [ 54 ], τα Λυγαρίδια [ 49 ], η Μουτσούνα [ 82 ] και ο Πάνερμος [ 14 ].
- Δ.δ. Δαμαριώνος Νάξου [ 557 ], στο οποίο υπάγονται ο Δαμαριώνας [ 341 ], η Αγιασσός [ 136 ], η Βουρβουριά [ 19 ], ο Δαμαλάς [ 41 ] και το Πυργάκι [ 20 ].
- Δ.δ. Δανακού -- ο Δανακός [ 162 ]
- Δ.δ. Κεραμωτής -- η Κεραμωτή [ 76 ]
- Δ.δ. Κορωνίδος [ 572 ], στο οποίο υπάγονται η Κορωνίς [ 310 ], η Αγιά [ 24 ], ο Απόλλωνας [ 104 ], ο Κάμπος [ 50 ], ο Μυρίσης [ 15 ], ο Ταξιάρχης [ 25 ], ο Φάρακλος ή Φαρακλό [ 16 ] και η Χίλια Βρύση [ 28 ].
- Δ.δ. Κορώνου [ 744 ], στο οποίο υπάγονται η Κόρωνος [ 584 ], η Αργοκοιλιώτισσα [ 22 ], η Ατσιπάπη [ 25 ] και ο Λιώνας [ 113 ].
- Δ.δ. Μέσης -- η Μέση [ 116 ]
- Δ.δ. Μονής [ 230 ], στο οποίο υπάγονται η Μονή [ 230 ] και οι Σίφωνες [ 0 ]
- Δ.δ. Σκαδού -- το Σκαδόν [ 126 ]
- Δ.δ. Φιλοτίου [ 1.803 ] με υπαγόμενα το Φιλότι [ 1.702 ] και τον Καλαντό [ 101 ]
[Επεξεργασία] Η Χώρα
[Επεξεργασία] Λιμένας Νάξου
[Επεξεργασία] Χωριά Νάξου
Τα χωριά και οι οικισμοί Νάξου κατ΄ αλφαβητική σειρά:
[Επεξεργασία] Μουσεία Νάξου
| Γλύκα μεγάλη είχε το νησί ετούτο, ησυχία πολλή, αγαθά τα πρόσωπα των ανθρώπων ... κι η θάλασσα ήμερη. Νίκος Καζαντζάκης, Αναφορά στον Γκρέκο |
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Νάξου καθώς και το Ιστορικό Αρχείο Νάξου στεγάζονται σήμερα στην άλλοτε Γαλλική Σχολή, που βρίσκεται μέσα στο Κάστρο της Νάξου και που μετασκευάστηκε ειδικά γι΄ αυτό το σκοπό. Στη Σχολή αυτή φοίτησε και ο Νίκος Καζαντζάκης.
[Επεξεργασία] Αρχαιολογικοί τόποι
Σημαντικότεροι αρχαιολογικοί τόποι στη Νάξο είναι τα ερείπια του αρχαϊκού ναού του Απόλλωνα του οποίου σώζεται μόνο η τεράστια πύλη, λεγόμενη "Πορτάρα" στη νησίδα "Παλάτια" που από το 1919 συνδέεται με τη νήσο ακριβώς βόρεια του λιμένα Νάξου και τα ερείπια μυκηναϊκού οικισμού στη θέση "Γκρότα", βόρεια της πόλης μπροστά στη πλατεία Μητροπόλεως Νάξου. Επίσης επί του λόφου της Χώρας Νάξου το ενετικό Κάστρο της Νάξου με την παλιά ενετική Εκκλησία και τη Σχολή Ουρσουλινών. Στον ίδιο χώρο σώζονται απομεινάρια από τον Πύργο του Μάρκου Σανούδου, απέναντι από τη Μητρόπολη των Καθολικών, όπως επίσης σώζεται και ο Πύργος των Κρίσπι με τον θυρεό - οικόσημο της οικογένειας. Επίσης στο Σαγκρί υπάρχουν πολλά αρχαιολογικά ευρήματα και βυζαντινές εκκλησίες. Πολλοί επίσης ενετικοί πύργοι υπάρχουν στο Χαλκί, και στο Φιλώτι όπου και ο Πύργος του Χειμάρου, οχυρό ελληνιστικής περιόδου. Στη Παχειά Άμμο υφίσταται το άγαλμα του Απόλλωνα ή του Διονύσου μήκους 10,50 μ. καθώς και οι δύο κούροι, ένας στο Φλεριό και ένας στον Απόλλωνα Νάξου.
[Επεξεργασία] Προϊόντα της Νάξου
Η Νάξος φημίζεται για τα κτηνοτροφικά της προϊόντα, όπως τυρί (γραβιέρα, κεφαλοτύρι (γνωστό ως αρσενικό), ανθότυρο, ξυνότυρο, μυζήθρα) και κρέας. Ανεπτυγμένη είναι επίσης και η αγροτική παραγωγή με προϊόντα όπως πατάτες, κρεμμύδια, κρασί, ελιές (επιτραπέζιες γνωστές ως ασκούδες), λάδι, ρακί και το τοπικό ποτό κίτρο. Παράγονται ακόμα εσπεριδοειδή και διάφορα γλυκά κουταλιού (σταφύλι, βύσσινο, κεράσι, νεράτζι, περγαμόντο, σύκο, καρυδάκι κ.ά.).
Σημαντικός είναι και ο ορυκτός πλούτος. Στη Νάξο βρίσκεται, κοντά στο χωριό Κόρωνος το μοναδικό στον κόσμο ορυχείο σμύριδας, ενώ γνωστά ήδη από την αρχαιότητα είναι ακόμα τα μάρμαρα και ο γρανίτης που προέρχονται από το νησί.
Αξιοσημείωτα είναι και τα πολιτιστικά προϊόντα του νησιού, με σημείο αναφοράς τα παραδοσιακά δημοτικά-νησιώτικα τραγούδια τα οποία στην συντριπτική πλειοψηφία τους γράφτηκαν από τη γνωστή μουσική οικογένεια των Κονιτόπουλων, βασιζόμενοι στα απεραθήτικα κοτσάκια.
[Επεξεργασία] Εφημερίδες Νάξου
- Κυκλαδική
- Ναξία
[Επεξεργασία] Πρόσωπα
- Ευθυκαρτίδης (7ος αιώνας π.Χ.), γλύπτης
- Νικόδημος ο Αγιορείτης (1749-1809), άγιος της Ορθοδοξίας
- Νικόλαος Πλανάς (1851-1932), άγιος της Ορθοδοξίας
- Άνθιμος Γ΄ (1762-1842), Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
- Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης (1854-1922), πρωθυπουργός της Ελλάδας
- Αντώνιος Μαγκάκης (1890-1952), πολιτικός, πατέρας του Αλέξανδρου
- Μανώλης Γλέζος (1922), πολιτικός
- Ιάκωβος Βαζαίος, αντιστράτηγος
- Εμμανουήλ Δρύς , αντιπρύτανης ΕΜΠ
- Στυλιανός Κορρές (1910), πρύτανης
- Ιάκωβος Καμπανέλλης (1922), θεατρικός συγγραφέας
- Μάνος Χωριανόπουλος (1925-2007), δημοσιογράφος
- Ιάκωβος Ψαρράς (1936-2006), ηθοποιός
- Καίτη Χωματά, τραγουδίστρια
- Στέλιος Μανωλάς, ποδοσφαιριστής
- Μανώλης Κορρές, αναστηλωτής της Ακρόπολης, καθηγητής Αρχιτεκτονικής
[Επεξεργασία] Παραπομπές
[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ντοκιμαντέρ: Κυκλάδες δια μέσου των αιώνων: Νάξος (προβολή) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)- Ντοκιμαντέρ: Απείρανθος (προβολή) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
- Webcams στη Νάξο
