Teyrnas Powys
Oddi ar Wicipedia
Erthyglau ynglŷn â Hanes Cymru |
Cyfnodau |
Cyfnod y Rhufeiniaid · Oes y Seintiau |
Prif deyrnasoedd |
Deheubarth · Gwynedd |
Pobl allweddol |
O. M. Edwards · Gwynfor Evans |
Pynciau eraill |
Cantrefi a chymydau · Cynulliad · Datgysylltu'r Eglwys |
Roedd Powys yn un o deyrnasoedd Cymru yn ystod yr Oesoedd Canol. Hyd 1212 yr oedd prif lys ei brenhinoedd a thywysogion ym Mathrafal, yna fe'i symudwyd i'r Trallwng.
Oherwydd ei safle yn nwyrain Cymru, dioddefodd Powys fwy oherwydd ymosodiadau y Saeson na theyrnasoedd eraill megis Gwynedd a Deheubarth.
Taflen Cynnwys |
[golygu] Brenhinoedd Powys
Cadell Ddyrnllwg tua 460
Rhyddfedd Frych tua 480
Cyngen Glodrydd tua 500
Pasgen ap Cyngen tua 530
Morgan ap Pasgen tua 540
Brochwel Ysgithrog ap Cyngen tua 550
Cynan Garwyn (? – 610)
Selyf ap Cynan (610 – 613)
Manwgan ap Selyf (613)
Eiludd Powys (613 – ?)
Beli ab Eiludd vers 655
Gwylog ap Beli (695? – 725)
Elisedd ap Gwylog (725 – 755?)
Brochfael ab Elisedd (755? – 773)
Cadell Powys (773 – 808)
Cyngen ap Cadell (808 – 854)
Rhodri Mawr (854 – 878)
Merfyn ap Rhodri (878 – 904)
Llywelyn ap Merfyn (904 – 942)
Hywel Dda (942 – 950)
Owain ap Hywel (950 – 986)
Maredudd ab Owain (986 – 999)
Llywelyn ap Seisyll (999 – 1023)
Rhydderch ab Iestyn (1023 – 1033)
Iago ab Idwal (1033 – 1039)
Gruffudd ap Llywelyn (1039 – 1063)
Bleddyn ap Cynfyn (1063 – 1075)
Iorwerth ap Bleddyn 1075 - 1103 (rhan)
Cadwgan ap Bleddyn (1075 - 1111 (rhan)
Owain ap Cadwgan (1111 - 1116 (rhan)
Maredudd ap Bleddyn (1116 – 1132)
Madog ap Maredudd (1132 – 1160)
O 1160 ymlaen rhanwyd Powys yn ddwy ran, sef Powys Wenwynwyn yn y de a Powys Fadog yn y gogledd.
[golygu] Tywysogion Powys Wenwynwyn
Owain Cyfeiliog (1160 – 1195)
Gwenwynwyn ab Owain (1195 – 1216)
Gruffudd ap Gwenwynwyn
[golygu] Tywysogion Powys Fadog
Gruffudd Maelor I (1160 – 1191)
Madog ap Gruffudd Maelor (1191 – 1236)
Gruffudd Maelor II (1236 – 1269)
[golygu] Cantrefi a chymydau Powys
- Arwystli
- Caereinion
- Cedewain
- Colunwy
- Cyfeiliog
- Cynllaith
- Dinmael (arglwyddiaeth led-annibynnol)
- Maelor
- Maelor Saesneg
- Mawddwy
- Cantref Mechain
- Mechain Uwch Coed
- Mechain Is Coed
- Cantref Meirionnydd
- Cantref Mochnant
- Nanheudwy
- Penllyn (cantref ym meddiant Powys i ddechrau ond yn rhan o Wynedd yn y 13eg ganrif)
- Ystrad Marchell
[golygu] Gweler hefyd
Teyrnasoedd Cymru | |
---|---|
Brycheiniog | Ceredigion | Deheubarth | Dogfeiling | Dyfed | Erging | Glywysing | Gwent | Gwynedd | Gŵyr | Morgannwg | Powys | Rhos | Seisyllwg |