Ragbi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ragbi, iki takım arasında oval bir topun el ve ayaklarla kontrol edilerek sayı yapılması esasına dayalı olarak oynanan takım oyunu. Tüm dünyada ragbi birliği (İngilizce: rugby union) veya ragbi ligi (İngilizce: rugby league) kuralları ile oynanır. Bir diğer çeşidi olan yedili ragbi, hem ragbi birliği hem de ragbi ligi kuralları ile oynanabilir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Tarihçe
1823’te İngiltere’de Rugby Kenti’nin aynı isimli okulunda doğan bir spordur. Okulda öğrenci olan William Webb Ellis’in futbol oynarken topu eline alıp sayı yapması ve diğer oyuncuların da bu oyun şeklini benimsemesiyle, ragbi oynanmaya başlar.
[değiştir] Ragbi Birliği'nin kurulması
Kısa sürede popüler hale gelen ragbi artan kulüp sayısı nedeniyle Ragbi Birliği (İngilizce: Rugby Union) adında bir birlik kurulur. 1879 yılına kadar ragbinin temel kuralları belirlenir; oyuncu sayısının 15 olması gibi.
[değiştir] Ragbi Ligi'nin kurulması
Yine bu yıllarda Ragbi Birliğinden ayrılan bir grup Ragbi Ligi (İngilizce: Rugby Leauge) adı altında farklı kurallarla ragbi oynatan bir birlik daha kurar. Dünyada ragbi halen bu iki ayrı birliğin meydana getirdiği kurallarla oynanmaktadır.
Önceleri İngiltere’de yayılan ragbi, sonrasında İngiliz sömürgeleri'nde yayılmıştır. İngiltere, Galler, İskoçya, İrlanda, Fiji, Samoa, Tonga, Güney Afrika, Yeni Zelanda ve Avustralya'da çok meşhur olan bu oyun diğer eski İngiliz sömürgeleri'nde ve dünyanın genelinde yaygın değildir. ABD'de ragbiye benzeyen ancak koruyucu kıyafetler ve kask ile oynanan ve farklı kurallara sahip Amerikan futbolu oldukça yaygındır.
Rugby Union, Avustralya, Arjantin, Kanada, İngiltere, Fiji, Fransa, Gürcistan, İrlanda, Yeni Zelanda, Romanya, Samoa, İskoçya, Güney Afrika, Tonga ve Galler'de yaygın biçimde oynanır.
Rugby League ise yine Birleşik Krallık, Avustralya, Yeni Zelanda ve Fransa'da yaygın olarak oynanır. Papua Yeni Gine'de milli spor ilan edilmiştir. Fazla yaygın olmamakla birlikte Rusya, ABD ve Lübnan gibi ülkelerde de oynanır.
Ragbi Dünya Kupası, Rugby Union kuralları ile oynanmaktadır.
[değiştir] Türkiye'de ragbi
Ragbi de futbol gibi, 19.yy. sonlarında Osmanlı Devleti’nde bulunan yabancı uyruklular tarafından oynanmaya başlanmıştır. O devirlerde ragbi ve futbol ayırımı tam olmadığından takımlar “Rugby Football Club” (Ragbi Futbol Kulübü) ismini alıyorlardı. Bu tanımlama ragbi kulüpleri için hala geçerlidir. Futbol sözcüğü, halen bazı ülkelerde ragbi ya da Amerikan futbolu anlamında kullanılır.
Bundan yaklaşık bir asır sonra 1999 yılında, Marc Mercier, Dennis Ponds de Vier ve Chris Skirrow isimli üç yabancının, Türkiye’nin ilk ve tek gayri resmi ragbi kulübü olan “Istanbul Ottomans RFC.” yi kurmasıyla ragbi Türkiye'de amatör düzeyde oynanmaya tekrar başlanmıştır.
[değiştir] Kurallar
[değiştir] Ragbi birliğine göre
Bir ragbi birliği maçı 40'ar dakikalık iki devre olarak oynanır. Çocuk maçları daha kısa olabilir. Bir hakem, iki taç hakemi (İngilizce: touch judge) ve çoğu profesyonel maçta bir de kamera hakemi (İngilizce: television match official [TMO]) vardır. Takımlar 15'er kişiden oluşur. Rakibinden daha fazla sayı yapan taraf maçı kazanır.
Sayı kazanmanın yolları "try yapmak" ya da "gol atmak" tır.
- Try
Try, topu kale sahası (İng: in-goal) zeminine dokundurmaktır ve 5 puan değerindedir.
- Gol
Gol atmak için ise, topun kale direkleri arasındaki çıtanın üzerinden aşırtılması gerekir. Ragbi birliği maçında değişik puan değerlerine sahip üç çeşit gol vardır:
- Açık alanda top yere çarptıktan hemen sonra şut çekerek atılan "drop gol". Bu tür gol 3 puan değerindedir.
- Faul sonucu verilen penaltı sayesinde atılan gol. Penaltı atışı, sabit bir noktadan şut çekilerek veya drop gol şeklinde gerçekleştirilebilir. 3 puan değerindedir.
- Try yapan takıma verilen şut hakkı. Top sabit halde iken veya yere çarptıktan sonra yapılabilir. 2 puan değerindedir.
[değiştir] Ayrıca bakınız
- Amerikan futbolu
- Ragbi birliği
- Ragbi ligi
- Yedili ragbi
[değiştir] Türkiye'deki ragbi kulüpleri
- Kadıköy Ragbi Kulübü
- Bakırköy Rugby Kulübü
- Saint Benoit Lisesi Rugby Klübü
- Cyprus Pumas Rugby Kulübü
- Samsun Ragbi Kulübü
