มอร์ฟีน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

มอร์ฟีน
ชื่อ IUPAC
?
Identifiers
เลขทะเบียน CAS	?
รหัส ATC	N02AA01
PubChem	5980
DrugBank	APRD00215
Chemical data
สูตรเคมี	?
น้ำหนักโมเลกุล	?
Pharmacokinetic data
ชีวปริมาณออกฤทธิ์	?
กระบวนการสร้างและสลาย	?
ครึ่งชีวิตของการกำจัด	?
การขับถ่าย	?
Therapeutic considerations
ลำดับขั้นของยาต่อการตั้งครรภ์	?
สถานะตามกฎหมาย
ช่องทางการรับยา	?

มอร์ฟีน (อังกฤษ: Morphine จากภาษากรีก Morpheus หมายถึงเทพเจ้าแห่งการนอนหลับ) เป็นตัวยาสำคัญในฝิ่น เป็นยาบรรเทาในกลุ่ม โอปิออยด์ ที่ทรงพลังมาก เหมือนกับโอปิแอตตัวอื่น ๆ มอร์ฟีนจะออกฤทธ์ตรงต่อระบบประสาทส่วนกลาง (central nervous system-CNS) และมีผลที่ซินแนพซ์ (synapse) ใน อาร์คูเอต นิวเคลียส (arcuate nucleus) เป็นผลให้บรรเทาความเจ็บปวดได้เป็นอย่างดี

เนื้อหา 1 ผลข้างเคียง 2 ใช้ทางการแพทย์ 2.1 การรับยา 2.2 ข้อบ่งใช้ 2.3 ข้อห้ามใช้ 3 ประวัติ 4 แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้] ผลข้างเคียง

• ทำให้สภาพจิตใจอ่อนแอ
• รู้สึกเคลิบเคลิ้มเป็นสุข (euphoria)
• เซื่องซึม (drowsiness)
• เฉื่อยชา (lethargy)
• สายตาพร่ามัว (blurred vision)
• ทำให้ท้องผูก (constipation)
• เบื่ออาหาร (decreases hunger)
• ยับยั้งอาการไอ (inhibits the cough reflex)

[แก้] ใช้ทางการแพทย์

[แก้] การรับยา

• ยาฉีด (Parenteral)
  • ยาฉีด เข้าผิวหนัง (subcutaneous)
  • ยาฉีด เข้าเส้น (intravenous)
  • แผ่นติดผิวหนัง (slow-release transdermal patch)
• ทางปาก (Orally)
  • ยาน้ำ (elixir หรือ solution)
  • ยาเม็ด
    • ยาเม็ดตอก (tablet form)
    • ยาแคปซูล ( capsule )ในกรณีที่เป็นยารูปแบบที่ออกฤทธิ์ต่อเนื่องกันเป็นระยะเวลานาน อาจใช้การบรรจุ pellet ขนาดเล็กภายในแคปซูล ซึ่งในกรณีนี้อัตราการปลดปล่อยยาจะขึ้นอยู่กับความหนาของฟิมล์ที่เคลือบเพลเลทไว้ โดยมอร์ฟีนแคปซูลนี้อาจใช้กินเป็นแคปซูล หรือแกะเปลือกแคปซูลออกแล้วเทเอาเพลเลทใส่ gastotomy tube นอกจากนี้อาจแกะแคปซูลแล้วเทเพลเล็ทใส่เครื่องดื่มหรือาหารเหลวให้คนไข้ก็ได้

• ยาเหน็บ (suppository form)

[แก้] ข้อบ่งใช้

ตามกฎหมายอนุญาตให้มอร์ฟีนได้ดังนี้;

• บรรเทาอาการปวดที่รุนแรงและเฉียบพลัน
  • ปวดหลังผ่าตัด
  • ปวดจากบาดแผล
• อาการปวดเรื้อรังขนาดกลางและรุนแรง
  • อาการปวดจากมะเร็ง
  • ปวดจากถอนฟัน
• ใช้ร่วมกับยาชาทั่วไป
• ใช้เป็นยาแก้ไอ (antitussive) ในกรณีไออย่างรุนแรง
• แก้ท้องร่วงเรื้อรัง

Morphine-action1.jpg มอร์ฟีนต่อเชื่อมกับแอกตีพไซด์ในเซลล์

Morphine44.gif สูตรโครงสร้างมอร์ฟีน

Morphine02.jpg มอร์ฟีนในรูปผลึก

[แก้] ข้อห้ามใช้

• ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน (Acute pancreatitis)
• ไตวาย (Renal failure)

[แก้] ประวัติ

• ค.ศ. 1803 เฟรดริค เซอร์เทอร์เนอร์ (Friedrich Serturner) เภสัชกรชาวเยอรมัน สามารถแยกมอร์ฟีนจากฝิ่นได้ โดยตั้งชื่อตามชื่อเทพเจ้าแห่งการนอนหลับของกรีก มอร์ฟีอัส (Morpheus) ว่า 'มอร์เฟียม' (morphium)
• ค.ศ. 1874 สังเคราะห์เฮโรอีน (Heroin) จากมอร์ฟีนได้

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

• Morphine Apparently in Your Head - นิตยสาร Wired article about endogenous production of morphine
• Morphine, Molecule of the Month.

ยาบรรเทาปวด แก้
พาราเซตามอล (อะเซตามิโนเฟน) · เอ็นเซด · โอปิแอต · เตตร้าไฮโดรแคนนาบินอล · คีตามีน
ตัวยาในกลุ่มเอ็นเซด แก้ คีโตโปรเฟน · คีโตโรแลค · ซีลีคอกซิบ · ไดโคลฟีแนค · นาโปรเซน · มีลอกซิแคม · ไพรอกซิแคม · เมตทิล ซาลิไซเลต · โรฟีคอกซิบ · อินโดเมตทาซิน · แอสไพริน · ไอบูโปรเฟน· อีโทโดแลค· ไดฟลูนิซอล· โลโซโปรเฟน· ทีนอกซิแคม·ไนมีซูไลด์·มีฟีนามิก แอซิด
ตัวยาในกลุ่มโอปิออยด์ แก้ คาร์เฟนทานิล · โคดีอีน · โคดีอิโนน · ซูเฟนทานิล · เดกซ์โตรโพรพอไซฟีน · ไดไฮโดรโคดีอีน · ทรามาดอล · บิวพรีนอร์ฟีน · เฟนทานิล · เมทาโดน · มอร์ฟีน · มอร์ฟิโนน · เพทิดีน · รีมิเฟนทานิล · ออกซิโคโดน · ออกซิมอร์ฟีน · อัลเฟนทานิล · เฮโรอีน · ไฮโดรโคโดน · ไฮโดรมอร์โฟน

มอร์ฟีน เป็นบทความเกี่ยวกับ เภสัชกรรมและยา ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น ข้อมูลเกี่ยวกับ มอร์ฟีน ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ