Morfín
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Morfín (C17H19NO3) er sterkt verkjalyf sem unnið er úr ópíum sem það er helsta virka efnið í. Kerfisbundið nafn þess er 7,8-didehydro-4,5-epoxy-17-methylmorphinan-3,6-diol.
Morfín virkar beint á miðtaugakerfið (sem og önnur ópíum-skyld lyf) í mönnum. Það er oft notað í lækningaskyni til að létta á miklum sársauka vegna beinbrota, skurðaðgerða, áfalla o.fl.
Efnisyfirlit |
[breyta] Saga
Morfín var fyrst einangrað árið 1803 af þýska apótekaranum Friedrich Wilhelm Adam Serturner sem skírði það „morphium“ eða morfín, sem var dregið af nafni Morfeusar, hins gríska guðs drauma. Heróín (enska:diacetylmorphine) er meðal annars unnið úr morfíni og var það fyrst gert árið 1874.
Það var hins vegar ekki fyrr en sprautan kom til sögunnar árið 1853 sem notkun þess varð mikil.
[breyta] Áhrif á menn
Hliðarverkanir eru minni hugræn geta, sælutilfinning, svimi, sinnuleysi, skert sjón og ógleði. Morfín minnkar einnig matarlyst og veldur hægðartregðu. Morfín er afskaplega ávanabindandi og neytendur þess þróa fljótt með sér þol og líkamlegan og sálfræðilegan ávana.
Morfín er helst gefið:
- til að lina mikinn sársauka, til dæmis
- við sársauka eftir skurðaðgerð
- við sársauka við áfall
- til að lina langvarandi sársauka
- vegna stærri tannaðgerða
- vegna sársauka hjá krabbameinssjúklingum
- sem viðbót við deyfingu
[breyta] Heimildir
- Fyrstu sprautunálarnar (á ensku). Skoðað 2. nóvember, 2005.
[breyta] Tenglar
- Vefsíða Doktor.is um morfín
- Upplýsingar um 'hermannaveikina' (á ensku). Skoðað 2. nóvember, 2005.
