ฟุตบอล

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ฟุตบอล (football) เป็นกีฬาที่เล่นเป็นทีมระหว่างสองฝ่าย ฝ่ายละ 11 คน ซึ่งฟุตบอลนั้นนับว่าเป็นกีฬาที่นิยมมากที่สุดในโลกกีฬาหนึ่ง กีฬาฟุตบอลจะเล่นภายในสนามฟุตบอลที่มีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า โดยมีผู้รักษาประตูยืนอยู่ที่ตำแหน่งปลายสุดของสนามในแต่ละด้าน ในระหว่างการแข่งขัน ทั้งสองฝ่ายพยายามเตะลูกฟุตบอลเข้าสู่เขตประตูของฝ่ายตรงข้าม เมื่อหมดเวลาการแข่งขันฝ่ายที่ได้คะแนนสูงกว่าจะเป็นผู้ชนะ ซึ่งถ้าคะแนนเท่ากันอาจจะมีการตัดสินให้เสมอ หรืออาจจะให้มีการต่อเวลาพิเศษหรือทำการยิงลูกโทษตัดสิน ฟุตบอลนิยมเล่นโดยใช้เท้าเป็นหลัก (ยกเว้นผู้รักษาประตู) และผู้เล่นสามารถใช้ส่วนอื่นของร่างกายเพื่อช่วยในการเล่นได้ไม่ว่าใช้หัวโหม่งลูกบอลหรือใช้ลำตัวพักบอล แต่ห้ามให้มือและส่วนแขนที่ต่ำกว่าศอกลงมา ยกเว้นผู้เล่นในตำแหน่งผู้รักษาประตูซึ่งสามารถใช้มือได้เมื่ออยู่ในเขตประตูของฝ่ายตัวเอง

ฟุตบอลอังกฤษเป็นต้นกำเนิดของฟุตบอลในปัจจุบัน โดยกฎกติกาส่วนใหญ่ถูกกำหนดขึ้นในปี พ.ศ. 2406 (ค.ศ. 1863) และต่อมากติกาฟุตบอลได้อยู่ภายใต้การดูแลของ ฟีฟ่า หรือสหพันธ์ฟุตบอลนานาชาติ ที่เป็นองค์กรระดับนานาชาติที่มีการจัดแข่งขันฟุตบอลที่สำคัญหลายรายการ ที่สำคัญได้แก่ ฟุตบอลโลก ฟุตบอลเยาวชนโลก ฟุตบอลสโมสรโลก และการแข่งขันอื่นในระดับภูมิภาค

ฟุตบอลที่เล่นในปัจจุบันมีต้นกำเนิดมาจากอังกฤษ แต่ถ้าย้อนกลับไปในอดีตมีการละเล่นในจีนที่เรียกว่า ชู่จู๋ ( 蹴鞠; พินอิน: cùjú) ซึ่งเป็นการละเล่นเตะลูกบอลไปมา เริ่มตั้งแต่ในสมัยราชวงศ์ฮั่น ซึ่งล่าสุดในปี 2547 ทางฟีฟ่าได้มีกล่าวไว้ว่า ชู่จู๋ของจีนนี่เองที่เป็นต้นกำเนิดของฟุตบอล^[1]

เนื้อหา 1 คำว่า "ฟุตบอล" 2 ประวัติฟุตบอล 3 กติกาการเล่นฟุตบอล 3.1 ผู้เล่น อุปกรณ์ และกรรมการ 3.2 สนามฟุตบอล 3.3 ระยะเวลาการแข่งขัน 4 การแข่งขันระหว่างประเทศ 4.1 ทีมชาติ 4.2 ทีมสโมสร 5 ฟุตบอลในประเทศไทย 6 ทีมฟุตบอลที่มีชื่อเสียง 7 การแข่งขันฟุตบอลที่เป็นที่สนใจ 8 อ้างอิง 9 ดูเพิ่ม 10 แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้] คำว่า "ฟุตบอล"

กีฬาฟุตบอลเป็นกีฬาที่ถูกเล่นกันในหลายระดับตั้งแต่เล่น ๆ ไปจนถึงระดับมืออาชีพ ทั่วโลก คนหลายล้านคนชมและเล่นฟุตบอลอยู่เป็นนิจ จากการสำรวจของฟีฟ่า เมื่อ ค.ศ. 2001 มีคนกว่า 240 ล้านคนทั่วโลกที่นิยมเล่นฟุตบอลเป็นประจำ เนื่องจาก ความไม่ซับซ้อนของกฏ และไม่ต้องการอุปกรณ์มาก ทำให้เราไม่แปลกใจเลยว่าทำไมฟุตบอลถึงเป็นที่นิยมเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ในหลาย ๆ ท้องที่ โดยเฉพาะยุโรปและละตินอเมริกา ฟุตบอลเป็นสิ่งที่ดึงดูด และมีส่วนสำคัญในชีวิตของ แฟนบอล องค์กรท้องถิ่น หรือแม้กระทั่งชาติอีกด้วย ปัจจุบันกล่าวได้ว่าฟุตบอลเป็นกีฬาที่มีความนิยมสูงสุด

อย่างไรก็ตามในบางประเทศ (เช่นสหรัฐอเมริกา หรือ ญี่ปุ่น) เรียกฟุตบอลว่า ซอกเกอร์ และฟุตบอลยังเป็นชื่อของกีฬาประเภททีมหลายชนิดด้วยกัน ที่เป็นที่รู้จักกันมากก็ได้แก่ ฟุตบอล (หรือที่เรียกว่า ซอกเกอร์ ในอเมริกาเหนือ), อเมริกันฟุตบอล รักบี้ฟุตบอล ออสเตรเลียนฟุตบอล กาเอลลิกฟุตบอล และ แคนาเดียนฟุตบอล

กีฬาทุกชนิดที่มีชื่อ "ฟุตบอล" จะมีข้อเหมือนกันอย่างหนึ่งคือ เป็นกีฬาที่มีการทำคะแนนด้วย ลูกบอลกลม หรือ รี (ซึ่งลูกบอลนี้จะเรียกว่าฟุตบอล นั่นเอง) โดยการทำคะแนนจะทำได้จาก การพาบอลเข้าสู่ ประตู หรือ เขตแดน ที่ฝ่ายตรงข้ามป้องกันเอาไว้ (ซึ่งการทำคะแนนของฟุตบอลแต่ละชนิดจะมีความแตกต่างกัน) เกมฟุตบอลสมัยใหม่นั้นส่วนใหญ่มีที่มาจากอังกฤษ แต่อย่างไรก็ตาม ในอดีตกาล ผู้คนทั่วโลกได้เล่นเกมที่เกี่ยวกับการเตะหรือถือลูกบอล

[แก้] ประวัติฟุตบอล

{{ ฟุตบอล (Football) หรือซอคเก้อร์ (Soccer) เป็นกีฬาที่มีผู้สนใจที่จะชมการแข่งขันและเข้าร่วมเล่นมากที่สุดในโลก ชนชาติใดเป็นผู้กำเนิดกีฬาชนิดนี้อย่างแท้จริงนั้นไม่อาจจะยืนยันได้แน่นอน เพราะแต่ละชนชาติต่างยืนยันว่าเกิดจากประเทศของตน แต่ในประเทศฝรั่งเศสและประเทศอิตาลี ได้มีการละเล่นชนิดหนึ่งที่เรียกว่า "ซูเลอ" (Soule) หรือจิโอโค เดล คาซิโอ (Gioco Del Calcio) มีลักษณะการเล่นที่คล้ายคลึงกับกีฬาฟุตบอลในปัจจุบัน ทั้งสองประเทศอาจจะถกเถียงกันว่ากีฬาฟุตบอลถือกำเนิดจากประเทศของตน อันเป็นการหาข้อยุติไม่ได้ เพราะขาดหลักฐานยืนยันอย่างแท้จริง ดังนั้น ประวัติของกีฬาฟุตบอลที่มีหลักฐานที่แท้จริงสามารถจะอ้างอิงได้ เพราะการเล่นที่มีกติการการแข่งขันที่แน่นอน คือประเทศอังกฤษเพราะประเทศอังกฤษตั้งสมาคมฟุตบอลในปี พ.ศ. 2406 และฟุตบอลอาชีพของอังกฤษเกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2431

         วิวัฒนาการด้านฟุตบอลจะเป็นไปพร้อมกับความเจริญก้าวหน้าของมนุษย์ตลอดมา ต้นกำเนิดกีฬาตะวันออกไกลจะได้รับอิทธิพลมาจากสงครามครั้งสำคัญๆ เช่น สงครามพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช ได้นำเอา "แกลโล-โรมัน" (Gello-Roman) พร้อมกีฬาต่างๆ เข้ามาสู่เมืองกอล (Gaul) อันเป็นรากฐานส่วนหนึ่งของกีฬาฟุตบอลในอนาคต และการเล่นฮาร์ปาสตัม (Harpastum) ได้ถูกดัดแปลงมาเป็นกีฬาซูเลอ 

}}

[แก้] กติกาการเล่นฟุตบอล

ในฟุตบอลมีกติกาสากลทั้งหมด 17 ข้อหลักที่มีการใช้ในฟุตบอลทั่วโลก โดยกติกาอาจมีการดัดแปลงบ้างสำหรับฟุตบอลเด็ก และฟุตบอลหญิง

[แก้] ผู้เล่น อุปกรณ์ และกรรมการ

ในแต่ละทีมประกอบด้วยผู้เล่นสูงสุด 11 คนที่สามารถลงเล่นในสนาม โดยสามารถมีผู้เล่นสำรองสามารถนั่งเพื่อรอเปลี่ยนตัว โดยในสิบเอ็ดคนนั้นจะต้องมี ผู้รักษาประตูหนึ่งคน ในการแข่งขันอย่างเป็นทางการจะมีกติกาเพิ่มว่าจะต้องมีผู้เล่นอย่างน้อย 7 คน เพื่อทำการแข่งขันได้ โดยผู้เล่นทุกคนยกเว้นผู้รักษาประตู ไม่สามารถใช้มือหรือแขนสัมผัสลูกฟุตบอลได้

อุปกรณ์หลักในการเล่นฟุตบอล โดยลูกฟุตบอลจะต้องมีขนาดที่ได้มาตรฐานเป็นทรงกลม มีขนาดเส้นรอบวงไม่เกิน 70 ซม และน้ำหนักไม่เกิน 450 กรัม แต่ไม่ต่ำกว่า 410 กรัม ผู้เล่นต้องมีการใส่ชุดที่ประกอบไปด้วย เสื้อ กางเกง ถุงเท้า รองเท้า และสนับแข้ง โดยต้องไม่ใส่เครื่องประดับที่อาจเป็นอันตรายได้ไม่ว่า อัญมณีหรือนาฬิกา และผู้รักษาประตูต้องใส่ชุดที่แตกต่างจากผู้เล่นผู้อื่น และแตกต่างจากกรรมการเช่นกัน ^[2] จากฟีฟ่า

ระหว่างการเล่น ผู้เล่นสามารถเปลี่ยนตัวกับตัวสำรองได้โดยในการแข่งขันทั่วไปสามารถเปลี่ยนตัวในแต่ละนัดการแข่งขันได้ไม่เกิน 3 ครั้ง โดยสาเหตุในการเปลี่ยนตัวอาจเกิดจาก การบาดเจ็บ ความเหนื่อยล้า หรือเปลี่ยนแผนการเล่น โดยผู้เล่นที่ถูกเปลี่ยนตัวออกแล้วไม่สามารถเปลี่ยนตัวเข้าไปเล่นได้อีกในนัดนั้น

กรรมการจะเป็นบุคคลที่มีหน้าที่ตัดสินผลการแข่งขัน รวมถึงควบคุมและจับเวลาการแข่งขัน โดยในการแข่งขันจะมีผู้ช่วยกรรมการ 2 คน

[แก้] สนามฟุตบอล

สนามฟุตบอลมีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ามีความยาวระหว่าง 100-110 เมตร และความกว้างระหว่าง64-75. เมตร โดยเส้นขอบสนามของด้านยาวจะเรียกว่า "เส้นข้าง" ขณะที่ขอบสนามของด้านกว้างจะเรียกว่า "เส้นประตู" โดยคานประตูจะตั้งอยู่กึ่งกลางบนเส้นประตู โดยมีความสูง 2.44 เมตร (8 ฟุต) เหนือจากพื้นดิน และเสาประตูจะห่างกัน 7.3 เมตร (8 หลา) เสาและคานประตูจะต้องมีสีขาว ตาข่ายจะมีการขึงด้านหลังประตู แต่อย่างไรก็ตามตาข่ายประตูไม่ได้มีกำหนดไว้ในกติกาสากล

ด้านหน้าประตูจะเป็นบริเวณเขตโทษ ซึ่งแสดงถึงบริเวณที่ผู้รักษาประตูสามารถถือบอลได้ และยังคงใช้ในการเตะลูกโทษ

[แก้] ระยะเวลาการแข่งขัน

การแข่งขันจะแบ่งออกเป็นสองครึ่ง โดยครึ่งละ 45 นาที โดยเวลาการแข่งขันจะมีการนับตลอดเวลา แม้ว่าฟุตบอลจะถูกเตะออกนอกสนามและกรรมการสั่งให้หยุดเล่นก็ตาม ระหว่างครึ่งจะมีเวลาพักให้ 15 นาที กรรมการจะเป็นคนควบคุมเวลา และจะทำการทดเวลาบาดเจ็บในช่วงท้ายของแต่ละครึ่งเพื่อทดแทนเวลาที่เสียไป ระหว่างการเล่น โดยเมื่อจบการแข่งขันกรรมการจะทำการเป่านกหวีดเพื่อหยุดการแข่งขัน

ในการแข่งขันแบบลีก จะมีการจบการแข่งขันสำหรับผลเสมอ แต่สำหรับการแข่งขันที่ต้องรู้ผลแพ้ชนะจะมีการต่อเวลาพิเศษ ซึ่งจะประกอบไปด้วย 2 ครึ่ง ครึ่งละ 15 นาที โดยถ้าคะแนนยังคงเสมอกันจะมีการให้เตะลูกโทษ

ไอเอฟเอบีได้ทดลองการกำหนดรูปแบบการทำคะแนนในช่วงต่อเวลาที่เรียกว่า โกลเดนโกล โดยทีมที่ทำประตูได้ก่อนในช่วงต่อเวลาจะเป็นผู้ชนะการแข่งขัน และ ซิลเวอร์โกล โดยทีมที่ทำประตูนำเมื่อจบครึ่งเวลาแรกจะเป็นผู้ชนะการแข่งขัน โดยโกลเดนโกลได้ถูกนำมาใช้ใน ฟุตบอลโลก 1998 และ ฟุตบอลโลก 2002 โดยมีการใช้ครั้งแรกในการแข่งขันทีมชาติฝรั่งเศส ชนะ ปารากวัย ในปี 1998 ขณะที่ซิลเวอร์โกลได้มีการใช้ครั้งแรกในฟุตบอลยูโร 2004 ซึ่งปัจจุบันโกลเดนโกล และซิลเวอร์โกลไม่มีการใช้แล้ว

[แก้] การแข่งขันระหว่างประเทศ

[แก้] ทีมชาติ

การแข่งขันฟุตบอลในระดับโลกนั้น มีการแข่งขันสูงสุดคือ ฟุตบอลโลก ที่จัดขึ้นทุก 4 ปี ซึ่งทีมที่ร่วมเล่นจะเป็นทีมชาติจากแต่ละประเทศที่เป็นสมาชิกของฟีฟ่า โดยแต่ละทีมจำเป็นต้องผ่านรอบคัดเลือก ของทางสมาพันธ์ เพื่อมีสิทธิเข้าร่วมเล่น โดยในแต่ละสมาพันธ์จะมีจำกัดจำนวนทีมที่ร่วมเล่นแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับผลงานของแต่ละทีมในอดีต โดยทางฟีฟ่าจะเป็นทางกำหนด และนอกจากฟุตบอลโลกแล้ว ในแต่ละสมาพันธ์จะมีการแข่งขันสูงสุดของแต่ละสมาพันธ์เอง ซึ่งจัดขึ้นทุก 4 ปี โดยผู้ชนะจากแต่ละสมาพันธ์จะทำการแข่งขันกันในคอนเฟเดอเรชันส์คัพพร้อมกับทีมที่ชนะเลิศในฟุตบอลโลกครั้งล่าสุด

นอกเหนือจากการแข่งขันที่จัดโดยฟีฟ่า การแข่งขันฟุตบอลทีมชาติที่เป็นที่จับตามองได้แก่การแข่งขันฟุตบอลในกีฬาระหว่างประเทศ เช่น โอลิมปิก (ทั่วโลก) เอเชียนเกมส์ (ทวีปเอเชีย) หรือ ซีเกมส์ (เฉพาะเอเชียตะวันออกเฉียงใต้)

ภูมิภาค	เอเชีย	แอฟริกา	อเมริกาเหนือและกลาง	อเมริกาใต้	ออสเตรเลีย	ยุโรป
สมาพันธ์	เอเอฟซี	ซีเอเอฟ	คอนแคแคฟ	คอนเมบอล	โอเอฟซี	ยูฟ่า
	AFC	CAF	CONCACAF	CONMEBOL	OFC	UEFA
การแข่งขันสูงสุด	เอเชียนคัพ	แอฟริกันคัพ	โกลด์คัพ	โคปาอเมริกา	เนชันส์คัพ	ฟุตบอลยูโร
ระดับโลก	คอนเฟเดอเรชันส์คัพ

[แก้] ทีมสโมสร

สำหรับทีมสโมสรนั้น ทีมที่ชนะเลิศการแข่งขันในประเทศ มีสิทธิเข้าร่วมการแข่งขันในระดับสมาพันธ์ที่มีการจัดขึ้นทุกปี (บางสมาพันธ์จะให้ทีมรองชนะเลิศร่วมด้วย) โดยทีมที่ชนะเลิศในแต่ละสมาพันธ์ จะมาแข่งขันกันในระดับโลก ในการแข่งขัน ฟีฟ่าคลับเวิลด์คัพ ซึ่งจัดขึ้นทุกปี

ภูมิภาค	เอเชีย	แอฟริกา	อเมริกาเหนือและกลาง	อเมริกาใต้	ออสเตรเลีย	ยุโรป
สมาพันธ์	เอเอฟซี	ซีเอเอฟ	คอนแคแคฟ	คอนเมบอล	โอเอฟซี	ยูฟ่า
	AFC	CAF	CONCACAF	CONMEBOL	OFC	UEFA
การแข่งขัน ระดับสมาพันธ์	เอเอฟซีแชมเปียนส์ลีก	ซีเอเอฟแชมเปียนส์ลีก	คอนแคแคฟแชมเปียนส์คัพ	โคปาลิเบอร์ตาโดเรส	โอเชียเนียคลับแชมเปียนชิพ	ยูฟ่าแชมเปียนส์ลีก
ระดับโลก	ฟีฟ่าคลับเวิลด์คัพ

[แก้] ฟุตบอลในประเทศไทย

ดูบทความหลักที่ ฟุตบอลในประเทศไทย

ฟุตบอลเป็นกีฬาที่นิยมเล่นมากที่สุดในประเทศไทย แต่ฟุตบอลทีมชาติไทยเป็นทีมที่ประสบความสำเร็จได้แค่ในระดับอาเชียน และจะเป็นร่วมเป็นเจ้าภาพเอเชียนคัพ 2007 ในขณะเดียวกันในปัจจุบันมีการจัดลีกฟุตบอลอยู่สองลีกคือ ไทยแลนด์พรีเมียร์ลีกบริหารงานโดยสมาคมฟุตบอลแห่งประเทศไทย และโปรลีกบริหารโดยการกีฬาแห่งประเทศไทย และลีกรองดิวิชัน 1 ของแต่ละส่วน ประเทศไทยไม่ค่อยสนับสนุนนักฟุตบอลอาชีพนัก นักเตะจึงนิยมไปค้าแข้งกับประเทศอื่นที่มีการสนับสนุนดีกว่า

ฟุตบอลเริ่มเข้ามาในประเทศไทยในช่วงสมัยรัชกาลที่ 5 ในปี พ.ศ. 2440 และไทยร่วมเป็นสมาชิกฟีฟ่า เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2468 นับว่าเป็นประเทศแรกของโซนเอเชียที่เป็นสมาชิกฟีฟ่า

[แก้] ทีมฟุตบอลที่มีชื่อเสียง

• เชลซี
• อาร์เซนอล
• แมนเชสเตอร์ยูไนเต็ด
• ลิเวอร์พูล
• เรอัล มาดริด
• บาร์เซโลน่า
• อินเตอร์มิลาน
• เอซีมิลาน
• ยูเวนตุส

[แก้] การแข่งขันฟุตบอลที่เป็นที่สนใจ

• ฟุตบอลโลก
• ฟุตบอลยูโร
• โคปาอเมริกา
• พรีเมียร์ลีก
• กัลโซ่ เซเรียอา
• บุนเดสลีกา
• ลาลีกา
• ยูฟ่าแชมเปียนส์ลีก
• เอฟเอคัพ
• งานฟุตบอลประเพณีจุฬาฯ-ธรรมศาสตร์
• จตุรมิตร

[แก้] อ้างอิง

1. ^ ชู่จู๋ของจีนนี่เองที่เป็นต้นกำเนิดของฟุตบอล
2. ^ กติกาข้อ 4 อุปกรณ์

[แก้] ดูเพิ่ม

• ฟุตซอล

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

• ประวัติและกติกาฟุตบอล จากเว็บการกีฬาแห่งประเทศไทย