Huni
From Wikipedia
Huni je naziv za nomadski narod za koga se pretpostavlja da je srodan Mongolima, a koji je u istočnu Evropi stigao krajem 4. vijeka n.e. iz Centralne Azije te krenuo pustošiti Rimsko Carstvo.
Na svom putu prema zapadu Huni su potisnuli mnoge tadašnje stanovnike prema zapadu, uključujući germanska plemena kao što su Alani i Goti. Time su započeli proces koji će u historiju Evrope i svijeta ući pod nazivom Velika seoba naroda.
Nakon prvih osvajačkih uspjeha, nakon kojih se njihov broj povečao priključivanjem pokorenih naroda, Huni su se prvo smirili, a onda krenuli u nove osvajačke i pljačkaške pohode u Aziji (Kapakodija, Armenija) i Evropi (Mezija, Trakija).
Da bi suzbili njihovo dalje prodiranje prema zapadu, a na područje svog Carstva, rimski vladari su ih primili kao saveznike i namijenili im zadaću branjenja granica od sve jačih germanskih plemena.
Sredinom 5. vijeka su, pak, Huni pod vodstvom Atile nastavili prodirati na zapad, prema sjevernoj i srednjoj Evropi. Tom prilikom su pokorili mnoge narode i uključili ih u svoje veliko carstvo čiji su podanici bili Markomani, Gepidi, Langobardi, Sarmati, Avari i Ostrogoti. Potom su izveli veliki pljačkaški pohod na Balkanu, a onda krenuli na Galiju, gdje ih je rimski vojskovođa Aecije 451. godine uspio poraziti u bitci na Katalaunskom polju. Slijedeće godine Huni su izvršili prodor u sjevernu Italiju, gdje su uništili grad Akvileju, ali su se poslije isplaćenog danka vratili u Panoniju. Nakon što je Atila umro, godine 454. su se Gepidi digli na ustanak i porazili njihove sinove, što je dovelo do raspada hunske države.
Nakon toga su Huni vrlo brzo bili istrijebljeni, ili absorbirani i asimilirani u brojnija plemena. Posljednja hunska plemena se spominju u 6. vijeku, a narodi koji su tvrdili da vuku porijeklo od Huna su nestali u 8. vijeku.
Porijeklo Huna, kao i način na koji su nestali je predmet velikog zanimanja historičara, ali im zadaje velike poteškoće, s obzirom da nisu ostavili nikakvih pisanih tragova o sebi. Dio naučnika ih vezuje uz Xiongnu, barbarski narod koga su Kinezi porazili i protjerali na zapad u 2. vijeku.
Huni su svejedno ostavili značajan trag na evropsku historiju i kulturu, pogotovo kod germanskih naroda, u čijim drevnim kronikama igraju važnu ulogu. Kasnije su Huni postali sinonim za okrutne i bezobzirne barbare, ali i nepobjedive vojnike. Stoga su drevni bugarski kanovi, a i mnogi narodi u svijetu sebe nastojali povezati s Hunima.
Godine 1900. je, za vrijeme bokserskog ustanka u Kini njemački car Wilhelm II, bijesan zbog ubojstava njemačkih građana od strane ustanika, izjavio kako odmazda njegove vojske mora biti tako bezobzirna da značenje riječi "Nijemac" u Kini postane istovjetna značenju riječi "Hun" u Evropi. Ta je izjava dala povod da se za vrijeme prvog svjetskog rata, propaganda sila Antante iskoristi vijesti o okrutnostima njemačke vojske u okupiranoj Belgiji i sjevernoj Francuskoj kako bi Nijemce počela nazivati Hunima. Taj se izraz nešto manje koristio i u drugom svjetskom ratu.
