Tony Blair
Z Wikipedii
Tony Blair | |
Data i miejsce urodzenia | 6 maja 1953 Edynburg |
Premier Wielkiej Brytanii |
|
Okres urzędowania | od 2 maja 1997 do 27 czerwca 2007 |
Przynależność polityczna | Partia Pracy |
Poprzednik | John Major |
Następca | Gordon Brown |
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |
Kolekcja cytatów w Wikicytatach |
Anthony Charles Lynton Blair (znany jako Tony Blair, ur. 6 maja 1953 w Edynburgu) – były premier Wielkiej Brytanii (1997-2007) i przywódca Partii Pracy (w latach 1994-2007).
Spis treści |
[edytuj] Wczesne lata życia i początki kariery politycznej
Urodził się w edynburskim Queen Mary Maternity Home. Jest synem prawnika i działacza Partii Konserwatywnej Leo Blaira i Hazel Corscadden, córki George Corscaddena. Dzieciństwo spędził w Durham, gdzie jego ojciec był wykładowcą uniwersyteckim. Uczył się w prywatnej szkole Fettes, określanej mianem "szkockiego Eton". Jest absolwentem prawa na St John's College w Oksfordzie. W czasie studiów Blaira jego matka zmarła na raka. Po ukończeniu uczelni Blair rozpoczął praktykę w Licoln's Inn.
Blair wstąpił do Partii Pracy w 1975 r. Jego pierwsza próba dostania się do parlamentu z okręgu Beaconsfield w 1982 r. była nieudana, ale zwróciła na Blaira uwagę lidera laburzystów Michaela Foota. W 1983 r. Blair wystartował w wyborach do Izby Gmin w nowoutworzonym okręgu Sedgefield. Wybory te wygrał uzyskując 47,6% głosów. Podczas kampanii wyborczej dał się poznać jako zwolennik wystąpienia Wielkiej Brytanii z EWG oraz jednostronnego rozbrojenia nuklearnego. Swoją pierwszą mowę na forum Izby Gmin wygłosił 6 lipca 1983 r.
Po wyborach Blair szybko awansował w partyjnej hierarchii. Już w 1984 r. został głównym mówcą opozycji ds. finansowych. Wkrótce związał się z reformatorskim nurtem w partii reprezentowanym przez jej lidera Neila Kinnocka. Po wyborach 1987 r. został członkiem opozycyjnego zespołu ds. handlu i przemysłu, gdzie zajmował się sprawami Londynu. W 1988 r. został członkiem gabinetu cieni jako minister ds. energii, a rok później został ministrem ds. zatrudnienia. Przed wyborami 1992 r. opowiadał się za modernizacją programu laburzystów i odpowiadał za wprowadzenie programu płacy minimalnej.
Wybory 1992 r. zostały przez Partię Pracy przegrane i Kinnock podał się do dymisji. Nowy lider laburzystów, John Smith, mianował Blaira opozycyjnym ministrem spraw wewnętrznych. Po nagłej śmierci Smitha w 1994 r. Blair wystartował w wyborach na lidera partii w których pokonał Johna Prescotta i Margaret Beckett. Jako Lider Opozycji został powołany do Tajnej Rady. Stojąc na czele partii kontynuował rozpoczętą przez poprzedników reformę struktur partyjnych i starania o przesunięcie programu partii na pozycje centrowe. Blair ograniczył m.in. wpływy związków zawodowych w partii i usunął z jej programu postulat nacjonalizacji gospodarki.
[edytuj] Premier Wielkiej Brytanii
W wyborach 1 maja 1997 roku Partia Pracy, po raz pierwszy od 18 lat, pokonała konserwatystów, zdobywając absolutną większość 179 mandatów w Izbie Gmin. Zwycięstwa w kolejnych wyborach (w 2001 i 2005 r.) uczyniły zeń najdłużej urzędującego laburzystowskiego premiera. Prowadził prorynkową politykę, tzw. "New Labour". Rozpoczął również proces nadawania większej samodzielności częściom składowym brytyjskiej monarchii. 10 kwietnia 1998 r. podpisano porozumienie wielkopiątkowe, które (przynajmniej w teorii) kończyło protestancko-katolicki konflikt w Irlandii Północnej. W listopadzie 1998 r. Blair został pierwszym brytyjskim premierem, który przemawiał na forum Dáil Éireann, izby niższej irlandzkiego parlamentu. Większą samodzielność otrzymały Szkocja i Walia, gdzie powołano do życia regionalne ciała ustawodawcze.
Kiedy Partia Pracy była w opozycji głośno krytykowała rządzących konserwatystów za zbyt miękką, jej zdaniem, postawę w sprawie wojny w Bośni. Będąc u władzy Blair poparł w 1999 r. zdecydowane działania NATO podczas konfliktu w Kosowie. Po atakach z 11 września 2001 r. Blair popierał działania Stanów Zjednoczonych w Afganistanie i Iraku. Za popieranie polityki USA Blair został w 2003 r. odznaczony Złotym Medalem Kongresu (jako pierwszy Brytyjczyk od czasu Winstona Churchilla) oraz Ellis Island Medal of Honour jako pierwszy nie-Amerykanin w historii. Proamerykańska polityka zagraniczna nie zyskiwała Blairowi sympatii w kraju i w wyborach 2005 r. przewaga laburzystów w Izbie Gmin spadła ze 167 do 66 mandatów. Wybory lokalne w 2006 r. Partia Pracy przegrała.
Od listopada 1999 r. Tony Blair jest wiceprzewodniczącym Międzynarodówki Socjalistycznej. 10 maja 2007 ogłosił swoją rezygnację ze stanowiska lidera Partii Pracy i ogłosił, że 27 czerwca złoży rezygnację na ręce królowej Elżbiety II z urzędu premiera. 24 czerwca 2007 r. Gordon Brown zastąpił go na stanowisku przewodniczącego Partii Pracy, a 27 czerwca 2007 r. na stanowisku premiera Wielkiej Brytanii. Jednocześnie Blair zrezygnował z miejsca w parlamencie.
Premier Irlandii Bertie Ahern poinformował 27 czerwca 2007 r., że Blair zgodził się objąć stanowisko międzynarodowego wysłannika na Bliski Wschód tzw. kwartetu bliskowschodniego i zajmie się procesem pokojowym w tym regionie.
[edytuj] Życie osobiste
[edytuj] Rodzina
29 marca 1980 r. Blair poślubił Cherie Booth (ur. 23 września 1954), córkę aktora Tony'ego Bootha. Ma z nią trzech synów i córkę:
- Euan Anthony Blair (ur. 19 stycznia 1984)
- Nicholas "Nicky" John Blair (ur. 6 grudnia 1985)
- Kathryn Hazel Blair (ur. 2 marca 1988)
- Leo George Blair (ur. 20 maja 2000), pierwsze od 1849 r. dziecko, które urodziło się urzędującemu premierowi
[edytuj] Wyznanie
Przez większość życia Blair był anglikaninem. Ceremonia jego konwersji na katolicyzm odbyła się 21 grudnia 2007 w prywatnej kaplicy arcybiskupa Westminsteru w Londynie, a Tony Blair przyjął Komunię św. z rąk kard. Cormaca Murphy O'Connora[1]. Katoliczką jest żona Blaira, Cherie. Również czworo ich dzieci przyjęło chrzest w Kościele katolickim.
[edytuj] Prace
- Socialism, Fabian Society, 1994, ISBN 0-7163-0565-8
- What Price Safe Society?, Fabian Society, 1994, ISBN 0-7163-0562-3
- Let Us Face the Future, Fabian Society, 1995, ISBN 0-7163-0571-2
- New Britain: My Vision of a Young Country, Basic Books, 1997, ISBN 0-8133-3338-5
- Leading the Way: New Vision for Local Government, Institute for Public Policy Research, 1998, ISBN 1-86030-075-8
- The Third Way: New Politics for the New Century, Fabian Society, 1998, ISBN 0-7163-0588-7
- Superpower: Not Superstate? (Federal Trust European Essays), Federal Trust for Education & Research, 2000, ISBN 1-903403-25-1
- The Courage of Our Convictions, Fabian Society, 2002, ISBN 0-7163-0603-4
[edytuj] Przypisy
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
[edytuj] Bibliografia
- Leo Abse, Tony Blair: The Man Behind the Smile, Robson Books, 2001, ISBN 1-86105-364-9.
- John Rentoul, Tony Blair: Prime Minister, Little Brown, 2001, ISBN 0-316-85496-4.
Poprzednik Roy Hattersley |
Minister spraw wewnętrznych w brytyjskim gabinecie cieni 1992-1994 |
Następca Jack Straw |
Poprzednik Margaret Beckett |
Lider Opozycji 1999-2005 |
Następca John Major |
Poprzednik John Major |
Premier Wielkiej Brytanii 1997-2007 |
Następca Gordon Brown |
Poprzednik Margaret Beckett |
Lider Brytyjskiej Partii Pracy 1994-2007 |
Następca Gordon Brown |
Robert Walpole • Lord Wilmington • Henry Pelham • Książę Newcastle • Książę Devonshire • Książę Newcastle • Lord Bute • George Grenville • Lord Rockingham • Lord Chatham • Książę Grafton • Lord North • Lord Rockingham • Lord Shelburne • Książę Portland • William Pitt Młodszy • Lord Sidmouth • William Pitt Młodszy • Lord Grenville • Książę Portland • Spencer Perceval • Lord Liverpool • George Canning • Lord Goderich • Książę Wellington • Lord Grey • Lord Melbourne • Książę Wellington • Robert Peel • Lord Melbourne • Robert Peel • John Russell • Lord Derby • Lord Aberdeen • Lord Palmerston • Lord Derby • Lord Palmerston • Lord Russell • Lord Derby • Benjamin Disraeli • William Ewart Gladstone • Lord Beaconsfield • William Ewart Gladstone • Lord Salisbury • William Ewart Gladstone • Lord Salisbury • William Ewart Gladstone • Lord Rosebery • Lord Salisbury • Arthur Balfour • Henry Campbell-Bannerman • Herbert Henry Asquith • David Lloyd George • Andrew Bonar Law • Stanley Baldwin • Ramsay MacDonald • Stanley Baldwin • Ramsay MacDonald • Stanley Baldwin • Neville Chamberlain • Winston Churchill • Clement Richard Attlee • Winston Churchill • Anthony Eden • Harold Macmillan • Alec Douglas-Home • Harold Wilson • Edward Heath • Harold Wilson • James Callaghan • Margaret Thatcher • John Major • Tony Blair • Gordon Brown
W dniu powstania
Margaret Beckett • Tony Blair • David Blunkett • Gordon Brown • David Clark • Robin Cook • Jack Cunningham • Alistair Darling • Ron Davies • Donald Dewar • Frank Dobson • Harriet Harman • Lord Irvine of Lairg • Mo Mowlam • John Prescott • Lord Richard • George Robertson • Clare Short • Chris Smith • Gavin Strang • Jack Straw • Ann Taylor
Późniejsi członkowie gabinetu
Nick Brown • Stephen Byers • Geoff Hoon • Lady Jay of Paddington • Helen Liddell • Peter Mandelson • Alun Michael • Alan Milburn • Paul Murphy • John Reid • Andrew Smith
W dniu powstania
Hilary Armstrong • Margaret Beckett • Tony Blair • David Blunkett • Gordon Brown • Stephen Byers • Charles Clarke • Robin Cook • Alistair Darling • Patricia Hewitt • Geoff Hoon • Lord Irvine of Lairg • Tessa Jowell • Helen Liddell • Alan Milburn • Estelle Morris • Paul Murphy • John Prescott • John Reid • Clare Short • Andrew Smith • Jack Straw • Lord Williams of Mostyn
Późniejsi członkowie gabinetu
Lady Amos • Hilary Benn • Paul Boateng • Lord Falconer of Thoroton • Peter Hain • Alan Johnson • Ruth Kelly • Ian McCartney
W dniu powstania
Lady Amos • Hilary Armstrong • Margaret Beckett • Hilary Benn • Tony Blair • David Blunkett • Gordon Brown • Des Browne • Charles Clarke • Alistair Darling • Lord Falconer of Thoroton • Peter Hain • Patricia Hewitt • Geoff Hoon • John Hutton • Alan Johnson • Tessa Jowell • Ruth Kelly • Ian McCartney • David Miliband • John Prescott • John Reid • Jack Straw
Późniejsi członkowie gabinetu
Douglas Alexander • Hazel Blears • Jacqui Smith • Stephen Timms