Schronisko PTTK w Dolinie Pięciu Stawów

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°12'49" N 20°03'00" E49.2136111 20.05 (Schronisko PTTK w Dolinie Pięciu Stawów)

Schronisko PTTK w Dolinie Pięciu Stawów
Schronisko PTTK w Dolinie Pięciu Stawów
Państwo	Polska
Pasmo	Tatry, Karpaty
Wysokość	1671 m n.p.m.
Data otwarcia	1953
http://www.piecstawow.pl

Schronisko PTTK w Dolinie Pięciu Stawów Polskich im. Leopolda Świerza – Schronisko Pięciostawiańskie w Tatrach, zostało zbudowane w latach 1947-1953 nad Przednim Stawem na wysokości 1671 m n.p.m. i jest najwyżej położonym schroniskiem w Polsce. Posiada 70 miejsc noclegowych w pokojach 4-, 7-, 8- i 10-osobowych.

Spis treści 1 Historia 1.1 Stare schronisko im. Ludwika Zejsznera 1.2 Schronisko projektu Karola Stryjeńskiego 1.3 Drugie Schronisko Pięciostawiańskie po modernizacji 2 Dane adresowe 3 Szlaki turystyczne

[edytuj] Historia

[edytuj] Stare schronisko im. Ludwika Zejsznera

Dolina Pięciu Stawów Polskich w przeszłości stanowiła tereny pasterskie. Hala Pięć Stawów należała od 1637 roku do rodziny Nowobilskich. Sołtys wsi Białki Wojciech Nowobilski dostał te tereny w nadaniach królewskich od Władysława IV. Pozostałością po dawnej gospodarce pasterskiej jest do dziś istniejący kamienny szałas, służący w przeszłości jako schron dla wędrowców i pierwszych taterników. Rolę tę przestał pełnić w 1876 roku, kiedy z inicjatywy Towarzystwa Tatrzańskiego powstało nad Małym Stawem pierwsze pięciostawiańskie schronisko.

Był to niewielki, jednoizbowy budynek z bloków granitowych. Nadano mu imię Ludwika Zejsznera, wybitnego polskiego geologa. Schronisko było licznie odwiedzane w lecie, natomiast w zimie pozostawione bez opieki, niszczało. Prawie co roku przeprowadzano niezbędne remonty, co pociągało za sobą ogromne koszty. W związku z tym Towarzystwo Tatrzańskie w 1896 roku postanowiło przystąpić do budowy nowego, wygodniejszego schroniska.

Bardzo szybko rozpoczęto prace budowlane. Już w 1898 r. nowe schronisko było ukończone. Miało ono drewniane ściany, piec, a do spania prycze – znacznie lepiej chroniło więc przed zimnem, było wygodniejsze i szybko zyskało uznanie turystów. W związku z rosnącą popularnością parokrotnie rozbudowywano i modernizowano budynek. W sezonie letnim schroniskiem zajmowali się: Jędrzej Nowobilski, Wojciech Budz, Jan Nowobilski, współwłaściciel pięciostawiańskich hal, Maria Budzowa. Zimą, począwszy od roku 1907 gospodarowała w Pięciu Stawach nowo powstała Sekcja Narciarska Towarzystwa Tatrzańskiego. W czasie I wojny światowej schronisko było kilkakrotnie dewastowane, później jednak przy pomocy Kompanii Wysokogórskiej Wojska Polskiego, przywrócone do użytku. Dzierżawę po Marii przejęła jej córka Wiktoria Bigosowa. Schronisko służyło turystom do 1924 roku, kiedy to zreformowany oddział zakopiański PTT postanowił przeznaczyć fundusze na kolejne, nowe i większe schronisko.

[edytuj] Schronisko projektu Karola Stryjeńskiego

Projekt budynku wykonał sam dyrektor Szkoły Przemysłu Drzewnego w Zakopanem – Karol Stryjeński. Z ogromnym zapałem zabrano się do budowy. Zapału tego nie ostudziły nawet późniejsze trudności związane przede wszystkim z transportem. Schronisko zostało oficjalnie oddane do użytku dopiero po siedmiu latach. Huczna uroczystość otwarcia odbyła się w 1932 roku, zorganizowana przez Oddział Zakopiański PTT oraz dzierżawców Marię i Andrzeja Krzeptowskich. Schronisko cieszyło się ogromną popularnością. Już w 1933 r. postanowiono je powiększyć i ocieplić. Budynek obłożono murem z surowego kamienia. Po modernizacji trwającej zaledwie rok obiekt mógł przyjąć ok. 50% więcej turystów. Odbywały się tu obozy Polskiego Związku Narciarskiego z udziałem takich narciarzy jak: Helena Marusarzówna, Stanisław, Jan i Andrzej Marusarzowie, Marian Woyna Orlewicz, Helena Becker, Bronisław Czech. Był to okres świetności międzywojennej turystyki tatrzańskiej. W roku wybuchu II wojny światowej Andrzej i Maria Krzeptowscy musieli opuścić schronisko, zostawiając je pod opieką Franciszka Gabrysia. Jeszcze tego samego roku Maria Krzeptowska wróciła i wraz z synami Andrzejem i Józefem zamieszkała w Pięciu Stawach. Po górach chodziły oddziały partyzanckie, a mieszkańcy schroniska brali czynny udział w ruchu oporu. Schronisko szczęśliwie przetrwało czas wojny i okupacji i nagle w maju 1945 roku z niewiadomych przyczyn całkowicie spłonęło.

[edytuj] Drugie Schronisko Pięciostawiańskie po modernizacji

Po wyzwoleniu PTT reaktywowało swoją działalność, ale o odbudowie spalonych schronisk jeszcze nie myślano. Decyzję o budowie kolejnego schroniska podjął Andrzej Krzeptowski wraz z żoną. Dzięki ich staraniom w 1947 roku nad Małym Stawem stanął niewielki, drewniany budynek. Było to pierwsze w Tatrach odbudowane po wojnie schronisko, które funkcjonowało do 1954 roku. Od 1968 roku znajduje się tam strażniczówka Tatrzańskiego Parku Narodowego.

W 1954 roku ukończono budowę obecnego, piątego już z kolei schroniska w Dolinie Pięciu Stawów. Harmonijnie wkomponowany w krajobraz, kamienno-drewniany budynek (zaprojektowany przez Annę Górską, Jana Chmielewskiego, Jędrzeja Czarniaka, Gerarda Ciołka i Jerzego Mokrzyńskiego) stanął w zupełnie innym miejscu – nad północnym brzegiem Przedniego Stawu. W marcu 1956 roku odbyła się oficjalna uroczystość otwarcia, a kierowniczką została Maria Krzeptowska – wieloletnia gospodyni poprzednich schronisk. Pomimo ogromnych trudności związanych z zaopatrzeniem schroniska (transport końmi, wnoszenie towaru na plecach) dzięki staraniom gospodarzy nigdy turystom niczego nie brakowało, a schronisko było i jest znane z przyjaznej gościnności i domowej atmosfery. Odbywały się tu obozy sportowe (np. przygotowania do olimpiady w Meksyku), zawody narciarskie i wiele innych imprez. W 1957 roku Andrzej Krzeptowski wraz z synem Józefem przejęli schronisko w Roztoce, a Maria z synem Andrzejem zostali w Pięciu Stawach. W 1973 roku kierownictwo objęli bracia Andrzej i Józef z żonami. Później schroniskiem zajmował się sam Andrzej. W 1998 dołączyła do niego córka Maria z mężem Kubą Marusarzem, a potem druga córka – Marta.

[edytuj] Dane adresowe

Schronisko Górskie PTTK w Dolinie Pięciu Stawów Polskich
34-500 Zakopane 1
skrytka pocztowa 196
telefon: (+18) 20-77-607
e-mail: schronisko@piecstawow.pl

[edytuj] Szlaki turystyczne

– z Palenicy Białczańskiej około 2.50 h

– niebieski do Schroniska przy Morskim Oku około 1.40 h

– niebieski na Przełęcz Zawrat około 1.40 h