Puma
Z Wikipedii
| Puma | |||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||
| Systematyka | |||||||||||||||||||||||||||||
| Domena | eukarioty | ||||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo | zwierzęta | ||||||||||||||||||||||||||||
| Typ | strunowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podtyp | kręgowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gromada | ssaki | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podgromada | ssaki żyworodne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Szczep | łożyskowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rząd | drapieżne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzina | kotowate | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzaj | Puma | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gatunek | puma | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
| Puma concolor | |||||||||||||||||||||||||||||
| (Linnaeus, 1771) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Status ochronny | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
| Zasięg występowania | |||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||
 Systematyka w Wikispecies |
|||||||||||||||||||||||||||||
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|||||||||||||||||||||||||||||
.gif/240px-Horizontal_rule_line_(black-blue).gif){kind=small}
Puma (kuguar, lew górski, pantera z Florydy, pantera florydzka) (Puma concolor, syn. Felis concolor) - ssak z rodziny kotowatych zamieszkujący Amerykę od Kanady po Patagonię (choć w wielu regionach została wytępiona).
Spis treści |
[edytuj] Ewolucja
Puma jest największym przedstawicielem małych kotów. Jego masa jest charakterystyczna dla wielkich kotów (Panthera), jednak jest bliżej spokrewniony z małymi i średnimi kotami. Podrodzina małych kotów (Felinae) ewoluowała w Azji 11 milionów lat temu. Przeprowadzone badania nad taksonomią kotów na szczątkach tylko częściowo wyjaśniają ich pochodzenie. Dużo wyjaśniło badanie mtDNA,[1], a ponieważ w zapisie kopalnym koty te są słabo reprezentowane,[2] jest to satysfakcjonujące wynik.
Przeprowadzone w 2006 badania genetyczne wykazały, że przodek rodzajów Leopardus, Lynx, Puma, Prionailurus i Felis migrował przez most lądowy Beringa do Ameryk około 8,5 do 8 milionów lat temu, gdzie rozprzestrzenił się i utworzył nowe gatunki.[2] Puma była długo umieszczana w rodzaju Felis, obejmującym między innymi kota domowego, obecnie jest umieszczana w rodzaju Puma wraz z jaguarundi.
Badania wykazały też, że puma i jaguarundi są blisko spokrewniona z dzisiejszym gepardem z Afryki i wschodniej Azji,[2][3]
Niedawne badania wykazały wysoki poziom genetycznego podobieństwa w genach północnoamerykańskich populacji pumy, sugerujący, że wszystkie dzisiejsze osobniki pochodzą od małej grupy wyjściowej.
Culver et al. sugeruje, że oryginalna populacja północnoamerykańskiej Puma concolor wyginęła podczas masowego wymierania u schyłku plejstocenu 10 tys. lat temu, wraz z innymi dużymi ssakami, jak smilodon. Sugeruje też, że populacja pochodzi od grupy południowoamerykańskiej.[3]
[edytuj] Charakterystyka
Duży kot o stosunkowo małej głowie, smukłym i gibkim tułowiu. Przednie łapy mają po pięć, zaś tylne po cztery palce. Futro krótkie, miękkie, jednolicie żółtobrunatne (choć w zależności od biotopu spotyka się osobniki ubarwione od szarosrebrnych po czarne). Samce większe od samic, lecz większe zróżnicowanie spotyka się między podgatunkami. Młode pokryte są cętkami, a na ogonie mają czarne pierścienie.
- Wielkość
- długość ciała
- 100-200 cm
- ogon o długości
- 50-85 cm
- wysokość w kłębie
- 52-78 cm
- masa ciała
- samice 35-50 kg , samce 60-75 kg, w górach Ameryki Południowej ważą aż 105 kg
[edytuj] Pożywienie
Głównie ssaki. Małe ofiary zjada natychmiast, podczas gdy pozostałości większych zdobyczy chowa maskując je częściami roślin. Do schowanego mięsa powraca tylko wówczas, gdy nic nie upoluje, nieświeżego mięsa nie je.
[edytuj] Rozród
Gniazdo znajduje się w jaskini, szczelinie skalnej, wykrocie lub w zaroślach. Po ciąży trwającej 90 - 96 dni samica rodzi 1 do 4 nagich i ślepych kociąt. Młode usamodzielniają się w 2 roku życia.
[edytuj] Inne informacje
Długość życia dochodzi do 12 lat. Terytorium dochodzi do 300 km2.
[edytuj] Podgatunki
Wyróżnia się od 6 do ponad 30 podgatunków.
- F. concolor coryi
- F. concolor cougar
- F. concolor costaricensis
- F. concolor browni
- F. concolor schorgeri
- F. concolor improcera
- F. concolor missoulensis
- F. concolor azteca
- F. concolor oregonensis
- F. concolor vancouverensis
- F. concolor mayensis
- F. concolor californica
- F. concolor kaibabensis
- F. concolor concolor
- F. concolor acrocordia
- F. concolor bangsi
- F. concolor puma
- F. concolor söderströmi
- F. concolor cabrerae
- F. concolor discolor
- F. concolor pearsoni
- F. concolor incarum
- F. concolor patagonica
- F. concolor osgoodi
- F. concolor araucana
- F. concolor anthonyi
- F. concolor greeni
- F. concolor hudsoni
- F. concolor borbensis
- F. concolor capricornensis
- F. concolor hippolestes
- F. concolor felis
- F. concolor stanleyana
- F. concolor olympus
Przypisy
- ↑ Wade, Nicholas. "DNA Offers New Insight Concerning Cat Evolution", New York Times, 2006-01-06. Retrieved on 2007-06-03.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Johnson, W.E., Eizirik, E., Pecon-Slattery, J., Murphy, W.J., Antunes, A., Teeling, E. & O'Brien, S.J. (6 January 2006). "The Late Miocene radiation of modern Felidae: A genetic assessment". Science 311 (5757): 73–77. DOI:10.1126/science.1122277. Retrieved on 2007-06-04.
- ↑ 3,0 3,1 Culver, M.; Johnson, W.E., Pecon-Slattery, J., O'Brein, S.J. (2000). "Genomic Ancestry of the American Puma" (PDF). Journal of Heredity 91 (3): 186–97.
