Piotr Gembicki

Z Wikipedii

Piotr Gembicki
Herb
Data wyboru	1642
Urodzony	10 października 1585
Zmarł	14 lipca 1657

Piotr Gembicki herbu Nałęcz (ur. 10 października 1585 – zm. 14 lipca 1657 w Raciborzu) – biskup krakowski od 1642, przemyski od 1635, od 1635 podkanclerzy i kanclerz wielki koronny od 1638.

Syn Jana Gembickiego i Katarzyny Zaremba Cieleckiej, brat biskupa łuckiego Andrzeja i biskupa chełmińskiego Jana.

Pierwsze nauki pobierał w Poznaniu, następnie w Krakowie (1602), a później kolejno w Würzburgu, Rzymie (1607-1612) i Bolonii.

Święcenia kapłańskie przyjął w Krakowie w 1614 r. Tuż po otrzymaniu święceń został kolejno kanonikiem włocławskim, gnieźnieńskim i krakowskim. Zdolnym księdzem szybko zainteresował się dwór królewski proponując od 1617 r. pracę w kancelarii króla Zygmunta III. Na królewskim dworze pozostał do 1643 r., pełniąc kolejno funkcję sekretarza, podkanclerzego, a od 1638 na dworze króla Władysława IV Kanclerza Wielkiego Koronnego. Z polecenia króla posłował do Rzymu i Wiednia. W tym czasie był dwukrotnie, na prośbę króla, administratorem diecezji krakowskiej - najpierw w 1630 r. po śmierci biskupa Marcina Szyszkowskiego, a następnie rok później po śmierci biskupa Andrzeja Lipskiego.

W 1635 r. został mianowany biskupem przemyskim. Po śmierci biskupa Jakuba Zadzika w 1642 został powołany na stanowisko biskupa krakowskiego. Uroczysty ingres do katedry wawelskiej odbył 3 maja 1643 r., w tym samym roku zwołał synod diecezjalny. Z jego polecenia opracowano statuty dla kapituły krakowskiej.

Od duchowieństwa wymagał bezwzględnego posłuszeństwa. Dla ubogich, mających problemy finansowe księży, tworzył specjalne kasy pomocy. Wspierał zgromadzenia zakonne. Był bardzo zaprzyjaźniony z Karmelitami bosymi z klasztoru w Czernej koło Krzeszowic. W 1644 r., jako pierwszy biskup krakowski, odbył wizytę ad limina apostolorum do Rzymu. W Krakowie wybudował i wyposażył Pałac Biskupi. Na Prądniku Białym odnowił bardzo zaniedbaną jedną z letnich rezydencji biskupów krakowskich. Katedra wawelska otrzymała z jego fundacji nowy barokowy ołtarz, złotą monstrancję i kielichy. Dla siebie sprawił nowy tron biskupi, który zachowany do dziś służy kolejnym krakowskim biskupom. W 1651 r. stłumił powstanie chłopskie A. Kostki-Napierskiego.

Po wybuchu wojny ze Szwecją wraz z kapitułą schronił się na Spiszu. Majątek zapisany w testamencie nakazał rozdać na cele dobroczynne, a ze sreber na miejsce zrabowanego przez Szwedów relikwiarza św. Stanisława ufundować nowy. Zapis wypełnił nowy biskup Andrzej Trzebicki. Został pochowany w prezbiterium katedry wawelskiej, po prawej stronie ołtarza głównego.