Jan Przerębski

Z Wikipedii

Jan Przerębski
Herb
Dewiza	brak
Data wyboru	1559
Urodzony	1510
Zmarł	1562

Jan Przerębski herbu Nowina (ur. 1510 – zm. 1562) – arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski od 1559, od 1557 biskup chełmski, od 1551 podkanclerzy koronny i sekretarz królewski.

Jego wujami byli Stanisław i Samuel Maciejowscy. Studiował najpierw w Krakowie, a później w Padwie. W roku 1534 był proboszczem w kościele św. Jadwigi w Krakowie. Do roku 1554 był plebanem w Konarach (w ziemi czerskiej, niedaleko Warki). W latach 1551-1558 był sekretarzem króla Zygmunta II Augusta i podkanclerzym koronnym (dzięki protekcji swojego wuja). W 1557 został biskupem chełmskim, którym był do 1558 . W 1558 został arcybiskupem gnieźnieńskim a w roku 1559 został Prymasem Polski. Zmarł nieoczekiwanie 12 stycznia 1562 w Łowiczu. Został pochowany w kolegiacie łowickiej.

1548 - po śmierci Zygmunta Starego został wysłany, do Wilna, do Zygmunta Augusta by przedstawił w imieniu panów przebywających na dworze krakowskim sprawę zwołania sejmu potwierdzającego prawa i przywileje szlacheckie.

1553 - w Wiedniu razem z Mikołajem Czarnym Radziwiłłem uzgadniał umowę przedślubną z Katarzyną Habsburżanką. Pertraktacje trwały długo bo Król Zygmunt August zawierając polityczne małżeństwo stawiał wiele warunków.

1556 - będąc podkanclerzem odmówił opieczętowania listów przejezdnych dla Bony - był przeciwny jej wjazdowi z kraju.

1559 - posłował do Wiednia, w sprawie pieniędzy i ruchomości po Królowej Bonie zagarniętych przez dwór hiszpański, kiedy to Filip II obłudnie zgodził się na rozjemstwo prowadzone przez cesarza Ferdynanda I. XI.1559 r - został wysłany przez Zygmunta Augusta do Wiednia z propozycją ugody miedzy cesarzem a władcą Siedmiogrodu Janem Zaoplyą.

Po objęciu rządów arcybiskupich zwołał synody na których przeprowadził uchwały zmierzające do podniesienia oświaty aby skuteczniej walczyć z protestantyzmem, polecał zakładanie seminariów oraz troskę o szkoły parafialne i kolegiackie. “Pragnął ożywić gorliwość duchowieństwa, pobudzić czujność przeciw nowinkom religijnym“. W swojej działalności szczególnie wiele miejsca poświęcał sprawom szerzącej się wówczas reformacji. W 1561 r przewodził synodowi biskupiemu w Warszawie, który rozpatrywał projekt reformy Kościoła w Polsce.

W Skierniewicach założył szkołę - jej absolwenci mogli kontynuować naukę w Akademii Krakowskiej. Do jej prowadzenia sprowadził z Akademii Krakowskiej Benedykta Herbsta - wspaniałego mówcę znającego doskonale grekę i łacinę. Herbst przebywał w Skierniewicach w latach 1559-1560. Zamierzał również powołać szkołę wyższą w Gnieżnie.