Oswald Balzer
Z Wikipedii
Oswald Marian Balzer (ur. 23 stycznia 1858 w Chodorowie, zm. 11 stycznia 1933 we Lwowie) - polski historyk ustroju i prawa polskiego.
Spis treści |
[edytuj] Życie i działalność
Urodził się w rodzinie austriackiego urzędnika Franciszka Balzera. Po uzyskaniu doktoratu z prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie przeniósł się do Lwowa. W 1887 został mianowany profesorem zwyczajnym na Uniwersytecie Lwowskim, gdzie pracował w latach 1887 – 1933.
W 1891 roku został dyrektorem Archiwum Krajowego Aktów Grodzkich i Ziemskich we Lwowie.
W 1902 roku reprezentował rząd Galicji w słynnym sporze pomiędzy Galicją a Węgrami o Morskie Oko w Tatrach. Rozprawa ta miała miejsce przed sądem polubownym w Grazu. Wspierany przez wiele wybitnych osobistości tego okresu, w tym hr. Władysława Zamoyskiego właściciela między innymi dóbr zakopiańskich, wygrał ten proces i doprowadził do ustanowienia granicy w Tatrach pomiędzy Galicją a Węgrami zgodnej z oczekiwaniami społeczeństwa polskiego. Granica w ustanowionym wtedy przebiegu obowiązuje do dzisiaj.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zabierał głos między innymi w sprawie godła Polski, nazwy dla polskiej waluty (był zwolennikiem złotówki) oraz bronił określenia Rzeczpospolita Polska.
Nie należał do stronnictw politycznych. W krytycznym sierpniu 1920 Rada Obrony Państwa zaproponowała mu funkcję prezesa Trybunału Obrony Państwa. W 1921 jako pierwszy przedstawiciel nauki odznaczony został Orderem Orła Białego.
Został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim.
W uznaniu jego zasług jego imieniem nazwano drogę z Zakopanego do Morskiego Oka. Jest również patronem I Liceum Ogólnokształcącego w Zakopanem. Uczniem profesora był m.in. późniejszy prof. Przemysław Dąbkowski.
[edytuj] Dorobek naukowy
- Geneza Trybunału Koronnego (1886) (w bibliotece cyfrowej: [1])
- Regestr złoczyńców grodu sanockiego: 1554-1638 (1891)
- Walka o Tron krakowski w latach 1202-1210/11 (1894) (w bibliotece cyfrowej: [2])
- Genealogia Piastów (1895) (w bibliotece cyfrowej: [3])
- O następstwie tronu w Polsce (1897) (w bibliotece cyfrowej: [4])
- Historia ustroju Austrii w zarysie (1899) (w bibliotece cyfrowej: [5])
- O zadrudze słowiańskiej (1899)
- Z powodu nowego zarysu historii ustroju Polski (1906)
- O Morskie Oko. Wywód praw polskich przed sądem polubownym w Gradcu (Grazu)] (1906) (w bibliotece cyfrowej: [6])
- O kilku kwestiach spornych z historii ustroju Polski (1907)
- Państwo polskie w pierwszym siedemdziesięcioleciu XIV i XVI wieku (1907)
- Skartabelat w ustroju szlachectwa polskiego (1911)
- Stolice Polski 963-1138 (1916) (w bibliotece cyfrowej: [7])
- Skarbiec i Archiwum koronne w dobie przedjagiellońskiej] (1917) (w bibliotece cyfrowej: [8])
- Królestwo Polskie 1295-1370, t. I-III (1919-1920) (w bibliotece cyfrowej: [9])
- Narzaz w systemie danin książęcych pierwotnej Polski (1928)
- Corpus iuris Polonici 1506-1522, t. III oraz cz. I tomu IV obejmująca lata 1523-1534 (1906; 1910)
- Porządek sądów i spraw prawa ormiańskiego z r. 1604 (1912) (w bibliotece cyfrowej: [10])
[edytuj] Uznanie świata naukowego
Był założycielem (1901) i długoletnim prezesem Towarzystwa Naukowego we Lwowie, członkiem kilkudziesięciu polskich i zagranicznych instytucji naukowych, m.in. Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, Akademii Umiejętności w Pradze, Petersburgu, Sofii, Zagrzebiu, Towarzystwa Naukowego w Warszawie, Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Wilnie, Przemyślu.
Pięć uniwersytetów nadało mu doktorat honorowy:
- Uniwersytet Lwowski w 1903
- Uniwersytet Karola w Pradze w 1909
- Uniwersytet Warszawski w 1921
- Uniwersytet Poznański w 1926
- Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie w 1928.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Wybitni uczeni Uniwersytetu Jana Kazimierza
- Oswald Marian Balzer, Tradycja dziejowa unii polsko-litewskiej, Lwów 1919
