Okrzemki
Z Wikipedii
| Okrzemki | |
 Okrzemki widziane przez mikroskop |
|
| Systematyka | |
| Domena | jądrowce |
| Supergrupa | Chromalveolata |
| Królestwo | protisty |
| Typ | chryzofity |
| Klasa | okrzemki |
| Nazwa systematyczna | |
| Bacillariophyceae | |
| Synonimy | |
| Diatomophyceae | |
 Systematyka Wikispecies |
|
 Galeria zdjęć i grafik |
|
Okrzemki (Bacillariophyceae, Bacillariophyta, Diatomeae) - klasa jednokomórkowych, mikroskopijnych glonów z typu chryzofitów (królestwo: Protista). Ściana komórkowa (zwana skorupką) tych organizmów wysycona jest krzemionką stanowiącą ok. połowy suchej masy komórki. Ściana komórkowa składa się z dwóch połówek zachodzących na siebie brzegami i tworzących swojego rodzaju puszkę (theca). Górna część (wieczko, epitheca) zachodzi na dolną (denko, hypotheca). Jest mocno urzeźbiona. Chloroplasty zawierają chlorofil a i c oraz karoten i fukoksantynę.
Występują w środowisku wodnym na całej kuli ziemskiej. Dziesiątki-setki tysięcy gatunków słodkowodnych i morskich (w tradycyjnej systematyce wyróżniano ok. 10 000 gat.). Niektóre z nich swobodnie unoszą się w wodzie inne są przyklejone do np. kamieni śluzowatą substancją. Żyją pojedynczo lub tworzą kolonie.
Zwykle rozmnażają się przez podział komórki. Części skorupki zachowane przez komórki potomne stają się wieczkami, tzn. dobudowywana jest część mniejsza. Prowadzi to do zmniejszania się kolejnych pokoleń. Po osiągnięciu rozmiaru granicznego, następuje pokolenie nieopancerzone (auksospora). Pokolenie to zdolne jest do wzrostu i syngamii. Są diplontami (z wyjątkiem gamet). Czasem tworzą spory przetrwalnikowe.
Są to organizmy samożywne. Produktem fotosyntezy są tłuszcze oraz polisacharydy (chryzolaminaryna). Wytwarzają nawet 25% materii organicznej w Oceanie Światowym oraz 25% tlenu na Ziemi. Używane są do oceny jakości wód, mają szerokie zastosowanie przemysłowe, np. przy filtrowaniu win i piwa, dodawane są do farb, mają zastosowanie w medycynie kryminalnej. Z osadów zawierających ich szczątki powstaje ziemia okrzemkowa. Nierzadko tworzą zakwity (zwłaszcza podczas cyrkulacji wiosennej i jesiennej w stratyfikowanych jeziorach, gdy z osadów uwalniane są duże ilości rozpuszczonej krzemionki lub późnym latem).
Tradycyjnie dzieli się je na dwie grupy:
- Centrales = Centriceae - kształt okrągły lub wieloboczny; liczne, drobne chloroplasty; brak szczeliny w skorupce; oogamia; częstsze w morzach
- Pennales = Pennateae - kształt wydłużony; kilka dużych chloroplastów; często występuje szczelina w skorupce; izogamia, autogamia; częstsze w wodach słodkich
Systematyka okrzemek jednak jest sporna. W niektórych systemach mają rangę typu (gromady roślinnej), noszą wówczas nazwę Bacillariophyta.
