Marilyn Monroe
Z Wikipedii
Marilyn Monroe | |
MM w filmie Mężczyźni wolą blondynki z 1953 r. | |
Prawdziwe nazwisko | Norma Jeane Mortensen |
Data i miejsce urodzenia | 1 czerwca 1926 Los Angeles, Kalifornia (Stany Zjednoczone) |
Data i miejsce śmierci | 4 sierpnia 1962 Los Angeles, Kalifornia (Stany Zjednoczone) |
Nagrody | |
Złoty Glob | |
1959: Pół żartem, pół serio (najlepsza aktorka w komedii lub musicalu) | |
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |
Kolekcja cytatów w Wikicytatach | |
Profil w bazie IMDb |
Marilyn Monroe ("MM"), wł. Norma Jeane Mortensen, Norma Jeane Baker (ur. 1 czerwca 1926 w Los Angeles, zm. 4 sierpnia 1962 w Los Angeles) - amerykańska aktorka filmowa, legenda kina, seksbomba lat 50. i 60. XX w. w Ameryce, podobnie jak Brigitte Bardot ("BB") w Europie.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Martin Edward Mortensen (piekarz) i Gladys Pearl Monroe (montażystka filmowa) rozeszli się przed narodzeniem Normy Jeane, zarejestrowanej potem w urzędzie jako Mortensen (prawdziwego, biologicznego ojca, nigdy nie ustalono, prawdopodobnie był nim Charles Stanley Gifford, pracujący razem z Gladys w studiu filmowym RKO), w młodości znanej też jako Baker po pierwszym mężu Gladys, którym był John Newton Baker. Wychowywana w rodzinach zastępczych i sierocińcu.
Mając 16 lat po raz pierwszy wyszła za mąż 19 czerwca 1942 za 21-letniego pracownika fabryki lotniczej Donalda Dougherty'ego. Po przeszło 4 latach rozwiedli się 13 września 1946.
Zaczęła pracować jako modelka prezentująca kostiumy kąpielowe. Zauważona przez szefa studia filmowego RKO, Howarda Hughesa, jednak za namową agenta podpisała pierwszy kontrakt ze studiem filmowym Fox. Wtedy też przyjęła pseudonim sceniczny Marilyn (sugestia wytwórni) Monroe (po prababci ze strony matki). Wystąpiła w kilku filmach w latach 1947-48, z których żaden nie odniósł większych sukcesów i wytwórnia 20th Century Fox nie przedłużyła z nią kontraktu.
Wróciła do zawodu modelki oraz wstąpiła do szkoły aktorskiej. Pozowała nago do zdjęć w 1949, które kilka lat później, kupione przez Hugha Hefnera, ukazały się w pierwszym numerze Playboya. Zagrała małe role w kilku filmach w 1950, dwie z nich zauważyli widzowie i producenci. W następnych latach (już jako znana aktorka) po raz pierwszy zagrała rolę platynowej blondynki w filmie Małpia kuracja w 1952, a występ w filmie Mężczyźni wolą blondynki w 1953 przyniósł jej status gwiazdy i sławę.
Wtedy też spotkała słynnego baseballistę Joego DiMaggia i po raz drugi wyszła za mąż 14 stycznia 1954. Po 274 dniach burzliwego małżeństwa (on zazdrosny, ona niewierna) rozwiedli się 27 października 1954.
Wystąpiła w filmie Słomiany wdowiec w 1955 w słynnej scenie z uniesioną podmuchem z kanału wentylacyjnego metra białą sukienką. Po raz trzeci wyszła za mąż 29 czerwca 1956 za dramaturga Arthura Millera dokonując konwersji na judaizm reformowany. W trakcie małżeństwa dwukrotnie poroniła. Po przeszło 4 latach rozwiedli się 20 stycznia 1961.
Nadużywała alkoholu i narkotyków, popadała w coraz częstsze i dłuższe depresje, chorowała na bulimię, sprawiała coraz większe problemy na planie, opóźniając realizację filmów. Ostatni z jej udziałem przerwała śmierć.
Znaleziona martwa w swoim domu w Los Angeles z słuchawką telefoniczną w dłoni, prawdopodobnie z powodu przypadkowego przedawkowania środków nasennych, chociaż niewyjaśnione wciąż tajemnicze okoliczności jej śmierci wskazują, iż nie był to przypadek, tylko celowe przedawkowanie lub celowy mord (zaaplikowanie leków) z powodu jej związków z członkami rodziny Kennedych.
[edytuj] Filmografia (premiery)
- 4 stycznia 1947 - The Shocking Miss Pilgrim (Szokująca panna Pilgrim)
- 7 grudnia 1947 - Dangerous Years
- 14 kwietnia 1948 - Scudda-Hoo! Scudda-Hay!
- 22 października 1948 - Ladies of the Chorus (Dziewczęta z chóru)
- 12 października 1949 - Love Happy (Szczęśliwa miłość)
- 19 maja 1950 - A Ticket to Tomahawk (Podróż do Tomahawk)
- 23 maja 1950 - The Asphalt Jungle (Asfaltowa dżungla)
- 13 października 1950 - All About Eve (Wszystko o Ewie)
- 9 listopada 1950 - The Fireball (Błyskawica)
- 15 listopada 1950 - Right Cross
- 1 maja 1951 - Home Town Story
- 2 sierpnia 1951 - As Young as You Feel
- 10 października 1951 - Love Nest (Gniazdko miłości)
- 6 listopada 1951 - Let's Make It Legal (Pobierzmy się)
- 18 czerwca 1952 - Clash by Night (Na krawędzi)
- 11 lipca 1952 - We're Not Married (Uprzejmie informujemy, że nie są państwo małżeństwem)
- 18 lipca 1952 - Don't Bother to Knock (Proszę nie pukać)
- 5 września 1952 - Monkey Business (Małpia kuracja)
- 19 września 1952 - O. Henry's Full House (O. Henry przy pełnej widowni), odc. 1 - The Cop and the Anthem (Glina i hymn)
- 21 stycznia 1953 - Niagara
- 18 lipca 1953 - Gentlemen Prefer Blondes (Mężczyźni wolą blondynki)
- 29 października 1953 - How to Marry a Millionaire (Jak poślubić milionera)
- 30 kwietnia 1954 - River of No Return (Rzeka bez powrotu)
- 16 grudnia 1954 - There's No Business Like Show Business (Nie ma jak show biznes)
- 3 czerwca 1955 - The Seven Year Itch (Słomiany wdowiec)
- 31 sierpnia 1956 - Bus Stop (Przystanek autobusowy)
- 13 czerwca 1957 - The Prince and the Showgirl (Książę i aktoreczka)
- 29 marca 1959 - Some Like It Hot (Pół żartem, pół serio)
- 8 września 1960 - Let's Make Love (Pokochajmy się)
- 1 lutego 1961 - The Misfits (Skłóceni z życiem)
- 12 czerwca 1962 - Something's Got to Give (Słodki kompromis) - przerwano produkcję, później zmieniono scenariusz, tytuł, obsadę, wznowiono produkcję i w 1963 film Move over darling z Doris Day i Jamesem Garnerem wszedł na ekrany
[edytuj] Nagrody
- 1954 - Złoty Glob, najlepsza aktorka
- 1956 - nominacja BAFTA, najlepszy film (Słomiany wdowiec)
- 1957 - nominacja Złoty Glob, najlepszy film (Przystanek autobusowy)
- 1958 - nominacja BAFTA, najlepszy film (Książę i aktoreczka)
- 1958 - David di Donatello, najlepszy film (Książę i aktoreczka)
- 1960 - Złoty Glob, najlepszy film (Pół żartem, pół serio)
- 1962 - Złoty Glob, najlepsza aktorka
[edytuj] Ciekawostki
- Skrywała uszy wg niej za duże czesząc włosy na prawy bok (wiele stron obcych i polskich przedstawia błędnie jej fotografie obrócone o 180 stopni, przez co uczesanie wypada na lewym boku, a pieprzyk nieopodal ust, który faktycznie miała z lewej strony - na prawej stronie np. imdb.com, fdb.pl)
- Ćwiczyła uśmiech nie pokazując dziąseł
- Nosiła okulary
- Nie lubiła filmowania rąk wg niej za grubych
- Nie była leworęczna wbrew powszechnej opinii
- Nie wiedziała, gdzie wstawić "i", dając pierwszy autograf jako Marilyn Monroe
- Umieszczała nogi w wiaderku z lodem wierząc, że będą zgrabniejsze
- Śpiewała Happy Birthday Mr President dla Johna F. Kennedy'ego w sukni sprzedanej po latach na aukcji za 1.350.000 dolarów
- Umarła trzymając słuchawkę telefoniczną w dłoni
- Upamiętnia ją:
- Gwiazda na hollywoodzkim bulwarze sławy przy 6778 Hollywood Blvd
- Utwór "Candle in the Wind" Eltona Johna nagrany w hołdzie wielkiej aktorce filmowej
- Gwiazda Corona Borealis RA 16h Om 5s 30 53' (Międzynarodowy Rejestr Gwiezdny - 1988)
[edytuj] Linki zewnętrzne