Louise Michel
Z Wikipedii
| Louise Michel | |
 |
|
| Urodzona | 29 maja 1830 Vroncourt-la-Côte |
| Zmarła | 9 stycznia 1905 Marsylia |
Louise Michel (ur. 29 maja 1830 w Vroncourt-la-Côte, zm. 9 stycznia 1905 w Marsylii) - nauczycielka, uczestniczka Komuny Paryskiej, działaczka anarchistyczna, poetka i pisarka.
Spis treści |
[edytuj] Młodość i wczesna działalność
Michel urodziła się jako nieślubne dziecko francuskiego arystokraty i służącej. Otrzymała, jak na swoją społeczną pozycję, niezwykle staranne wykształcenie. Była nauczycielką, jednak początkowo nie pozwolono jej na pracę w państwowej szkole po tym, jak odmówiła przysięgi na wierność Napoleonowi III. Początkowo prowadziła własną placówkę edukacyjną , po czy trafiła w końcu do szkoły w paryskiej dzielnicy Montmartre. Znana z wpajania młodzieży ideałów wolności i równości, a także niektórych haseł socjalistycznych, wielokrotnie była karana przez władze oświatowe. W 1865 r. ponownie założyła własną szkołę ze stołówką, gdzie uczyła dzieci robotników oraz ubogich chłopów z okolic Paryża.
Była członkinią loży masońskiej [1]
[edytuj] Aktywność polityczna
Pracując na stałe w szkole, została równocześnie jedną z aktywniejszych postaci w lewicowych środowiskach w mieści. Współdziałała z Julesem Vallèsem, Eugène Varlinem, Raoulem Rigaultem,Émile Eudesem oraz Théophile Ferrém, z którym żyła w nieformalnym związku. Pisała również dramaty i wiersze zaangażowane. Określała się jako blankistka, ateistka i republikanka. Spotkała się kilkakrotnie z Wiktorem Hugo, którego podziwiała jako wzór pisarza zaangażowanego; jako pseudonim literacki przybrała imię jednego z jego bohaterów - rewolucjonistów, Enjolrasa.
Od 1869 r. zasiadała w zarządzie Demokratycznego Stowarzyszenia Moralności, które pod tą nazwą ukrywało prawdziwy cel - ekonomiczne wspieranie robotników. W 1870 r., w czasie oblężęnia Paryża, została wybrania przewodniczącą Komitetu Czujności Obywatelskiej w XVIII okręgu paryskim. Odegrała wielką rolę w dniu 18 marca 1871, kiedy zaalarmowała mieszkańców Montmartre o nadchodzących żołnierzach, mających zabrać ze wzgórza armaty zakupione ze składek mieszkańców miasta. Skutecznie nawoływała żołnierzy do bratania się z ludem.
[edytuj] Komuna Paryska
Wśród komunardów należała do najbardziej radykalnego skrzydła. Chociaż nadal deklarowała się jako blankistka, często w swoich przemówieniach posługiwała się hasłami typowo anarchistycznymi. W pierwszej fazie Komuny nawoływała do zorganizowania ofensywy w kierunku Wersalu i zniszczenia skąpych wówczas sił rządowych, zanim zdąży on zebrać posiłki. Kiedy okazja na taką operację nie została wykorzystana przez pogrążoną w wewnętrznych sporach Radę Komuny, Michel zaproponowała, że osobiście uda się do Wersalu i zamorduje znienawidzonego szefa rządu Thiersa. I ten plan nie został zrealizowany.
Była gwardzistką narodową w 61 batalionie, samitariuszką, a także liderką klubu rewolucyjnego w kościele św. Bernarda w XVIII okręgu paryskim. Z racji wykształcenia szczególnie interesowała się sprawami oświaty i opieki nad dziećmi, w których to sprawach często zabierała głos w Komunie. Brała udział w walkach w pobliżu ratusza i na barykadzie na ulicy Clignacourt. Dobrowolnie oddała się w ręce wersalczyków na wieść o tym, że ci, nie zastawszy jej w domu, aresztowali jako zakładniczkę jej matkę. Zmuszona do obserwowania masowych egzekucji, widziała śmierć prawie wszystkich swoich przyjaciół i współpracowników. Sama jednak nie została rozstrzelana.
[edytuj] Proces i deportacja
Sądzona - w przemówieniu na sali sądowej potępiła masakrę przeprowadzoną w Paryżu przez wojska Wersalu, stwierdzając, że "Skoro każde serce, które bije dla wolności ma prawo tylko do odrobiny ołowiu, i ja proszę o moją porcję."[2] Procesowi Michel poświęcony został wiersz "Viro Major" autorstwa Victora Hugo.
Skazana na zesłanie do Nowej Kaledonii, gdzie była więziona do 1881 r. Na statku, w czasie czteromiesięcznej podróży, poznała Henriego Rocheforta i Nathalie Lemel, innych znanych aktywistów czasów Komuny, którzy ostatecznie przekonali ją do anarchizmu. Po przybyciu na miejsce organizowała szkoły dla autochtonów, a w 1878 r. poparła ich bunt przeciwko francuskim kolonizatorom. Rok później otrzymała zezwolenie na osiedlenie się w Nouméi i dalsze organizowanie tam szkół dla miejscowych oraz dzieci deportowanych komunardów.
[edytuj] Anarchistka
Po powrocie do Europy włączyła się ponownie w działalność polityczną, stając się jedną z czołowych postaci w europejskim ruchu anarchistycznym. Wielokrotnie skazywana za swoją działalność, m.in. w 1883 r. za udział w tzw. "rozruchach chlebowych", manifestacji głodujących bezrobotnych, podczas której demonstranci wdzierali się do piekarń wynosząc z nich chleb - w czasie manifestacji Louise Michel niosła czarną flagę i był to pierwszy przypadek jej użycia jako anarchistycznego symbolu. Do więzienia trafiła ponownie w 1890 r. (razem z kilkudziesięcioma innymi osobami) za udział w kampanii odczytów i wieców związanych z obchodami 1 maja.
Zmarła w Marsylii 9 stycznia 1905 r. W pogrzebie uczestniczyło blisko 100 tys. ludzi.
W czasie wojny domowej w Hiszpanii w składzie Brygad Międzynarodowych walczył francusko-belgijski Batalion im. Louisy Michel. W 1946 r. jej imieniem została nazwana jedna z paryskich stacji metra.
[edytuj] Dzieła
- À travers la vie (poezja) Paryż 1894.
- Le Bâtard impérial, razem z J. Winter, Paryż 1883.
- Le claque-dents, Paryż.
- La Commune, Paryż 1898.
- Contes et légendes, Paryż 1884.
- Les Crimes de l'époque Paryż 1888.
- Défense de Louise Michel (mowa obrończa) Bordeaux 1883.
- L'Ère nouvelle, pensée dernière, souvenirs de Calédonie (pieśni zesłańców), Paryż 1887
- La Fille du peuple (poezja) razem z A. Grippa, Paryż 1883
- Le Gars Yvon, légende bretonne, Paryż 1882.
- Lectures encyclopédiques par cycles attractifs, Paryż 1888.
- Ligue internationale des femmes révolutionnaires, Appel à une réunion. Paryż 1882.
- Le livre du jour de l'an : historiettes, contes et légendes pour les enfants, Paryż 1872.
- Lueurs dans l'ombre. Plus d'idiots, plus de fous. L'âme intelligente. L'idée libre. L'esprit lucide de la terre à Dieu... Paryż 1861.
- Manifeste et proclamation de Louise Michel aux citoyennes de Paris, Paryż 1883.
- Mémoires, Paris, 1886, t. 1.
- Les Méprises, grand roman de mœurs parisiennes, razem z Jean Guêtré, Paryż 1882.
- Les Microbes humains, Paryż 1886.
- La Misère część 2 (cz. 1 - Jean Guêtré) Paryż 1882.
- Le Monde nouveau, Paryż 1888
Pośmiertnie::
- Vol. I. Avant la Commune Alfortville 1905.
- Les Paysans z Émile Gautier, Paryż
- Prise de possession, Saint-Denis 1890.
- Le Rêve Paryż 1898.
- Légendes et chants de gestes canaques. Présentation. red. Gérard Oberlé 1988.
- Je vous écris de ma nuit, correspondance générale, 1850-1904}}, red. Xavière Gauthier, Paryż 1999.
Przypisy
- ↑ Anarchiści i masoneria
- ↑ P. Laskowski Szkice z dziejów anarchizmu, s. 285
