Laestadianizm

Z Wikipedii

Laestadianizm
Główna religia	Chrześcijaństwo
Czas założenia	około 1840
Wyznanie macierzyste	Luteranizm
Założyciel	Lars Levi Laestadius
Klasyfikacja religii

Lars Levi Laestadius (1800-1861)

Laestadianizm to religijny konserwatywny nurt odrodzeniowy z XIX w. w luteranizmie. Cechuje go silny wpływ pietyzmu i teologii braci morawskich.

Jest obecnie największym luterańskim ruchem odrodzeniowym w krajach skandynawskich^[1] (Finlandia, Norwegia, Szwecja) oraz w Federacji Rosyjskiej, Kanadzie i USA. Mniejsze grupy istnieją w Afryce, Ameryce Południowej i Europie Środkowej; w wielu krajach świata prowadzona jest działalność misyjna. Ogólną liczbę wyznawców laestadianizmu ocenia się na 144 000 do 219 000 (z tego około 100 000 w Finlandii). Nazwa "laestadianie" nie jest używana przez wyznawców tego nurtu; nazywają oni siebie po prostu "Chrześcijanami"^[2].

[edytuj] Historia

Nazwa wyznania pochodzi od nazwiska szwedzkiego pastora i botanika Larsa Laestadiusa. W 1844, kiedy był duchownym Luterańskiego Kościoła Szwecji, spotkał Laponkę- Millę Clementsdotter z Föllinge (Jämtland). Należała ona do religijnego ruchu odrodzeniowego pod silnym wpływem pietyzmu oraz teologii braci morawskich. Opowiadała Laestadiusowi o swoich doświadczeniach duchowych i wkrótce doszedł on do wniosku, że wiara tej kobiety jest "prawdziwym i żywym chrześcijaństwem". Uznał, że znajduje się w "stanie łaski" i otrzymał od Boga przebaczenie grzechów. Zaczął głosić natchnione kazania i wkrótce przyciągnął rzesze zwolenników; ten ruch religijny szybko dotarł do Norwegii i Finlandii.

Laestadianie uważają, że są bezpośrednimi następcami przedreformacyjnych proto-protestantów: waldensów i lollardów oraz pierwotnego Kościoła Chrześcijańskiego. Marcin Luter, Jan Hus, John Wycliffe i Piotr Waldo są uznawani za duchowych poprzedników laestadianizmu.

Wewnątrz ruchu powstały różnice doktrynalne, które jeszcze w XIX w. doprowadziły do podziału na 19 nurtów, z których 15 istnieje do dziś. Cztery główne nurty skupiają 90% laestadian: :

laestadianizm konserwatywny (Laestadiański Kościół Luterański)
laestadianizm pierwotny (Staroapostolski Kościół Luterański w USA)
Rauhan Sana (Świat Pokoju) czyli Apostolski Luterański Kościół Ameryki w USA i Kanadzie)
Elämän Sana (Świat Życia) działa w ramach Luterańskiego Kościoła Finlandii i dał mu trzech biskupów.

Pozostałe nurty są nieliczne i często nieaktywne.

[edytuj] Doktryna

Wszystkie nurty laestadianizmu kładą nacisk na luterańską doktrynę "usprawiedliwienia przez wiarę" oraz rolę Łaski (Sola gratia). Odpuszczenie grzechów następuje "w imię Jezusa i Jego krwi". Organizują doroczne zjazdy (konserwatyści w lecie, a "pierwotni" na Boże Narodzenie w Gällivare i Lahti).

Laestadianie są bezwarunkowymi abstynentami, potępiają "nowoczesne idee", takie jak równouprawnienie a współczesną technikę uważają za "bezużyteczną". Unikają rozrywek (sportu, telewizji, kina i teatru). Starają się kontrolować siebie wzajemnie; ci, którzy nie przestrzegają zaleceń grupy są napominani i w ostateczności wykluczani.^[3].