Krzysztof Penderecki

Z Wikipedii

Krzysztof Penderecki (ur. 23 listopada 1933 w Dębicy) - współczesny polski kompozytor, dyrygent i pedagog muzyczny, przedstawiciel tzw. polskiej szkoły kompozytorskiej w latach sześćdziesiątych.

Wychował się w rodzinie o ormiańskich korzeniach. Początkowo uczył się grać na skrzypcach i pobierał lekcje kompozycji u Franciszka Skołyszewskiego. Następnie w latach 1955 - 1958 studiował kompozycję w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (obecnie Akademia Muzyczna) w Krakowie w klasie Artura Malawskiego. Międzynarodowy rozgłos przyniosły mu utwory o bardzo oryginalnej kolorystyce dźwiękowej, często wykorzystujące niekonwencjonalne techniki artykulacji (np. stukanie w deko instrumentów smyczkowych). Taka technika kompozytorska otrzymała miano sonoryzmu, a reprezentują ją m.in. utwory takie jak Ofiarom Hiroszimy — tren, Polymorphia, De natura sonoris. W tym stylu skomponowana jest również Pasja wg św. Łukasza.

U progu lat 70. XX w. kompozytor porzucił technikę sonorystyczną, coraz częściej komponował tonalnie, orkiestrując w stylu niemieckiej muzyki symfonicznej z końca XIX stulecia (Symfonia wigilijna). Zarzucano mu więc, że "zdradził awangardę", ale ten styl znalazł aprobatę szerokiej publiczności. W Polsce specjalne zainteresowanie budziły w latach osiemdziesiątych utwory nawiązujące do wydarzeń politycznych, z których powstało ’Polskie Requiem’.

W 2005 roku kompozytor został odznaczony przez Prezydenta RP Orderem Orła Białego.

Melancholijny charakter wielu epizodów w utworach z ostatnich lat wynika z faktu, iż ulubionym interwałem kompozytora jest seksta mała.

Fragmenty dzieł Krzysztofa Pendereckiego wykorzystał Andrzej Wajda w filmie "Katyń".

[edytuj] Dzieła

[edytuj] Utwory sceniczne

[edytuj] Opery

1968-1969: Diabły z Loudun (The Devils of Loudun) - Opera w trzech aktach (Libretto kompozytora na podstawie "The Devils of Loudun" (Aldousa Huxleya), w opracowaniu Johna Whitinga,);
1976-1978: Paradise Lost (Raj utracony) - Sacra Rappresentazione w dwóch aktach (na podstawie poematu Johna Miltona);
1984-1986: Czarna maska - Opera w jednym akcie (Tekst Harry'ego Kupfera i Krzysztofa Pendereckiego, na podstawie dramatu Gerharta Hauptmanna);
1990-1991: Ubu Rex - Opera buffa w dwóch aktach (Libretto: Jerzy Jarocki, na podstawie dramatu "Ubu Roi" Alfreda Jarry'ego)

[edytuj] Muzyka instrumentalna

[edytuj] utwory na orkiestrę

1959-1960: Anaklasis na 42 instrumenty smyczkowe i perkusję;
1961-1962: Fluorescencje na orkiestrę;
1966: De natura sonoris No. 1 na orkiestrę;
1971: Prélude na instrumenty dęte blaszane, perkusję i kontrabasy;
1971: De natura sonoris No. 2 na orkiestrę;
1972-1973: I Symfonia na orkiestrę;
1974: "Przebudzenie Jakuba" na orkiestrę;
1979: Adagietto z "Raju utraconego" na orkiestrę;
1979-1980: II Symfonia (Wigilijna') na orkiestrę;
1988-1995: III Symfonia na orkiestrę;
1989: Adagio - IV Symfonia na wielką orkiestrę;
1991-1992: V Symfonia na orkiestrę;
2003: Fanfarria Real na orkiestrę;
2005: Chaconne – in memoria Giovanni Paolo II z „Polskiego Requiem” na orkiestrę kameralną;

[edytuj] utwory na orkiestrę smyczkową

1959: Emanacje na dwie orkiestry smyczkowe;
1960-1961: Ofiarom Hiroszimy — tren - na 52 instrumenty smyczkowe;
1961: Polymorphia na 48 instrumentów smyczkowych;
1962: Kanon na orkiestrę smyczkową;
1973: Intermezzo na 24 instrumenty smyczkowe;
1992: Sinfonietta per archi;
1996-1997: Serenade na orkiestrę smyczkową: Passacaglia (1996), Larghetto (1997);

[edytuj] utwory na orkiestrę dętą

1967: Pittsburgh Ouverture na orkiestrę dętą;
1994: Entrata na 4 rogi, 3 trąbki, 3 puzony, tubę i kotły;
1998: Luzerner Fanfare na 8 trąbek i perkusję.

[edytuj] utwory na zespół jazzowy

1971: Actions na zespół jazzowy.

[edytuj] utwory na instrumenty solowe i orkiestrę

1961: Fonogrammi na Flet i orkiestrę kameralną;
1964: Capriccio per oboe e 11 archi;
1964: Sonata per violoncello ed orchestra;
1966-1967: Concerto per violoncello ed orchestra (przejrzane 1971/1972);
1967: Capriccio per violino ed orchestra;
1971: Partita na koncertujący klawesyn, gitarę elektryczną, basową, harfę, Kontrabas i orkiestrę (przejrzane 1991)
1976-1977: Concerto per violino ed orchestra (przejrzane1988)
1982: Concerto per violoncello ed orchestra no. 2;
1983: Concerto per viola (violoncello/clarinetto) ed orchestra;
1992: Concerto per flauto (clarinetto) ed orchestra da camera;
1992-1995: Metamorfozy Concerto per violino ed orchestra n. 2;
1994: Sinfonietta No. 2 per clarinetto ed archi;
2000: Muzyka na flet prosty, marimbę i smyczki;
2000-1901: Concerto Grosso per tre violoncelli ed orchestra;
2001-2002: Concerto per pianoforte ed orchestra, «Resurection»;
2002-2003: Adagio na wiolonczelę i orkiestrę;
2004: Concerto grosso no. 2 per 5 clarinetti ed orchestra;

[edytuj] muzyka kameralna

1953: Sonata na skrzypce i fortepian;
1956: 3 miniature per clarinetto e pianoforte;
1959: Miniatura per violino e pianoforte;
1960: Quartetto per archi No. 1 (I Kwartet smyczowy);
1968: Capriccio per Siegfried Palm;
1968: Quartetto per archi No. 2 (II Kwartet smyczowy);
1980: Capriccio für Tuba solo;
1984: Cadenza per viola sola;
1985-1986: Per Slava;
1987: Prélude na klarnet solo in B;
1988: Der unterbrochene Gedanke na kwartet smyczkowy;
1990-1991: Trio smyczkowe;
1993: Quartett na klarnet, skrzypce, altówkę i wiolonczelę;
1994: Divertimento per violoncello solo;
1999: Sonata per violino e pianoforte No. 2;
2000: Sekstet na skrzypce, altówkę, wiolonczelę, klarnet, waltornię i fortepian;
2004: Tempo di Valse na wiolonczelę solo;kameralną;

[edytuj] muzyka filmowa

1964: Rękopis znaleziony w Saragossie w reżyserii Wojciecha Hasa
1980: Lśnienie w reżyserii Stanleya Kubricka
2007: Katyń w rezyserii Andrzeja Wajdy

[edytuj] Kompozycje na taśmę

1961: Psalmus na taśmę;
1972: Ekecheiria - Muzyka na taśmę z okazji igrzysk XX olimpiady.

[edytuj] Muzyka wokalna

[edytuj] muzyka na chór a cappella

1962: Stabat Mater z Pasji Łukaszowej na trzy chóry mieszane (SATB) a cappella;
1965: Miserere z Pasji Łukaszowej na chór chłopięcy ad lib. i trzy chóry mieszane (ATB) a cappella;
1965: In Pulverem Mortis z Pasji Łukaszowej na trzy chóry mieszane (SATB) a cappella;
1972: Ecloga VIII (Vergili "Bucolica") na 6 głosów (AATBBB) a cappella;
1981: Agnus Dei z Polskiego Requiem na chór mieszany (SSAATTBB) a cappella;
1986: Ize cheruvimi - na chór mieszany a cappella (SSAATTBB) a cappella do tekstu staro-cerkiewno-słowiańskiego;
1987: Veni creator (Hrabanus Maurus) na chór mieszany (SSAATTBB) a cappella;
1992: Benedicamus Domino (Organum i Psalm 117) na pięciogłosowy chór męski (TTTBB) a cappella;
1993: Benedictus na chór mieszany (SATB) a cappella;

[edytuj] śpiew z akompaniamentem zespołu instrumentalnego lub orkiestry

1959: Strofy na sopran, recytatora i 10 instrumentów do tekstów Menandra, Sofoklesa, i in.ja, ty i my

[edytuj] utwory na chór i orkiestrę

1958: Psalmy Dawida na chór mieszany (SATB) i instrumenty strunowe - (Psalm XXVIII, Psalm XXX, Psalm XLIII und Psalm CXLIII);
1959-1961: Wymiary czasu i ciszy na czterdziestogłosowy chór mieszany, perkusję i smyczki;
1964: Cantata in honorem Almae Matris Universitatis Iagellonicae sescentos abhinc annos fundatae na dwa chóry mieszane i orkiestrę;
1970-1973: Canticum Canticorum Salomonis na szesnastogłosowy chór mieszany, orkiestrę kameralną i parę taneczną (ad lib.);
1997: 'Slawa swjatamu dlinnju knazju moskowskamu (Hymn do św. Daniela) na chór mieszany i orkiestrę;
1997: Hymn do św. Adalberta na chór mieszany i orkiestrę.

[edytuj] głosy solowe, chór i zespół instrumentalny bądź orkiestra

1965-1966: Passio Et Mors Domini Nostri Jesu Christi Secundum Lucam na sopran, bariton, bas, recytatora, chór chłopięcy, trzy chóry (SATB) i orkiestrę;
1967: Dies Irae - Oratorium ob memoriam in perniciei castris in Oświęcim necatorum inexstinguibilem reddendam na sopran, tenor, bas, chórmieszany (SATB) i orkiestrę: I. Lamentatio, II. Apocalypsis III. Apotheosis (Oratorium);
1970: Kosmogonia na solistów (sopran, tenor, bas), chór mieszany i orkiestrę;
1969-1970: Utrenja I (Jutrznia — złożenie do grobu) na solistów (sopran, alt, tenor, bas, basso profondo), dwa chóry mieszane i orkiestrę;
1970-1971: Utrenja II (Zmartwychwstanie) na solistów (sopran, alt, tenor, bas, basso profondo), dwa chóry mieszane i orkiestrę;
1973-1974: Magnificat na bas solo, zespół wokalny, dwa chóry mieszane, głosy chłopięce i orkiestrę: I. Magnificat, II. Fuga, III. Et misericordia eius..., IV. fecit potentiam, V. passacaglia, IV. sicut locutus est, VII. gloria;
1979-1980: Te Deum na cztery głosy solowe (sopran, mezzosopran, tenor, bas), dwa chóry mieszane i orkiestrę;
1980-1984: Polskie Requiem na czterech solistów (SATB), chór mieszany i orkiestrę;
1995: Agnus Dei na cztery głosy solowe, chór mieszany i orkiestrę;
1996: Siedem bram Jerozolimy na pięć głosów solowych (SSATB), recytatora, trzy chóry mieszane i orkiestrę. Częci utworu:
- I. Magnus Dominus et laudabilis nimis,
- II. Si oblitus fuero tui, Jerusalem,
- III. De profundis,
- IV. Si oblitus fuero tui, Jerusalem,
- V. Lauda, Jerusalem, Dominum (Psalm 147),
- VI. Ezechiel 37, 1-10,
- VII. Haec dicit Dominus: Ecce ego do coram vobis viam vitae, et viam mortis;
- (zdjęcie fragmentu partytury);
1997-1998: Credo na pięć głosów solowych (sopran, mezzosopran, alt, tenor, bass) chór dziecięcy, chór mieszany i orkiestrę;
2004: Phedra na głos, chór i orkiestrę;
2004-2005: Symfonia nr 8 „Lieder der Vergänglichkeit” na sopran, mezzosopran, baryton, chór i orkiestrę symfoniczną;

[edytuj] Linki

sample utworów na stronie wydawcy [1]

[edytuj] Zobacz też

21059 Penderecki

Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów
z Krzysztofa Pendereckiego

See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.