Konwent Polonia
Z Wikipedii
Konwent Polonia najstarsza polska korporacja akademicka, powstała w 1828 roku w Dorpacie (obecnie: Tartu w Estonii). Kontynuował tradycje Filomatów i Filaretów po zamknięciu przez władze rosyjskie Uniwersytetu Wileńskiego. Nawiązuje do idei landsmannschaftów, czyli istniejących od średniowiecza związków studentów pochodzących z jednego kraju. Konwent Polonia zrzeszał studentów przybyłych z terenów dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów bez względu na wyznanie i kwestie etniczne.
Spis treści |
[edytuj] Insygnia
Barwy Konwentu to amarant, błękit i biel. Herb przedstawia w tarczy czteropolowej: Orła, Pogoń i Archanioła Michała. Barwy i poszczególne figury w tarczy reprezentują Koronę, Litwę i Ruś. W czwartym, sercowym polu znajduje się cyrkiel Konwentu Polonia, czyli unikatowy dla każdej korporacji emblemat stanowiący zestawienie liter V, C, F (Vivat, Crescat, Floreat, z łac. "niech żyje, kwitnie i rozwija się") oraz litery C P skrót od "Convent Polonia". Nad tarczą hełm w koronie, nad nim trzy pióra strusie w kolorach korporacji. Pod tarczą dwie szarfy z dewizą Konwentu: „Jeden za wszystkich wszyscy za jednego” i "1>2" (Jedność większa od dwóch). Członkowie Konwentu noszą trójbarwną "bandę", czyli wstęgę, z lewego ramienia na prawe, symbolizującą menzurę pistoletową (członkowie Konwentu używają w pojedynkach pistoletów od 1851 r.). Korporacje używające broni białej noszą bandę z prawego ramienia na lewo. Elementem stroju korporanta jest również dekiel, czyli czapka studencka w barwach korporacji, czasem również z charakterystycznym wzorem na denku. Fuksy (kandydaci) Konwentu Polonia nie mając prawa do używania barw, noszą dekle i bandy granatowe. Dekiel fuksa Konwentu Polonia posiada gwiazdę (od 1919 r.) oraz pięć wypustek dookoła otoku, symbolizujących pięciu członków Konwentu poległych w pojedynkach z niemieckimi korporantami w XIX wieku.
[edytuj] Hierarchia
Hierarchia stopni w Konwencie przewiduje, że fuks, który spełnia wymogi członkostwa otrzymuje prawo do noszenia barw i staje się barwiarzem (colorarius). Pełne prawa członkowskie posiada "komiliton" (commiliton). Po zakończeniu studiów pełnoprawny członek korporacji zostaje "filistrem". Członkostwo w korporacji jest dożywotnie. Można go pozbawić za sprzeniewierzenie się idei korporacyjnej.
[edytuj] Konwent w XX wieku i współcześnie
Po I wojnie światowej Konwent przeniosł się do Wilna. Konwent był jedną z korporacji założycielskich Związku Polskich Korporacji Akademickich, z którego wystąpił w 1932 roku. Konwent Polonia zawarł kartele z Arkonią (1909), Welecją (1923) i Jagiellonią (14 października 1928), a także 10-letni z estońską Fraternitas Estica (1933). W 1939 roku wszyscy członkowie korporacji otrzymali prawa filisterskie i otrzymali nakaz włączenia się w pracę konspiracyjną. Wielu poległo na wojnie, z bronią w ręku, w Katyniu, w komunistycznych i hitlerowskich więzieniach. W okresie PRL korporacja nie mogła prowadzić normalnej działalności na uczelniach. Odbywały się tajne spotkania filistrów. Część filistrów przeniosła się do Londynu ratując pamiątki korporacyjne. Organizacja reaktywowała się 3 maja 1998 w Gdańsku. Od tej pory znowu przyjmuje fuksów i prowadzi działalność mającą na celu wychowanie studentów w duchu patriotyzmu, honoru, prawości i rzetelności.
[edytuj] Znani konwentowicze
Wśród blisko 1600 członków Konwentu od roku 1828 do dzisiaj, do najwybitniejszych należeli:
- Osman Achmatowicz, (1899-1988), wybitny chemik, Rektor Politechniki Łódzkiej;
- Julian Andrzejkowicz, (1822-1898), założyciel Związku Narodowego Polskiego w USA (późniejszy Kongres Polonii Amerykańskiej), fabrykant;
- Ignacy Baranowski, (1833-1919), lekarz, działacz społeczny, profesor Uniwersytetu Warszawskiego;
- Eliasz Bregman, (1865-1941), lekarz, znakomity neurolog, zginął w Getcie Warszawskim;
- Józef Brudziński, (1874-1917), lekarz, Rektor Uniwersytetu Warszawskiego 1915 -1917;
- Franciszek Brzeziński, (1867-1944), adwokat, pianista, kompozytor, krytyk muzyczny i historyk muzyki, konsul RP we Wrocławiu i w Berlinie;
- Stefan Burhardt, (1899-1991), ochotnik Wojska Polskiego (1918–1920), kierownik Biblioteki Wróblewskich w Wilnie. Żołnierz września i Armii Krajowej. Dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu. Autor katalogu ponad 12 tysięcy polonezów ("Polonez – katalog tematyczny");
- Juliusz Bursche (1862-1942), biskup ewangelicko-augsburski;
- Tytus Chałubiński, (1820-1889), lekarz patolog, badacz Tatr;
- Aleksander Czekanowski (1833-1876), przyrodnik i odkrywca Syberii;
- Benedykt Dybowski, (1833-1930), antropolog, przyrodnik, badacz Syberii;
- Józef Bohdan Dziekoński, (1816-1855), pisarz, działacz emigracyjny;
- Konstanty Dziewulski, (1885-1939), prawnik, profesor Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie, ziemianin;
- Lubomir Gadon (von Gaden), (1831-1908),działacz emigracyjny, historyk, publicysta, bibliotekarz;
- Kazimierz Giedroyć, (ok. 1808-1840), ziemianin, powstaniec listopadowy;
- Maksymilian Hager, (1856-1918), lekarz, działacz narodowy na Górnym Śląsku, (w 1905 r. stał na czele zwycięskiej kampanii wyborczej W. Korfantego);
- Karol Hildebrandt, (1815-po 1857), przywódca spisku studenckiego w Dorpacie, zesłany na Syberię;
- Ildefons Houwalt, (1910-1987), artysta malarz, ułan i żołnierz Armii Krajowej;
- Aleksander Jabłonowski, (1829-1913), powstaniec styczniowy, zesłaniec, historyk, członek Polskiej Akademii Umiejętności, doktor honoris causa Uniwersytetu Lwowskiego;
- Stanisław Janikowski, (1833-1881), specjalista medycyny sądowej, profesor i dziekan Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności;
- Edward Jurgens, (1824-1863), lider tzw. "millenerów", powstaniec styczniowy, zmarł w celi X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej;
- Bronisław Kader, (1863-1937), chirurg, profesor i dziekan Uniwersytet Jagielloński;
- Karol Klecki, (1866-1931), lekarz patolog, profesor i dziekan Uniwersytet Jagielloński, członek Polskiej Akademii Umiejętności;
- Walerian Klecki, (1867-1920), profesor i dziekan Uniwersytet Jagielloński, autorytet w dziedzinie hodowli zwierząt i mleczarstwa;
- Gabriel Korbutt, (1862-1936), historyk literatury, językoznawca, bibliograf, członek Polskiej Akademii Umiejętności, profesor i dziekan w Wolnej Wszechnicy Polskiej;
- Kazimierz Krzywicki, (1820-1883), polityk konserwatywny, autor reformy szkolnej w Królestwie Polskim
- Bolesław Limanowski, (1835-1935), historyk, socjolog, polityk, nestor polskiego socjalizmu;
- Wincenty Lutosławski, (1863-1954), filozof, krytyk literacki, publicysta, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Polskiej Akademii Umiejętności;
- Gustaw Manteuffel-Szoege, (1832-1916), historyk Inflant;
- Zygmunt Michelis, (1890-1977), biskup-adiunkt kościoła ewangelicko-augsburskiego;
- Witold Narkiewicz-Jodko, (1864-1924), członek "Proletaryatu", współzałożyciel PPS, wpółpracownik J. Piłsudskiego. W okresie międzywojennym wiceminister Spraw Zagranicznych, poseł w Konstantynopolu i Rydze;
- Jakub Natanson, (1832-1884), chemik, profesor Szkoły Głównej w Warszawie, działacz społeczny;
- Andrzej Niemojewski, (1864-1921), poeta, dramaturg, publicysta, religioznawca, działacz polityczny;
- Leopold Marcin Otto, (1819-1882), pastor ewangelicko-augsburski, jedna z najwybitniejszych postaci protestantyzmu polskiego;
- Adolf Pawiński (1840-1896), historyk, dyrektor Archiwum Głównego, profesor Uniwersytetu Warszawskiego;
- Rafał Radziwiłłowicz, (1860-1929), lekarz psychiatra, działacz społeczny, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie;
- Władysław Rothert, (1863-1916), botanik, profesor uniwersytetów w Kazaniu, Charkowie i Odessie. Szef Katedry Anatomii i Fizjologii Roślin Uniwersytetu Jagiellońskiego;
- Józef Siemiradzki (1858-1933), paleontolog, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, członek PAU;
- Ludwik Teichmann-Stawiarski (1823-1895), anatom, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, wynalazca stosowanej w medycynie sądowej metody wykrywania śladów krwi;
- Wiktor Szachno, (1809-po 1864), ziemianin, uczestnik powstań 1831 i 1863 r.;
- Stanisław Józef Thugutt, (1862-1956) mineralog, rektor i profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej, członek Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk;
- Witold Tymiński, (1919-1996), profesor i prorektor Akademii Medycznej w Gdańsku, porucznik ZWZ-AK;
- Józef Weyssenhoff, (1860-1932), pisarz, działacz endecki;
- Bronisław Wróblewski, (1888-1941), prawnik, profesor prawa karnego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie;
- Bronisław Zaleski, (1819-1880), spiskowiec, zesłaniec, emigrant, historyk, wydawca;
- Witold Załęski, (1836-1908), statystyk i demograf, wykładowca Szkoły Głównej Warszawskiej i Szkoły Handlowej Kronenberga w Warszawie;
- Marian Zdziechowski, (1861-1938), krytyk, historyk literatury, filozof. Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, profesor, dziekan i rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, Członek Polskiej Akademii Umiejętności;
- Józef Ziemacki, (1856-1925), lekarz, profesor Uniwersytetu w Petersburgu, prorektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie;
- Edward Żeligowski, (1816-1864), poeta, działacz patriotyczny
oraz wielu innych naukowców, lekarzy, prawników, artystów, ziemian i mężów stanu.
[edytuj] Zobacz też
Lista polskich korporacji akademickich
