Grozny

Z Wikipedii

Blok w Groznym w 2006 r.

Pałac prezydencki w Groznym w styczniu 1995. Foto: Michaił Jewstafiew

Grozny (czeczeń. Sölƶ-Ġala / Соьлж-ГІала; ros. Гро́зный ) — stolica Czeczenii. Separatyści czeczeńscy używają nazwy Dżochar (czeczeń. Dƶoxar-Ġala / Джохар-ГӀала), na cześć Dżochara Dudajewa. W 2006 r. Grozny liczył ok. 218,2 tys. mieszkańców (wobec ok. 400 tys. na początku lat 90. XX wieku).

Miasto zostało założone przez Rosjan w 1818 roku jako placówka wojskowa podczas Wojen Kaukaskich. Pierwotnie było zamieszkane przez ludność słowiańską (Kozaków), jednak władze ZSRR, zwalczające Kozaków, zachęcały Czeczenów do osiedlania się w mieście. W 1944 roku muzułmańscy mieszkańcy miasta zostali wysiedleni do Azji Środkowej, w 1957 zezwolono im na powrót. W 1960 liczba Czeczenów mieszkających w Groznym przekroczyła liczbę Rosjan.

W latach 90., podczas wojen mających na celu utrzymanie Czeczenii w składzie Federacji Rosyjskiej (I i II wojna czeczeńska), Grozny został znacznie zniszczony w wyniku kolejnych szturmów wojsk rosyjskich. Status stolicy republiki przywrócono 18 kwietnia 2001 roku. Uroczyste otwarcie nowych budynków władz miasta (tzw. Biały Dom) miało miejsce 5 dni później. Zostały one częściowo zniszczone w zamachu bombowym 27 grudnia 2002 roku. W 2003 roku ONZ nazwała Grozny najbardziej zniszczonym miastem na Ziemi^[1].

Grozny wciąż nie jest spokojnym miastem. Często mają tu miejsce zamachy terrorystyczne i porachunki mafijne. W jednym z zamachów zginął w 2004 roku prezydent Czeczenii Achmad Kadyrow. Stąd pochodzi klub piłkarski Terek Grozny (Терек Грозный). Wciąż trwa rekonstrukcja miasta po stratach wojennych. W 2005 r. ostatecznie zakończono renowację głównej arterii miasta - Prospektu Pobiedy w centrum Groznego.