Czernichów (powiat krakowski)

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°59'17" N 19°40'27" E

Czernichów

Herb Czernichowa

49° 59' 17'' N
19° 40' 27'' E

Liczba
mieszkańców
• liczba ludności

1700

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

32-070

Tablice rejestracyjne

KRA

Położenie na mapie Polski

Czernichów

Czernichów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Czernichów.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krakowskiego.

[edytuj] Historia

Początki Czernichowa sięgają przełomu X i XI stulecia. W XIII wieku wieś znajdowała się częściowo w dobrach tynieckiego klasztoru Benedyktynów, częściowo w dobrach rycerskich. W XVI wieku Czernichów wraz z dziesięcioma sąsiednimi wioskami trafił do zasobów króla Zygmunta Starego. Po trzecim rozbiorze znalazł się pod panowaniem Austrii, a w 1815 roku znalazł się w Rzeczypospolitej Krakowskiej jako siedziba gminy. W tej typowo rolniczej podkrakowskiej wiosce już w 1860 roku utworzona została Szkoła Praktyczna Gospodarstwa Wiejskiego funkcjonująca do dziś jako Zespół Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Franciszka Stefczyka, będąca najstarszą szkołą rolniczą w Polsce. W 1890 roku jeden z jej profesorów - dr Franciszek Stefczyk powołał do życia Spółdzielczą Kasę Oszczędności i Pożyczek, która dała początek spółdzielczości wiejskiej. W okresie międzywojennym Czernichów był siedzibą gminy zbiorczej, w skład której wchodziło 13 wiosek. Kolejne zmiany administracyjne doprowadziły w 1973 roku do utworzenia gminy Czernichów, w skład której wchodzi do dziś 12 sołectw: Czernichów, Czułówek, Dąbrowa Szlachecka, Kamień, Kłokoczyn, Nowa Wieś Szlachecka, Przeginia Duchowna, Przeginia Narodowa, Rybna, Rusocice, Wołowice, Zagacie. Funkcję centrum administracyjnego sprawuje więc Czernichów do dzisiaj.

[edytuj] Zabytki

Zespół Kościoła Parafialnego pw. Św. Trójcy w Czernichowie

Kościół gotycki z XV wieku (wcześniej Kościół Parafialny pw. Św. Marcina) - murowany, powiększony i przebudowany w XVII wieku w stylu barokowym. Kościół trójnawowy, halowy, stanowiący najpotężniejszy przykład prowincjonalnej architektury barokowej na Ziemi Krakowskiej. Wyposażenie wnętrza w większości barokowe i rokokowe. Kościół otacza mur z czterema kaplicami. Do dzisiaj się zachowała część prezbiterium z 1440 ocalała po pożarze kościoła w czasie potopu szwedzkiego.

Kaplica różańcowa w Czernichowie

Dawna kaplica różańcowa usytuowana jest na szczycie wzgórza dominującego nad okolicą, w miejscu o wybitnej ekspozycji zarówno czynnej, jak i biernej, czego nie przekreśliła przypadkowa i chaotyczna zabudowa najbliższego otoczenia. Mury obwodowe kaplicy złożone są na rzucie niemal regularnego ośmioboku i wykonane z kamienia wapiennego. Posadowione są bezpośrednio na skale, na szczycie wzniesienia, dochodzącej w tym miejscu niemal pod powierzchnię terenu. Wnętrze ograniczone jest do części pilastrów (bez głowic) i prostego cokołu zakończonego profilowaniem. Podczas badań architektonicznych w glifach okien oraz częściowo na ścianach ujawniono nikłe pozostałości polichromii, wymagające przebadania. Od wschodu do kaplicy przylegała pierwotnie niewielka zakrystia. Budynek ten rozebrano w XIX wieku całkowicie - zachowały się jedynie pozostałości fundamentów. Kaplica różańcowa w Czernichowie mimo zniszczeń uważana jest za jeden z bardziej interesujących przykładów barokowych kaplic w Polsce.

Zespół Dworsko - Parkowy w Czernichowie

Dwór z połowy XIX wieku przebudowany, klasycystyczny. Zespół uzupełnia lamus z XIX wieku, budynki gospodarcze, murowane, stara elektrownia, dom nauczyciela, park z ogrodem użytkowym oraz budynki mieszkalne powstałe po założeniu szkoły rolniczej. Otwarcie szkoły nastąpiło 20 czerwca 1860 roku. Czernichowska szkoła jest dzisiaj najstarszą działającą bez przerwy szkołą rolniczą w Polsce. W końcu XIX wieku Czernichów stał się kolebką spółdzielczości wiejskiej w Galicji. W marcu 1890 roku za sprawą profesora szkoły dr Franciszka Stefczyka rozpoczęła działalność, pierwsza w Galicji, Spółdzielcza Kasa Oszczędności i Pożyczek. Założenie tej kasy zapoczątkowało rozwój instytucji oszczędnościowo - kredytowych zwanych "Kasami Stefczyka". Dzięki działalności F. Stefczyka oraz wysokiej randze szkoły rolniczej, Czernichów stał się znany nie tylko na ziemiach polskich.

Wzgórze Chełm w Czernichowie

Wzgórze Chełm jest wzniesieniem tektonicznym o charakterze zrębu. Jego szczególnym walorem jest położenie w obrębie Bramy Krakowskiej - jednostki łączącej trzy wielkie regiony fizyczno - geograficzne Polski: Karpaty, kotliny podkarpackie i wyżyny. Na niewielkim obszarze mamy do czynienia z bardzo dużym zróżnicowaniem warunków geograficznych, a w konsekwencji siedlisk i zbiorowisk roślinnych z wieloma cechami naturalnymi. Daje to unikatowe możliwości prezentacji i bezpośredniego kontaktu ze zjawiskami zróżnicowania i determinacji poszczególnych elementów środowiska.

Warte uwagi są również biegnące wzdłuż południowej granicy gminy wały wiślane są w dużej mierze przystosowane do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. Wisła stanowi także dogodny szlak turystyki kajakowej. Od 2000 roku gmina Czernichów jest organizatorem Ogólnopolskiego Spływu Kajakowego na trasie Czernichów - Kraków. Ta sportowo - turystyczna impreza połączona z poznawaniem górnego odcinka Wisły i okolicznych miejscowości: Czernichowa, Liszek, Tyńca odbywa się corocznie w czerwcu w dniu św. Jana i poprzedza znane od lat Krakowskie Wianki.
Miłośnicy wędkarstwa mają możliwość łowienia ryb nie tylko nad Wisłą i w jej starorzeczach ale także w stawach z Czernichowie i Rusocicach. Atrakcyjnie usytuowane wyrobiska po eksploatacji kruszyw budowlanych stwarzają potencjalne możliwości zagospodarowania ich na cele rekreacyjne.

Zobacz też: Czernichów