Cykoria podróżnik
Z Wikipedii
Cykoria podróżnik | |
Systematyka wg Reveala | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | Rosopsida |
Rząd | astrowce |
Rodzina | astrowate |
Rodzaj | cykoria |
Gatunek | cykoria podróżnik |
Nazwa systematyczna | |
Cichorium intybus L., 1753 | |
Galeria zdjęć i grafik |
Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) – gatunek byliny należący do rodziny astrowatych. Cykoria podróżnik występuje w stanie dzikim w Europie, wprowadzona została do Ameryki Północnej. W Polskiej florze jest archeofitem pospolicie występującym na całym obszarze.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Osiąga wysokość 30–120 cm. Łodygi dość cienkie, rozgałęzione, zielonkawoszare, u nasady szorstko owłosione.
- Liście
- Na łodygach rzadko rozmieszczone, niewielkie, lancetowate, siedzące, całobrzegie lub lekko ząbkowane, o strzałkowatej lub sercowatej nasadzie. Liście dolne owłosione od spodu, tworzące przyziemną rozetę, zatokowo pierzastodzielne, długości 10–20 cm.
- Kwiaty
- Kwiaty niebieskie, czasem białe lub różowe. Koszyczki kwiatowe o średnicy 3–4 cm, złożone z licznych, języczkowatych kwiatów, osadzone na szczytach łodyg i w kątach łodyg bocznych lub górnych liści. Listki okrywy koszyczka ułożone w 2 szeregach, gruczołowato owłosione. Kwiaty brzeżne dłuższe, lancetowate. Kwitnie od lipca do września, jest owadopylna.
- Owoce
- Odwrotnie jajowate, 2–5-kanciaste Niełupki z wieńcem z krótkich łusek. Roślina wiatrosiewna.
- Korzeń
- Korzeń palowy, mało rozgałęziony, gruby, mięsisty, brunatny i gorzki w smaku.
- Biotop, wymagania
- Rośnie zwykle na glebach piaszczystych i kamienistych. Można ją spotkać na poboczach dróg, nasypach, ugorach, łąkach i obrzeżach pól uprawnych. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Onopordetalia[1].
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina lecznicza - używana w ziołolecznictwie od czasów prehistorycznych, stosowana także w homeopatii.
- Surowiec zielarski: całe ziele, same płatki lub korzeń (Radix Cichorii). Zawierają glikozyd intubinę, dużo inuliny (ok. 40%), laktucynę, pektynę, cholinę, taraxasterol, sole mineralne i śladowe ilości olejków eterycznych.
- Działanie: korzeń łagodnie pobudza wytwarzanie soku żołądkowego, żółci oraz ma działanie moczopędne. Jest to stosowny w wielu mieszankach ziołowych do leczenia zaburzeń trawienia i przy ogólnym osłabieniu.
- Zbiór i suszenie : Całe ziele zbiera się w kwietniu. Korzeń zbiera się w październiku lub na wiosnę. Po wykopaniu należy go szybko umyć i suszyć w temperaturze ok. 40°C[2].
- Sztuka kulinarna
- Młode listki cykorii można wiosną dodawać do sałatek, ze względu na zawartość witamin C, B i mikroelementów.
- Korzeni cykorii (odmiany var. sativum) po ususzeniu, zmieleniu i uprażeniu do dziś używa się jako surogatu kawy. Przy prażeniu zawarta w korzeniu inulina przemienia się w związek o aromacie przypominającym kawę.
[edytuj] Systematyka i zmienność
- Pozycja gatunku w systemie Reveala
Gromada okrytonasienne, podgromada Magnoliophytina, klasa Rosopsida, podklasa astrowe, nadrząd Asteridae Takht., rząd astrowce, rodzina astrowate, podrodzina Cichorioideae (Juss.) Chevall., plemię Cichorieae Lam. & DC., podplemię Cichoriinae Cass. ex Dumort., rodzaj cykoria[3].
- Zmienność
- cykoria sałatowa, radicchio (Cichorium intybus L. var. foliosum Hegi.)
- Cichorium intybus var. sativum - odmiana siewna, o dużym korzeniu, który stosowany jest jako surogat kawy, liście przeznaczane są na paszę.
[edytuj] Ciekawostki
- Według legendy kwiaty cykorii swój niebieski kolor zawdzięczają oczom dziewczyny, płaczącej za straconym ukochanym.
- Cykorię podróżnik często sadzi się w zegarach kwiatowych z powodu regularnego otwierania się i zamykania kwiatostanów.
Przypisy
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Jindřich Krejča, Jan Macků: Atlas roślin leczniczych. Warszawa: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. ISBN 83-04-03281-3.
- ↑ Systematyka rodzaju cykoria wg Reveala. [dostęp 3 marca 2007].
[edytuj] Bibliografia
- Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.