Święta (województwo zachodniopomorskie)

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy wsi w woj. zachodniopomorskim. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.


Święta
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	goleniowski
Gmina	Goleniów
Liczba mieszkańców (2000) • liczba ludności	ok. 300
Strefa numeracyjna (do 2005)	91
Tablice rejestracyjne	ZGL

Święta (do 1945 niem. Langenberg) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Goleniów.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie szczecińskim.

Wieś, ostatnia miejscowość przy drodze wojewódzkiej nr 113, położona bezpośrednio na prawym brzegu Odry (Roztoki Odrzańskiej), naprzeciw Polic, w Dolinie Dolnej Odry, ok. 16 km na zachód od Goleniowa. Na zachód od wsi - wyspa Krampa.

Pierwsza wzmianka pochodzi z 1754 roku, wtedy Święta była własnością Szczecina, a następnie prywatną własnością wielu posiadaczy ziemskich (Schwank, Marquardt, Camp, Kickebusch). Przed II wojną światową Święta należała do Dominium Langenberg G.m.b.H. Znajdowała się tutaj przystań dla barek, folwark i dwór z parkiem, fabryka torfu, cmentarz, a przy porcie zespół budynków magazynowych.

Obecnie ok. 300 mieszk. (2000), wieś nieco zaniedbana z powodu swojego położenia, obecna zabudowa blokowa pochodzi z okresu PRL, wieś popegeerowska, zachowały się resztki przystani promowej nad Odrą oraz dwór z początków XX wieku i resztki zabudowy folwarcznej. Dużą szansę dla rozwoju Świętej widzi się w wybudowaniu przeprawy promowej lub mostowej łączącej ją z Policami. W pobliżu wsi, na terenach bagiennych i leśnych (na północ), w okolicach nieistniejącej wsi Raduń założono rezerwat "Uroczysko Święta", florystyczny, którego celem jest ochrona drzew liściastych, wiciokrzewu pomorskiego, długosza królewskiego i woskownicy europejskiej. Rezerwat położony jest na terenach depresyjnych, zalewowych. W okolicach Świętej znajduje się wiele lasów olchowo-brzozowych, bagiennych, występuje tutaj dużo rzadkich roślin oraz gatunków zwierząt. Bagna są rajem dla ornitofauny. Nieopodal znajdują się również duże sztuczne zbiorniki wodne, raj dla wędkarzy.

1 km na południe od Świętej znajduje się osada Kamieniska (Marłecz Stara, Brzeziny), założona ok. 1755 roku jako dominium Świętej. Znajdują się tam dwie zagrody, dawniej był tam cmentarz ewangelicki. Nieopodal znajdują się ruiny dawnego mostu na Inie prowadzącego do nieistniejącej już wsi Inoujście. Na tym odcinku rzeka jest szlakiem kajakowym Meandry Iny.

Planowana jest budowa przeprawy mostowej przez Odrę Police - Święta, nad Domiążą, łączącej Goleniów i Świętą z miastem Police i planowaną obwodnicą zachodnią Szczecina - połączenie z lewobrzeżną częścią Szczecina, północną częścią powiatu polickiego i przejściami granicznymi w Lubieszynie i Kołbaskowie w powiecie polickim.