Białuń (powiat goleniowski)
Z Wikipedii
| Białuń | |
| Województwo | zachodniopomorskie |
| Powiat | goleniowski |
| Gmina | Goleniów |
| Liczba mieszkańców (2005) • liczba ludności |
340 |
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
91 |
| Tablice rejestracyjne | ZGL |
Białuń (do 1945 Gollnowshagen) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Goleniów, na Równinie Goleniowskiej, na skraju Puszczy Goleniowskiej, przy drodze łączącej Żółwią Błoć z Miękowem oraz linii kolejowej Szczecin-Świnoujście (stacja kolejowa Białuń), ok. 5 km na północ od Goleniowa.
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.
Znaleziska archeologiczne potwierdzają istnienie na tym obszarze osady w epoce kultury ceramiki sznurowej. Następne wzmianki o tych terenach pochodzą z epoki średniowiecza, z roku 1309, z dokumentu nadanego przez Ottona I dla miasta Goleniów, w którym daruje miastu dwie wsie: Miękowo (Monkendorp) oraz Smedeberg. Ta ostatnia wieś już nie istnieje i nie wiadomo dokładnie, gdzie się znajdowała. Przypuszczalnie są to tereny dzisiejszego Białunia. Nie ulega jednak wątpliwości, że tereny te należały w epoce średniowiecza i nowożytności do miasta Goleniowa. Reformy uwłaszczeniowe w Prusach na początku XIX wieku przyniosły miastu tereny od wsi Żółwia Błoć, na których wydzielono 26 działek kolonizacyjnych i roku 1828 założono Białuń. Powstał on na planie rzędówki z elementami ulicówki. Obecnie osadnictwo na terenie wsi ma charakter rozproszony. W 1872 roku wieś zamieszkiwało ok. 440 osób. Znajdowało się tutaj ok. 30 gospodarstw, wiatrak, wyrobisko piasku i różne zakłady rzemieślnicze. W 1892 roku wieś uzyskała połączenie kolejowe z Goleniowem i Kamieniem Pomorskim.
Obecnie ok. 340 mieszkańców. Zabudowa wsi to w większości budynki nowe. Jedynie kilka zagród pochodzi z przełomu XIX i XX wieku (domy murowane i ryglowe). Do starszych budynków zalicza się stacja kolejowa z końca XIX stulecia. Po II wojnie światowej znajdowała się tutaj jednostka wojskowa (obecnie zlikwidowana), po której pozostały budynki koszar, przerobione na mieszkalne. We wsi znajduje się Szkoła Podstawowa im. Marka Kotańskiego, sklep spożywczo-przemysłowy, noclegownia dla bezdomnych i tymczasowe schronisko dla psów. Wieś rolniczo-mieszkalna. Obecnie notuje się duży przyrost liczby nowych budynków mieszkalnych.
Okoliczne miejscowości: Miękowo, Goleniów, Żółwia Błoć, Grabina
Bącznik • Białuń • Bolechowo • Bolesławice • Borzysławiec • Budno • Burowo • Czarna Łąka • Danowo • Domastryjewo • Glewice • Gniazdowo • Goleniów • Grabina • Helenów • Imno • Inoujście • Iwno • Jasiny • Kąty • Kępy Lubczyńskie • Kliniska Wielkie • Kłosowice • Komarowo • Krępsko • Krzewno • Lubczyna • Łaniewo • Łęsko • Łozienica • Marszewo • Miękowo • Modrzewie • Mosty • Mosty Osiedle • Nadrzecze • Niewiadowo • Podańsko • Pucice • Rurka • Rurzyca • Stawno • Święta • Tarnowiec • Tarnówko • Warcisławiec • Wierzchosław • Zaborze • Zabrodzie • Załom • Żdżary • Żółwia • Żółwia Błoć
