Escòcia

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Scotland
Alba

Devisa nacionala: Nemo me impune lacessit

Lengas oficialas

gaelic escocés, anglés, scots

capitala
populacion (an)

Edimborg
448 624 abitants (2001)

Reina

Elisabeta II

Primièr ministre

Alex Salmond

78 782 km²

5 062 011 (2001)

64 ab./km²

liura esterlina

Ora
Ora d'estiu

UTC+0
UTC+1

ISO-3166 (Internet)

.uk

Còde telefonic

Escòcia (Scotland en anglés, Alba en gaelic escocés) es una nacion del nòrd-oèst d'Euròpa, al nòrd de l'illa de Grand Bretanha. Es reconeguda coma una de las "nacions" que constituisson oficialament lo Reialme Unit: contituís una region autonòma segon lo sistèma de la "devolucion".

Sa capitala es Edimborg.

Lo gentilici es escocés -esa.

[Modificar] Istòria

L'istòria d'Escòcia comença fa unes 10 000 ans, amb l'arribada de las primièras populacions umanas aprèp la fin de la glaciacion de Wurm. De vestigis nombroses de las edats de bronze e de fèrre son estats trobats, mas pauc de traças d'escritura. L'istòria escrita d'Escòcia comença amb l'arribada dels romans en Grand Bretanha (Britània). Ocupan e administran los territòris d'Anglatèrra e del País de Galas actuals jol nom de província de Britània. Los romans nomenan Caledònia la tèrra s'espandissent al nòrd de Britània , e lo pòble qu'i viu los Pictes.

La conquista de la Grand Bretanha per l'empèri roman comença en l'an 43. Apuèi una tièra de victòrias militaras dins lo sud de l'illa, las fòrças menadas per Juli Agricòla dintran en Escòcia en 79 ont encontran una resisténcia ferotja. En 82 o 83, Agricòla manda un barcarés de galèras a l'entorn de las còstas d'Escòcia e arriba a las Orcadas. En 83 los romans vençon las tribús caledonianas a la batalha del Mons Graupius. Los romans marcan la seuna frontièra per una seria de fortificacions defensivas, mai que mai de muralhas continuas. A l'entorn de 120, l'emperaire Adrian ordena la construccion d'una muralha fortificada anant de la ribièra Tyne a Solway Firth e sonada la Paret d'Adrian.

[Modificar] Politica

[Modificar] Geografia

Escòcia es situada al nòrd de l'illa de Grand Bretanha e ten una frontièra al sud amb Anglatèrra. La Mar del Nòrd la costeja a l'èst, l'Ocean Atlantic al nòrd e a l'oèst, lo Canal del Nòrd e la Mar d'Irlanda al sud-oèst. En mai de l'illa principala, Escòcia amassa 790 illas. Las aigas territorialas d'Escòcia que cobrisson un sector larg de l'Atlantic sud e de la Mar del Nòrd contenon las pus bèlas resèrvas de petròli de l'Union Europèa.

Edimborg, la capitala de la nacion e la segonda ciutat del país, es un dels mai bèls centres financièrs d'Euròpa. La ciutat pus importanta del país es Glasgow qu'amb sa banlèga amassa a pauc prèp 40% de la populacion d'Escòcia.

Mapa d'Escòcia

Escòcia s'espandís sus un territòri de 78 772 km², çò que fa a pauc près 30 % del Reialme Unit tot. Las còstas de la partida non insulara d'Escòcia cobrisson 9911 km.

La geomorfologia d'Escòcia foguèt formada per l'accion de las placas tectonicas, puèi per l'erosion deguda a la glaciacion. La principala division d'Escòcia es la linha de falha dels Highlands que separa las tèrras nautas o Highlands al nòrd e a l'oèst, de las tèrras bassas o Lowlands al sud. Los Highlands son mai que mai montanhoses, e son las pus nautas tèrras del Reialme Unit : son separadas per lo Great Glen entre los Monts Grampian al sud-èst e los Highlands del Nòrd-oèst. Los Lowlands, eles, son partejats entre los Southern Uplands, una espandida de tèrras agricòlas valonadas cobèrtas de brugas, e las tèrras agricòlas de la Central Belt e de l'èst d'Escòcia.