Nieuwe Herengracht
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Nieuwe Herengracht ligt in het verlengde van de Amsterdamse Herengracht tussen Amstel en Entrepotdok, bij de Muiderstraat en de Plantage in het oostelijk deel van de grachtengordel.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De in 1612 gegraven Herengracht is vernoemd naar de Heren Regeerders van de stad Amsterdam. Het deel tussen Leidsegracht en de Amstel behoort tot de uitleg van 1658. Bij de laatste uitbreiding werd het gedeelte ten oosten van de Amstel tot aan het water van het IJ aangelegd. Dit deel de, de Nieuwe Herengracht lag, evenals de Nieuwe Keizersgracht en de Nieuwe Prinsengracht in het destijds welvarende deel van de Amsterdamse Jodenbuurt.
Omdat door de uitbreiding de vraag verminderde, zijn hier enige bouwkavels geschonken aan liefdadigheidsinstellingen. Zo werd er in 1638 aan de Nieuwe Herengracht t.o. het Jonas Daniël Meijerplein een, door het Amsterdamse stadsbestuur oorspronkelijk als medicinale kruidentuin bedoelde, Hortus Botanicus ingericht. Deze Hortus Botanicus Amsterdam is één van de oudste botanische tuinen ter wereld.
Rond 1682 werd tussen de Nieuwe Herengracht en de Nieuwe Keizersgracht in monumentale klassieke stijl de Amstelhof gebouwd, als tehuis voor hulpbehoevende bejaarden. De bouw werd mogelijk gemaakt door een legaat en de schenking van de bouwgrond door het stadsbesuur. Het bleef tot 2007 als verpleeghuis in gebruik. Na ruim drie eeuwen werd het gesloten; het voldeed niet meer aan de eisen van de tijd. Het complex wordt ingrijpend verbouwd. In 2009 zal de Hermitage Amsterdam, een dependance van de Hermitage in Sint-Petersburg hier de deuren openen. Tot die tijd zijn er exposities in een bijgebouw.
[bewerk] Architectuur
- Aan de Nieuwe Herengracht 6-18, ligt de Corvershof, gebouwd in 1722.
- Nieuwe Herengracht 99. De verhoogde lijstgevel met kleine halfcirkelvormige middenverhoging was lange tijd bijzonder populair in Amsterdam. Een eenvoudig type is die met een kleine halfcirkelvormige verhoging boven de middelste travee. In deze verhoging wordt vaak de hijsbalk en/of het zolderluik geplaatst. Soms wordt de ruimte binnen de verhoging, dus rond de hijsbalk en/of het zolderluik wel rijk versierd. Een typisch voorbeeld hiervan is: Nieuwe Herengracht 99, afgebouwd in 1700. Jan Weenix schilderde aan het einde van de 17e eeuw vijf vaste schilderijen (behangels) voor dit huis. De opdrachtgever was Jacob H. de Granada, eigenaar van een plantage in Suriname. Vanwege de grote zaal aan de voorkant met uitzicht op de Plantage was dat huis in trek bij kunstliefhebbers. De schilderijen werden in 1923 onderhands verkocht aan W.R. Hearst (Hearst Corporation) voor zijn kasteel aan de Californische kust. De doeken zijn vervolgens verspreid geraakt over de halve wereld.
- Het dubbele huis Nieuwe Herengracht 103, met een zandstenen lijstgevel in Lodewijk XV-stijl, een deur- en raamomlijsting en een deftige frontale stoep en het Rococo-sierhek. Aaron Joseph de Pinto, 1710-1758, een rijke joodse koopman en kunstverzamelaar kocht het laat-17de eeuwse pand in 1734 en liet het in 1751 grondig verbouwen en van een nieuwe (huidige) voorgevel voorzien.
[bewerk] Bekende bewoners
- Jan van Mekeren, (1658 - 1733) Amsterdamse kabinetmaker
- Hendrik Gravé, (1670 - 1749) Nederlandse admiraal, hij woonde op Nieuwe Herengracht 99.
- Aaron Joseph de Pinto, 1710-1758, koopman en verzamelaar.
- Isaac de Pinto, (1717 - 1787), bewindhebber VOC en filosoof
- Samuel Iperusz Wiselius, (1769 - 1845), patriot, ontving in Nieuwe Herengracht 99 onder meer Gustaaf IV van Zweden
- Jonas Daniël Meijer (1780 - 1834) eerste Joodse advocaat in de Bataafse Republiek die toegelaten werd tot de balie, hij woonde aan de Nieuwe Herengracht 103.
- Isaac Gosschalk, (1838 - 1907), architect, geboren op de Nieuwe Herengracht
- David Wijnkoop, (1876 - 1941), communist, hij woonde aan de Nieuwe Herengracht 10 van 1907 tot 1910.
- Wim Ibo (1918 - 2000) cabaretier, schrijver en producent
[bewerk] Trivia
- De beroemde schilder Jacob de Wit schilderde slechts één naakt, dit hangt nu in het Amsterdams Historisch Museum. Het paneel is echter afkomstig uit de Nieuwe Herengracht 99 en in opdracht gemaakt voor de bibliotheek van Isaac de Pinto.
[bewerk] Externe bronnen
[[Categorie:Gracht in Amsterdam]
