Lindengracht
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Lindengracht is een gedempte gracht in de binnenstad van Amsterdam en onderdeel van de grachtengordel (west). De gracht lag tussen de Brouwersgracht en de Lijnbaansgracht.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De gracht ontstond toen vanaf 1612 vanuit de Brouwersgracht de Grachtengordel in zuidelijke richting werd gegraven.
In de Jordaan waren uiteindelijk elf grachten: van noord naar zuid: Palmgracht, Goudsbloemgracht, Lindengracht, Anjeliersgracht, Egelantiersgracht, Bloemgracht, Rozengracht, Lauriergracht, Elandsgracht, Looiersgracht en Passeerdersgracht.
De Lindengracht kreeg ook twee zijstraten, die naar haar vernoemd werden: Eerste Lindendwarsstraat en de Tweede Lindendwarsstraat. Evenwijdig aan de Lindengracht loopt een straat genaamd de Lindenstraat.
De Lindengracht werd voor een relatief korte gracht al vroeg geholpen met hofjes. In 1616 kwam onder meer het Lindenhofje en in 1667 Suykerhofje. Als "concurrent" van de laatste kwam hier aan de Prinsengracht in 1755 het Nieuwe Suykerhofje bij.
Vanaf 1857 werden er echter zes grachten gedempt: Palmgracht, Goudsbloemgracht, Lindengracht, Anjeliersgracht, Rozengracht en Elandsgracht. Redenen voor demping waren de slechte waterkwaliteit en het maken van ruimte voor het verkeer. De Rozengracht werd een belangrijke (tram)verbinding tussen het centrum en de wijken ten westen van de Singelgracht. Sindsdien zijn er diverse plannen geweest om grachten te ontdempen, maar deze leidden tot veel verzet van de winkeliers.
De Lindengracht werd uiteindelijk het meest berucht vanwege de Palingoproer. Dit was een volksopstand in de Jordaan in Amsterdam op 25 juli en 26 juli 1886. De rellen ontstonden toen de politie het spelen van het verboden spel palingtrekken probeerde te verijdelen. Bij het oproer dat volgde vielen 25 doden.
Vanaf 1896 veranderde het een en ander aan de Lindengracht. Louise Went was een voortrekster van de sociale woningbouw en was daartoe werkzaam in de Amsterdamse Jordaan. Went was betrokken bij een van de laatste voorbeelden van filantropische woningbouw in Amsterdam. Aan de Lindengracht werden namelijk krotwoningen vervangen door woningen die doorliepen tot de Goudsbloemstraat.
De Lindengracht werd in 1910 als ventstraat aangewezen, tegelijk met de Dapperstraat, de Albert Cuypmarkt en de Ten Katestraat. De gedempte gracht was nu een markt geworden.
Vandaag de dag heet de Lindengracht dus nog steeds Lindengracht, ondanks het feit dat er nu geen water meer is. De Lindengracht dient dus niet verward te worden met de Lindenstraat.
[bewerk] Architectuur
- Op Lindengracht 94-112 bevindt zich het Lindenhofje. Dit monumentale hofje dateert uit 1616.
- Op Lindengracht 149-163 bevindt zich ook een hofje genaamd het Suykerhofje. Dit hofje (ook monumentaal) dateert uit 1667.
- Aan Lindengracht 206-220 staan woningen/pakhuizen die ontworpen zijn door de beroemdde architect J.E. van der Pek. Ze dateren uit 1896. In 2001 werd deze rij grachtenpanden als monument aangewezen.
[bewerk] Bekendste bewoners
- Jan de Bray, (1627-1697) beroemde kunstschilder, hij woonde zijn laatste jaren aan de (ongedempte) Lindengracht (vanaf 1692).
[bewerk] Trivia
- De Amsterdammer Harry de Groot was de componist van liedjes van onder meer Johnny Jordaan en Tante Leen. Hij schreef duizenden liedjes waaronder Geef mij maar Amsterdam, Een Pikketanussie, De zon schijnt voor iedereen en (Als het orgel speelt op die) ouwe Lindengracht. De tekst hiervoor werd geschreven door Pi Veriss.
- Ook het dorpje Vreeland, in de gemeente Loenen kent een Lindengracht. Hier staat echter nog wel water in de gracht.
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Externe bronnen
- Monumenten en Archeologie in Amsterdam - Hofjes
- Monumenten en Archeologie in Amsterdam - Gebouwen, Jordaan
- Verdwenen Amsterdam, 20
