Het Kanaal
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
|
|
|
 |
|
| Locatie | tussen Engeland en Frankrijk |
| Diepte (max.) | 120m |
| Diepte (gem.) | 60m |
| Overig | |
 Satellietfoto Nauw van Calais |
|
Het Kanaal is de zeestraat tussen Groot-Brittannië en Frankrijk, die de zuidelijke Noordzee verbindt met de Atlantische Oceaan. Het oostelijkste, smalste gedeelte heet het Nauw van Calais (of: Straat van Dover).
Het Kanaal is gemiddeld zo'n 60 meter diep, met een maximale diepte van 120 meter, en wordt intensief door scheepvaart benut. Bij stijgend water staat de stroming van west naar oost; in omgekeerde richting wanneer het waterniveau daalt.
Vlak voor de Franse kust van Normandië ligt een groep eilanden die de Kanaaleilanden worden genoemd en die tot het Britse Gemenebest behoren.
Inhoud |
[bewerk] Ontstaan van de verbinding met de Noordzee
[bewerk] Vroege ijstijden
De verbinding van het Kanaal en de Noordzee via het Nauw van Calais is ontstaan in eerdere ijstijden. De ijskappen waren toen groter dan in de laatste ijstijd. Het Kanaal was een grote baai waarin de Seine en Somme uitmondden. Tot aan de grote ijstijden in het midden-pleistoceen bestond het Nauw van Calais niet, maar liepen de kalkrotsen van Calais en Dover als een bergrug door.
Op het hoogtepunt van deze ijstijden bedekten grote ijskappen Scandinavië, Schotland en de noordelijke Noordzee ertussen. Door de afdammende werking van het ijs en het vele smeltwater ontstond een groot zoetwatermeer in het zuidelijk deel van wat nu de Noordzee is. Dit smeltwater zocht een uitweg en vond dat in het gebied van Dover en Calais. Tussen 450.000 en 150.000 jaar geleden (gedurende de saalien- en elsterien-ijstijden) ontstond daardoor twee keer een catastrofale doorbraak van de landbrug. Deze veroorzaakten ten slotte het huidige Nauw van Calais, met de kenmerkende witte kalkkliffen aan weerszijden. Door inwerking van golven op de zachte kalksteen verbreedde de kloof zich steeds meer, een proces dat tot op de dag van vandaag doorgaat.
[bewerk] Laatste ijstijd
Als de zeespiegel laag genoeg staat - zoals in ijstijden het geval is - vallen het Kanaal en de Noordzee goeddeels droog en maken de Britse Eilanden deel uit van het vasteland van Europa. Dit was bij het Kanaal het geval in de Weichselien-ijstijd, van zo'n 70.000 tot zo'n 12.000 jaar geleden. Het Kanaal was een uitgestrekte ijzige toendra waardoorheen een grote rivier zuidwestwaarts stroomde en uitmondde in de Atlantische Oceaan. Die rivier werd vóór het Nauw van Calais gevoed door Rijn, Maas en Theems, en verder stroomafwaarts door de Franse rivieren Seine en Somme, en door kleinere Zuid-Engelse rivieren zoals de Solent en de Arun. Deze situatie eindigde toen na de laatste ijstijd de zeespiegel weer steeg. Rond 12.000 jaar geleden was het Nauw van Calais weer een zeestraat geworden. Vanaf rond 8.000 jaar geleden was de verbinding tussen Noordzee en het Kanaal zoals nu.
[bewerk] Havenplaatsen
Enkele grote havenplaatsen direct aan Het Kanaal zijn:
De grootste rivier die in Het Kanaal uitmondt is de Seine.
[bewerk] Oversteek
Naast de tegenwoordig gebruikelijke oversteken per veerboot, (tot een paar jaar geleden) hovercraft of door de Kanaaltunnel heeft het Kanaal door de eeuwen heen grote aantrekkingskracht uitgeoefend op mensen die, op wat voor manier dan ook, naam wilden maken met het oversteken ervan.
[bewerk] Per vliegtuig
De Fransman Louis Blériot vloog op 25 juli 1909 als eerste met een vliegtuig over het Kanaal. Zijn vlucht van Calais naar Dover over een afstand van circa 45 km duurde 37 minuten.
[bewerk] Per fietsvliegtuig
Op 12 juni 1979 vloog Paul B. MacCready met zijn luchtfiets Gossamer Albatross op spierkracht over het Kanaal.
[bewerk] Zwemmend
De Engelsman Matthew Webb was (voor zover bekend) de eerste die zonder hulpmiddelen het Kanaal overzwom. Dat gebeurde op 25 augustus 1875. Webb legde de 34 km van Dover naar Calais af in bijna 22 uur.
De eerste vrouw die het Kanaal overzwom was de Amerikaanse Gertrude Ederle in 1926. Ze legde de afstand van Frankrijk naar Engeland af in 14 uur en 31 minuten. Dit was meteen een nieuw algemeen record, ze verbeterde het oude record met ruim 2 uur.
Het Europese snelheidsrecord is op dit moment in handen van de Spanjaard David Meca die in 2005 een tijd realiseerde van: 7 uur en 22 minuten.
Op 26 juli 1977 zwom de 13-jarige Engelse David Morgan als jongste Kanaalzwemmer van Dover naar Wissant bij Calais in 11 uur en 5 minuten.
Op 29 augustus 2004 zwom de 70-jarige Amerikaanse George Brunstad als oudste kanaalzwemmer het Kanaal over in 15 uur en 59 minuten.
In april 2008 deed Tom Waes een (mislukte) poging het Kanaal over te zwemmen voor het Eén-programma Tomtesterom.
[bewerk] Per luchtballon
Op 7 januari 1785 staken de Fransman Jean-Pierre Blanchard en de Amerikaan John Jeffries als eersten het Kanaal over met een heteluchtballon. De reis ging van Dover naar Calais.
[bewerk] Wadend wiel
In de loop van de tijd zijn er veel manieren ontworpen om de oversteek van het kanaal mogelijk te maken. Eén daarvan was het 'wadende wiel', een grote metalen constructie met een diameter van meer dan zestig meter, te vergelijken met een reuzenrad. In het wiel bevond zich een platform om het vervoer van auto's mogelijk te maken. Het wadende wiel zou in balans gehouden worden door twee vlotters aan de zijkant zodat het door het ondiepe Kanaal zou kunnen 'rollen'. Het project is nooit ten uitvoer gebracht.
