Ховд

Чөлөөт нэвтэрхий толь, Википедиагаас

Ховд

Байгуулагдсан

1931

Аймгийн төв

Ховд

Газар нутаг

76,100 км²

Хүн ам
• Нийт (2005)
• Нягтшил

91,687
1.20/км²

Утасны код

+976 (0)143

Машины код

ISO 3166-2

MN-043

Вэбсайт

gate1.pmis.gov.mn/hovd/

Ховд нь Монгол улсын аймаг юм. Аймгийн төв нь Ховд хот. Ховд нь Улаанбаатараас 1,580 км-н зайд оршдог.

[Засварлах] Газар зүй

Ховд аймаг нь Монгол Алтайн их уулст оршино, Энд Мөнххайрхан, Хөхсэрх, Баатар хайрхан, Мянган Угалзат зэрэг том уулууд бий бөгөөд аймгийн нутгийн 20 орчим хувийг говь тал эзэлнэ. Уулархаг нутгаар кембрийн өмнөх үе ийн суурь чулуулаг, нутгийн өмнө захаар дөрөвдөгчийн хурдас тархжээ. Нүүрс (Хөндлөн), гянта гануур (Бодонч), болор (Оошигийн ус, Цагаантолгой) бий бөгөөд барилгын материалын баялаг бий.

Ховд аймгийн нутгаар Ховд, Буянт, Булган, Чонохарайх, Цэнхэр зэрэг том голууд урсах бөгөөд Хар-Ус нуур, Хар, Дөргөн зэрэг том нуурууд оршдог. Нэвтийн, Булганы, Индэртийн зэрэг рашаан ус олон бий.

[Засварлах] Амьтан ургамал

Өндөр уулаар хад асга, тагийн бүсийн хөрс, нутгийн хойд хэсгээр хээрийн цайвар хүрэн хөрс, өмнөд хэсгээр нь Говийн саарал хөрс тархжээ. Уулархаг нутгаар тагийн бүсийн ба уулын хээрийн ургамал, өмнөд хэсгээр нь говийн ургамал ургана. Дэлхийд ховордсон хулан, хавтгай, бөхөн зэрэг олон ан амьтан амьдарна. Ийм учраас Булган гол, Хөхсэрхийн нурууг дархлан хамгаалжээ.

Ховд аймаг ямаа олонтой. Аймгийн олон суманд хүнсний ногоо тухайлбал амтат гуа тариалдаг. Ховд аймагт Хятад улс руу гарах хилийн боомт Ярант, Байтаг хоёр Булган суманд бий.

[Засварлах] Хүн ам

Ховд аймгийн ястан угсаатнууд^[1]
Ястан угсаатан	Эзлэх хувь
Халх	24.7%
Захчин	24.9%
Казах	11.5%
Торгууд	8.1%
Урианхай	7.6%
Өөлд	7.5%
Дөрвөд	6.0%
Мянгад	4.9%
Бусад	2.0%

Эдгээр ястан, үндэстнүүд нь бүгд өөрсдийн уламжлалт суурин газар, түүний хэв маяг, уламжлалт хувцас зэрэг соёлын ялгаанууд, мөн уран зохиолын, урлагийн, дуу хөгжмийн уламжлалуудтай юм. Үүнээс гадна Казах-Монгол холилдсон хүн амтай бөгөөд эдгээр нь Монгол хэл ба Казах хэлийг аль алиныг нь ярьдаөг.

Ховд аймгийн хүн амын өсөлт нь 1991 онд зогсчээ. Үүний дараа аймгаас гарах хөдөлгөөн (1992-2004 онуудад ойролцоогоор 20,000) нь байгалийн өсөлтийг болиулж аймгийн хүн амыг 87,000 – 92,000 байлгахад хүрчээ.

Ховд аймгийн хүн ам ^[2]^[3] ^[4]^[5]
1956 оны тоол.	1960 оны тооц.	1963 оны тоол.	1969 оны тоол.	1975 оны тооц.	1979 оны тоол.	1981 оны тооц.	1989 оны тоол.	1991 оны тооц.	1993 оны тооц.	1995 оны тооц.	1997 оны тооц.	1999 оны тооц.	2000 оны тоол.	2002 оны тооц.	2004 оны тооц.
42,300	48,000	47,300	54,000	59,200	62,600	64,500	86,831	89,365	87,171	88,494	91,339	91.490	89,326	89,664	91,770

[Засварлах] Уур амьсгал

Ховд нь маш эрс тэс уур амьсгалтай. Зун +40^OC хүрч байхад өвөл -30^OC хүрдэг. Уур амьсгал нь хуурай.

[Засварлах] Тээвэр

Ховд нисэх буудал (HVD/ZMKD) нь 2 зурвастай ба үүний нэг нь засмал. Улаанбаатар, Мөрөн, Булган хотууд руу нислэгтэй.

[Засварлах] Эдийн засаг

Ховд аймаг нь Монголд тарвасаараа алдаршсан.

Ховдод Дөргөний усан цахилгаан станцыг ажиллуулж байгаа бөгөөд дуусахаараа Увс, Баян-Өлгий, Ховд аймгуудыг цахилгаанаар хангах бололцоотой болно. Одоогийн байдлаар бол Ховд хот нь ОХУ-аас цахилгаан эрчим хүчээ авдаг бөгөөд хааяагүй тог тасардаг.

[Засварлах] Сумд

Ховд (Жаргалант)
Алтай сум
Булган сум
Буянт сум
Дарви сум
Дөргөн сум
Дуут сум
Зэрэг сум
Манхан сум
Мөнххайрхан сум
Мөст сум
Мянгад сум
Үенч сум
Ховд сум
Цэцэг сум
Чандмань сум
Эрдэнэбүрэн сум

[Засварлах] Ишлэл

↑ 2000 оны тооллого
↑ Statoids (Gwillim Law) web page[1]
↑ National Statistical Office[2]
↑ National Economy of the Mongolian People's Republic (1921 - 1981), Ulaanbaatar 1981
↑ , GeoHive: Global Statistics, [3]

v • d • e Ховд
Алтай сум \| Булган сум \| Буянт сум \| Дарви сум \| Дөргөн сум \| Дуут сум \| Зэрэг сум \| Манхан сум \| Мөнххайрхан сум \| Мөст сум \| Мянгад сум \| Үенч сум \| Ховд сум \| Цэцэг сум \| Чандмань сум \| Эрдэнэбүрэн сум Аймгийн төв: Ховд