ປະເທດໄທ

ຈາກ ວິກິພີເດຍ


ທຸງຊາດ	ເຄື່ອງໝາຍຊາດ

ຄຳຂວັນ: ບໍ່ມີ

ເພງຊາດ: ເພງຊາດໄທ

ນະຄອນຫລວງ ບາງກອກ
13°44′ N 100°30′ E

ເມືອງໃຫຍ່ສຸດ ບາງກອກ

ພາສາລັດຖະການ ພາສາໄທ

ລັດຖະບານ ປະຊາທິປະໄຕແບບລັດຖະສະພາ ໂດຍມີພະມະຫາກະສັດເປັນປະມຸກ

- ພະມະຫາກະສັດ ພະບາດສົມເດັດພະເຈົ້າຢູ່ຫົວ
ພູມິພົນອະດຸນຍະເດດ

- ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ສະໝັກ ສູນທໍລະເວດ

ສະຖາປະນາຂຶ້ນ

- ອານາຈັກສຸໂຂໄທ 1238–1368

- ອະຍຸດທະຍາ 1350–1767

- ອານາຈັກທົນບຸລີ 1767 ຫາ 6 ເມສາ 1782

- ລັດຕະນະໂກສິນ 6 ເມສາ 1782 ຫາປັດຈຸບັນ

ພື້ນທີ່
- ທັ້ງໝົດ

- ພື້ນນ້ຳ(%) 514.000 ກມ.² (ອັນດັບທີ່ 49)
198.115 ໄມລ໌²
0.4

ປະຊາກອນ
- ທັນວາ 2006ປະມານ
- 2000
- ປະຊາກອນ 62.828.706 (ອັນດັບທີ່ 20)
60.916.441
122/ກມ.² (ອັນດັບທີ່ 80)
326/ໄມລ໌²

GDP (PPP)
-ລວມ
-ຕໍ່ປະຊາກອນ 2006ຄ່າປະມານ
585,9 ພັນລ້ານໂດລາສະຫະລັດ (ອັນດັບທີ່ 21)
9.100 ໂດລາສະຫະລັດ (ອັນດັບທີ່ 69)

HDI (2004) 0,784 (ອັນດັບທີ່ 72) – ປານກາງ

ສະກຸນເງິນ ບາດ ฿ (THB)

ເຂດເວລາ (UTC+7)

ລະຫັດອິນເຕີເນັດ .th

ລະຫັດໂທລະສັບ +66

ປະເທດໄທ ຫຼື ລາດຊະອານາຈັກໄທ ຕັ້ງຢູ່ ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ແລະ ມີຊາຍແດນ ຕິດກັບ ລາວ, ກຳປູເຈຍ, ມາເລເຊຍ ແລະ ມຽນມາ. ປະເທດໄທ ເປັນ ສະມາຊິກ ຂອງ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ, ເອເປັກ, ອາຊຽນ ແລະ ມີ ນະຄອນຫຼວງບາງກອກ (ຫຼື ກຸງເທບມະຫານະຄອນ)ເປັນ ສູນກາງການປົກຄອງ.

[ດັດແກ້] ປະຫວັດສາດ

ປະເທດໄທມີປະຫວັດສາດຍາວນານ ນັບເລີ່ມຕັ້ງແຕ່ການລົ້ມສະຫລາຍຂອງອານາຈັກຂອມ-ຈັກກະວັດນະຄອນວັດ ນະຄອນທົມ ເມື່ອຕົ້ນ ໆ ຄຣິດສະຕະວັດທີ 8 ໂດຍມີຄວາມສືບເນື່ອງແລະຄາບກ່ຽວລະຫວ່າງອານາຈັກບູຮານຫລາຍແຫ່ງເຊັ່ນ ອານາຈັກຟູນັນ ຈາມປາ ທະວາຣະວະດີ ສີວິໄຊ ລະໂວ້ ຂະແມ ຯລຯ ໂດຍເລີ່ມມີຄວາມຊັດເຈນໃນອານາຈັກສຸໂຂໄທຕັ້ງແຕ່ປີ 1238 ໂດຍມີພໍ່ຂຸນສີອິນທຣາທິດເປັນປະຖົມກະສັດ ໃນອານາຈັກນີ້ມີກະສັດຜູ້ປີຊາສາມາດຢູ່ຫລາຍພະອົງ ເຊັ່ນ ພໍ່ຂຸນຣາມຄຳແຫງມະຫາຣາຊ ຜູ້ປະດິດອັກສອນໄທ ແລະຂະຫຍາຍອານາຈັກໄປກວ້າງໄກ ຕໍ່ມາເກີດອານາຈັກລ້ານນາທາງພາກເຫນືອ ມີພໍ່ຂຸນເມັງຣາຍມະຫາຣາຊເປັນປະຖົມກະສັດ ເສື່ອມອຳນາດລົງໃນຊ່ວງຕົ້ນຄຣິດສະຕະວັດທີ່ 14 ແລ້ວຄວາມຮຸ່ງເຮືອງກໍ່ໄດ້ປະກົດຂຶ້ນໃນອານາຈັກທາງໃຕ້ ນະ ອານາຈັກອະຍຸທະຢາ ເຊິ່ງສະຖາປະນາຂື້ນໃນປີ 1350 ໂດຍສົມເດັດພະຣາມາທິບໍດີທີ່ 1 ຫລືພະເຈົ້າອູ່ທອງ ກົງກັບສະໄໝສົມເດັດເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ແຫ່ງອານາຈັກລ້ານຊ້າງ ຍັງມີອານາເຂດທີ່ບໍ່ໃຫຍ່ ຕໍ່ມາກະສັດແຫ່ງກຸງສີອະຍຸທະຍາສາມາດໄດ້ດຶນແດນອ້ອມຂ້າງເປັນປະເທດຣາຊ ມີອານາເຂດກວ້າງຂວາງ ແຕ່ກໍ່ເສຍເມືອງຄັ້ງທຳອິດໃຫ້ແກ່ພະມ້າໃນປີ 1569 ໃນສະໄໝສົມເດັດພະມະຫິນທຣາທິຣາຊ ແລະສາມາດກອບກູ້ເມືອງໄດ້ສຳເລັດໃນປີ 1592 ໂດຍສົມເດັດພະນະເຣສວນມະຫາຣາຊ ເຮັດຍຸທະຫັດຖີ (ການສູ້ຮົບກັນຕົວຕໍ່ຕົວ) ກັບພະມະຫາອຸປະຣາຊາ ແຫ່ງອານາຈັກຫົງສາວະດີ ເຮັດໃຫ້ພະມ້າບໍ່ມາຍຶດເມືອງກວ່າຮ້ອຍກວ່າປີ ໃນສະໄໝສົມເດັດພະນາຣາຍມະຫາຣາຊ ເປັນຍຸກສະໄໝທີ່ມີການຄ້າເສລີ ມີຊາວຕາເວັນຕົກມາຄ້າຂາຍເປັນຈຳນວນຫລາຍ ໂດຍສະເພາະຊາວຝຣັ່ງ ສຸດທ້າຍພະມ້າກໍ່ກັບມາຕີຈົນເສຍກຸງສີອະຢຸດທະຢາເປັນຄັ້ງທີ່ສອງໃນປີ ພ.ສ. 2310 ໃນສະໄໝສົມເດັດພະທີ່ນັ່ງສຸຣິຍາດອະມະຣິນ ຫລື ພະເຈົ້າເອກະທັດ ຕໍ່ມາພະຍາວຊິຣະປຣາການ (ສິນ) ໄດ້ຍົກກຳລັງມາໂຮມຢູ່ເມືອງຈັນທະບູລີ ຈົນສາມາດກັບມາຍິດເມືອງຄືນຈາກພະມ້າໄດ້ສຳເລັດພາຍໃນ 9 ເດືອນ ແລະສະຖາປະນາຕົນເອງເປັນກະສັດພະນາມວ່າ ສົມເດັດພະບໍລົມຣາຊາທິລາດທີ 4 ຫລື ສົມເດັດພະເຈົ້າຕາກສິນມະຫາຣາຊ ເມື່ອເບິ່ງກຸງສີອະຍຸທະຍາແລ້ວ ເຫັນວ່າບໍ່ສາມາດຟື້ນຟູກັບຄືນໄດ້ ຈຶງໄດ້ຍ້າຍຣາຊະທານີມາຢູ່ທີ່ກຸງທົນບຸຣີ

[ດັດແກ້] ເຂດການປົກຄອງ

[ດັດແກ້] ພາກເໜືອ

ມີ 9 ຈັງຫວັດ :

ຊຽງຮາຍ
ຊຽງໃໝ່
ນ່ານ
ພະເຍົາ
ແພຣ່
ແມ່ຮ່ອງສອນ
ລຳປາງ
ລຳພູນ
ອຸຕະຣະດິດ

[ດັດແກ້] ພາກຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອ

ມີ 19 ຈັງຫວັດ :

ກາລະສິນ
ຂອນແກ່ນ
ໄຊຍະພູມ
ນະຄອນພະນົມ
ນະຄອນລາຊະສີມາ
ບຸລີຣຳ
ມະຫາສາຣະຄາມ
ມຸກດາຫານ
ຍະໂສທອນ
ຣ້ອຍເອັດ
ເລີຍ
ສະກົນນະຄອນ
ສຸຣິນ
ສີສະເກດ
ໜອງຄາຍ
ໜອງບົວລຳພູ
ອຸດອນທານີ
ອຸບົນລາຊະທານີ
ອຳນາດຈະເລີນ

[ດັດແກ້] ພາກກາງ

ມີກຸງເທບມະຫານະຄອນແລະ 21 ຈັງຫວັດ :

ກຳແພງເພັດ
ໄຊນາດ
ນະຄອນນາຍົກ
ນະຄອນປະຖົມ
ນະຄອນສະຫວັນ
ນົນທະບຸລີ
ປະທຸມທານີ
ພະນະຄອນສີອະຍຸດທະຍາ
ພິຈິດ
ພິດສະນຸໂລກ
ເພັດຊະບູນ
ລົບບຸລີ
ສະໝຸດປຣາການ
ສະໝຸດສົງຄາມ
ສະໝຸດສາຄອນ
ສະຣະບຸລີ
ສິງບຸລີ
ສຸໂຂໄທ
ສຸພັນບຸລີ
ອ່າງທອງ
ອຸໄທທານີ

[ດັດແກ້] ພາກຕາເວັນອອກ

ມີ 7 ຈັງຫວັດ :

ຈັນທະບຸລີ
ສະເຊິງເຊົາ
ຊົນບຸລີ
ຕຣາດ
ປຣາຈີນບຸລີ
ຣະຍອງ
ສະແກ້ວ

[ດັດແກ້] ພາກຕາເວັນຕົກ

ມີ 5 ຈັງຫວັດ :

ການຈະນະບຸລີ
ຕາກ
ປຣະຈວບຄີຣີຂັນ
ເພັດຊະບຸລີ
ຣາຊະບຸລີ

[ດັດແກ້] ພາກໃຕ້

ມີ 14 ຈັງຫວັດ

ກຣະບີ່
ຊຸມພອນ
ຕຣັງ
ນະຄອນສີທຳມະຣາຊ
ນະຣາທິວາດ
ປັດຕານີ
ພັງງາ
ພັດທະລຸງ
ພູເກັດ
ຍະລາ
ຣະນອງ
ສົງຂລາ
ສະຕູນ
ສຸຣາດທານີ

[ດັດແກ້] ເມືອງໃຫຍ່ / ຈັງຫວັດໃຫຍ່

ອັນດັບ	ເມືອງ / ເທດສະບານ	ຈຳນວນປະຊາກອນ	ຈັງຫວັດ
1	ກຸງເທບມະຫານະຄອນ	6,121,672	ກຸງເທບມະຫານະຄອນ
2	ນົນທະບູລີ	266,941	ນົນທະບູລີ
3	ປາກເກັດ	167,138	ນົນທະບູລີ
4	ຫາດໃຫຍ່	157,678	ສົງຂາ
5	ຊຽງໃໝ່	150,805	ຊຽງໃໝ່
6	ນະຄອນລາດຊະສີມາ	149,938	ນະຄອນລາດຊະສີມາ
7	ອຸດອນທານີ	142,670	ອຸດອນທານີ
8	ສຸລາດທານີ	124,665	ສຸລາດທານີ
9	ຂອນແກ່ນ	121,283	ຂອນແກ່ນ
10	ນະຄອນສີທຳມະລາດ	106,293	ນະຄອນສີທຳມະລາດ

ອັນດັບ	ຈັງຫວັດ	ຈຳນວນປະຊາກອນ	ພາກ
1	ກຸງເທບມະຫານະຄອນ	6,121,672	ພາກກາງ
2	ນະຄອນລາດສະສີມາ	2,546,763	ພາກຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອ
3	ອຸບົນລາດຊະທານີ	1,774,808	ພາກຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອ
4	ຂອນແກ່ນ	1,747,542	ພາກຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອ
5	ຊຽງໃໝ່	1,650,009	ພາກເໜືອ
6	ບຸລີລຳ	1,531,430	ພາກຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອ
7	ອຸດອນທານີ	1,523,802	ພາກຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອ
8	ນະຄອນສີທຳມະລາດ	1,504,420	ພາກໃຕ້
9	ສີສະເກດ	1,443,975	ພາກຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອ
10	ສຸລິນ	1,374,700	ພາກຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອ