Síkismi
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Síkismi, eða Síkhismi (á punjabí: ਸਿੱਖੀ), er eingyðistrú byggð á kenningum tíu gúrua sem lifðu á 16. og 17. öld á norðurhluta Indlands. Þetta er eitt af stærri trúarbrögðum heims með yfir 23 milljónir trúaðra. Síkismi er dregið af orðinu sikh, sem á upphaf í sanskrítar rótinni 'śikkya' (शिष्य) sem þýðir „nemandi“ eða „fylgjandi“ eða frá samsvarandi Pāli orði 'sikkhā' (सिक्खा).
Þeir sem fylgja síkisma eru nefndir síkar. Trúaðir síkar drekka ekki áfengi, nota ekki önnur fíkniefni og borða ekki kjöt. Síkar trúa á karma og endurfæðingu eins og hindúar, en hafa hins vegar aðeins einn Guð.
Tvær meiginstoðir síkisma eru:
- Trú á einn Guð. Upphafssetning ritningar síka er einungis tvö orð og þau lýsa grundvallartrú þeirra: ੴ - Ek Onkar eða „Einn Skapari“
- Fylgjendum síkisma er gert að fylgja kenningum hinna tíu gúrua Síka og annarra dýrðlinga eins og þeim er lýst á hinum 1430 blaðsíðum heilagrar ritningar þeirra Guru Granth Sahib.
Guru Granth Sahib er heilagur texti í augum Síka og álíta þeir hann vera ellefta og loka meistara (gúru) Guðs. Heimspeki síkisma einkennist af því að bæði andleg og veraldleg verkefni eru meðhöndluð með rökum.
Tíundi og síðast mannlegi gúrun, Guru Gobind Singh, skapaði khalsa-regluna, sem er bæði trúarleg og veraldleg regla. Öllum meðlimum í reglunni, sem eru flestir karlkyns síkar, er ætlað að ætíð bera á sér það sem er nefnt K-in fimm:
- Kesh, - hrein og vel umhirt en óklippt hár hulið í túrban, ásamt skeggi - tákn fyrir andlegheit.
- Kanga, - greiða fyrir hár og skegg - tákn fyrir andlega ögun og hreinlæti.
- Kirpan, - hnífur – tákn fyrir virðuleika og sjálfsvirðingu.
- Kach, - nærbrækur – tákn fyrir kynlífsmóral og skílífi.
- Kara, - handleggshringur úr járni sem er hafður á hægri handlegg - táknar eilífðina, trú á Guð, samfélag síka og Guðs.
