Colombia
De Wikipedia, le encyclopedia libere
Colombia es un pais situate al nord-west de America del Sud, con costas super le Atlantico e le Pacifico e frontieras con Venezuela, Brasil, Peru, Ecuador e Panama.
Le origine etymologic del nomine del pais es debite a le discoperitor de America, le navigante Christophoro Columbo.
1886 esseva le anno de adoption del nomine actual: Republica de Colombia.
- Lingua official: espaniol o castiliano
- Population: 44.531.434 habitantes
- Moneta: Peso colombian
Tabula de contento |
[modificar] Historia
Le prime vestigio archeologic in Colombia esseva de circa de 10000 a. C., Inter le prime culturas on incontra “la Cultura San Agustín” e “la Cultura de Tierradentro”
Tres familias linguistic dominava le actual territorio colombian al arrivata del exploratores espaniol: le “Arawaks”, le “Caribes” e le “Chibchas”.
Duo gruppos Chibchas: le “Taironas” e le “Muiscas” esseva le plus avantiates.
Le colonisatores espaniol arrivava in 1500. Illes trovava tribos native que esseva subjugate e conquirite.
Le espanioles establiva diverse colonias.
In 1499 le navigante espaniol Alfonso de Ojeda navigava le costa nord de Colombia (“Cabo de la vela”), insimul con Americo Vespucio qui nomina le terra, con le actual nomine in honor a Christophoro Columbo.
Le espanioles initia le expedition de Colombia circa 1500, illes funda le prime citates in 1509 in le region de Urabá e le Darién.
Iste prime colonias non prosperava, e Santa Marta, fundate in 1525 per Rodrigo de Bastidas, es le plus ancian citate espaniol que supervive actualmente in le continente american.
Trans le exploration del costa caribe, se initiava le exploration del interior del pais, in cerca de un ruta plus curte pro obtenir le ricchessa del Peru. Esseva Gonzalo Jiménez de Quesada qui habeva le commando. Ille se internava montante le fluvio Magdalena. Iste expedition se disvia al audir de un populo (“Muisca”) que habeva grande ricchessas, ibi illes cognoce super le legenda de El Dorado.
Post le conquesta le movimento pro independentia se initia in 1810, commandate in grande parte per Simón Bolivar (le liberator) e Francisco de Paula Santander. Le movimento ha successo in 1819.
Le territorio deveni le Republica Federal del Grande Colombia post le battalia de Boyaca le 7 de augusto 1819.
Le division de poter duce in 1830 al separation del departimentos que formava le Grande Colombia, i.e.: Venezuela, Ecuador e Colombia.
Post le separation, le divisiones interne remane e isto produce un guerra civil. Iste guerra causa, inter alteres, le secession de Panama in 1903, sub le gerentia del Statos Unite de America.
Usque nostre dies, Colombia continua a esser fragmentate per problemas interne.
Desde le annos 1960 gruppos armate como le FARC (Fortias Armate Revolutionari de Colombia), ELN (Armea de Liberation National), e in le ultime annos le AUC (Autodefensa Unite de Colombia) ha un forte presentia in le pais.
Le traffico de narcoticos es tamben un fonte de problemas pro Colombia.
[modificar] Politica
Colombia es un Republica parlamentari. Le derecto al voto es accordate a omne citatanos de plus de 18 annos. Le presidente es seligite per voto popular pro un periodo de 4 annos. Ille exerce como chef de Stato e de Governamento al mesme tempore. Le parlamento es formate per 2 cameras: Le Camera de deputatos (166 membros seligite pro 4 annos) e le senato (102 membros, equalmente selegite pro 4 annos). Le derecto colombian es copiate super le modello del derecto espaniol e le codice napoleonic introducite per Andrés Bello.
[modificar] Organisation territorial
Colombia es dividite in 32 departimentos e un districto capital (Santa Fé de Bogotá):
|
|
|
[modificar] Economia
Colombia es con su 44 millones de habitantes le tertie plus grande mercato in America Latin, post Brasil e Mexico.
Colombia es le quinte potentia economic de Latinoamerica, post Brasil, Mexico, Argentina e Venezuela.
Colombia es le prime exportator de esmeraldos e le secunde exportator de flores in le mundo, post Nederlandia. Colombia es le secunde pais plus ric in biodiversitate a nivello mundial.
Le distribution per activitate economic in 2005 esseva 13,9% agricultura, 30,3% industria e 55,8% servicios.
Duo del principal productos colombian es le caffe e le petroleo, sed le futuro es incerte, nam le ingressos que veni del production del caffe es affectate per le basse precio international, e le production de petroleo diminuera como consequentia del exhaustion gradual del principal jacimento petrolifere: Caño Limón e Cusiana.
[modificar] Geographia
Colombia non ha districtos federal a causa del character unitari de su organisation politic.
[modificar] Frontieras terrestre
· 2050 km con Venzuela · 1643 km con Brasil · 1496 km con le Peru · 591 km con Ecuador · 225 km con Panama
Colombia es transversate per le Andes que se divide in tres grande catenas de montanias, le Occidental, le Central e le Oriental. Inter le catenas montaniose, on incontra le fluvios Magdalena e Cauca.
Le loco de major altitude del pais es le Picco “Cristóbal Colón” in le “Sierra nevada de Santa Marta”, que ha un altitude de 5.775 m.s.n.m.
Le parte oriental del pais es characterisate per terras plan e basse, Con locos populate de dense arbores e multe fluvios como le Putumayo, le Caquetá, le Meta e le Guaviare, que flue al Orinoco o al Amazonas.
Colombia tamben ha plure parve insulas in le Oceanos Atlantic e Pacific. Le climate local es calide in ambe costas e in le planas oriental, ben que in le montanias e terras in altitude le climate pote esser satis frigide.
Le major citate de Colombia es su capital Santa Fé de Bogotá. Altere citates importante es Medellín, Santiago de Cali, Cartagena de Indias e Barranquilla.
[modificar] Regiones geographic
Colombia es dividite traditionalmente in regiones geographic natural e cultural: Andina, Costa Nord, Orinoquía, Amazonía, Costa Pacific, Insular. Le region andin ha le major parte del population.
[modificar] Population
Colombia es le tertie pais plus populate de America Latin, post Brasil e Mexico.
Le movimento del population rural verso zonas urban ha essite importante. Le population urban augmentava 57% de la population total in 1951 a approximatamente 74% verso 1994. 30 citates ha un population de 100 000 o plus.
Le nove departimentos de terras basse del Oriente (aproximatemente 54% del area total) ha minus de 3% del population e un densitate de minus de un persona per km2.
Le diversitate ethnic in Colombia es le resultato del mixtura de amerindios native, colonnas espaniol e sclavos african, lo que forma un population de mesticios, blancos, mulattos e negros, assi como le mixtura de negros e amerindios (zambos).
Le proportion de differente gruppos ethnic varie secundo le region. Hodie solo 2% del colombianos pote esser identificate totalmente como amerindio si on prende in conto lor lingua.
De plus existe in Colombia un presentia de migrantes de altere gruppos ethnic como arabes, judeos, chineses, e gitanos e de altere paises como Germania e altere paises latinoamerican (Ecuador e le Antillas, principalmente) .
[modificar] Immigration
Le immigration in Colombia semper ha essite basse con respecto a altere paises del continente.
Paradoxicamente, Venezuela, que ha un historia commun, ha habite un forte immigration estranier desde le tempores del independentia.
Malgrado que le Constitution de 1991 aperiva le pais a un acceptation plus grande de immigrantes, le situation non se ha cambiate a causa del problemas de ordine public, lo que face que le pais non sia attractive al citatanos de altere paises.
Iste particularitate ha como resultato que le pauc gruppos de immigrantes se integra completemente al population native del pais o tenta passar inobservate.
Il es forsan debite a illo que il non existe in le grande citates locos como quartiero chinese, quartier italian, etc.
Malgrado lo ultime il semper ha habite un unda migratori. Le plus importantes es:
Le arabe; illes arrivava al pais al fin del seculo XIX veniente de Libano, Palestina, Syria e Jordania. Debite a que iste paises esseva sub le controlo del Imperio Ottoman, le nativos comenciava a nominar les turcos.
Le arabes se ubicava specialmente in le costa nord del pais (Barranquilla, Cartagena de Indias, Santa Marta, Sincelejo, Montería e Maicao) e pauc a pauc illes comenciava a arrivar etiam al interior del pais.
Le prime gruppos esseva christianos maronita, assi illes non incontrava problemas de integrar se in un nation catholic.
Desde 1954, con le creation del Stato de [Israel]] e le aggravamento del conflictos in le Oriente Medie, arrivava a Colombia parve gruppos de arabes musulman de Palestina que se ubicava in San Andrés e Providencia e in le Guajira.
Es in le citate de Maicao ubi se incontra le Moschea plus grande de America Latin, malgrado que le population musulman colombian es un minoritate.
Le altere gruppo de immigrantes es le judeos. Olim in le epocha colonial, multe judeos arrivava, illes era le sefarditas o judeos espaniol, sed illes esseva obligate per le corona espaniol al conversion. Illes esseva persequite per le Inquisition; assi finalmente illes dispareva, ben que alicunos affirma que multes de illes attingeva a occultar su lineage, specialmente in le region paisa. Il esserea solo in le seculo XIX que le judeos retornarea a Colombia, veniente de Palestina e de Europa del Est, illes se radicava in Medellín, Bogotá e Cali.
Corrige le errores de grammatica, ortographia o stilo del articulo. Depost, elimina iste patrono.
Etiam in le seculo XIX arrivava germanos al departamento de Santander in particular al municipio de Zapatoca, incoragiate per le pionero Geo Von Lengerke, qui exportara le commercio del Quina con Europa. Post le I Guerra Mundial e plus ancora con le II Guerra Mundial, il arrivarea gruppos de judeos german usque le anno 1939, le governo emitteva un decreto que prohibiva lor entrata al pais.
Super altere gruppos de immigrantes il ha minus information, a causa de lor minor presentia e a lor celere assimilation intra le societate colombian.
Re iste thema il es a notar que omne le parve immigrationes ha essite semper pacific e illo ha contribuite multe al nation.
Migration de colombianos a altere nationes Debite principalmente al situation economic et equalmente al problemas de ordine public, illo face que Colombia sia un del paises latinoamerican con plus de fluxo de emmigrantes.
Le duo paises de major reception es le S.U.A. et Espania, sed il existe altere paises con gruppos importante de colombianos illos es Venezuela, Mexico, Italia, Chile e Canada. Alteres paises con minor presentia sed celebre per lor colombianos es Australia, Francia e Israel.
Iste gruppos de colombian, debite al situation sociopolitic actual, es de origine diverse plures sectores social e regiones del pais, sed plus principalmente del interior del pais e de centros urban como Bogotá, Medellín, Cali, Bucaramanga, Cúcuta inter alia.
Generalmente, le emmigrantes colombian apprende le lingua del pais , mais illes oblida difficilemente lor radice.
Inter le emmigrante il ha un grande numero de intellectuales, artistas, sportistas, etc.., illes face parte del phenomeno nominate “fuga de cerebros” (iste phenomeno tamben ha habite loco in altere paises que ha vivite grande emmigrationes de lor population tal como Espania, Italia e Germania) illes sera necessari pro le developpamento del pais, in quanto lor crise sociopolitic et economic sia superate.
Religion Le relgion predominante in Colombia es le Christianismo. Le principal confession es le Catholicismo (Rito Latin) con un 92 % dl population national que dice ser o es registrate como catholicos. Le cifras se refere al porcentage de baptismos catholic, cosa que non representa necessarimente le numero de credentes.
Le 7% restante face parte de confessiones protestante de origine nordamerican sed plus recentemente brasilian e local, o derivate del protestantismo; Testes de Jehovah, Mormones, etc..;
Tanto ben on pote incontrar parve representation de altere religiones monotheistic:
Musulmanes e Judeos, de plus de secta e gruppos de origine buddista e taoista.
Le communitates indigen e afroamerican generalmente assumite como catholic, on pote incontrar practicas ancestral de cata un del populos que lo ha formate.
Hasta la constitución de 1991, el catholicismo era la religión oficial del estado Education Le education formal in Colombia es conformate per le nivellos de education prescholar, education basic, education medie e de nivello universitari. Le scholaritate normal: education basic e medie es de 11 annos. Le organismo que coordina le education es le Ministerio de Education National, iste delega al secretarias de education le gestion et organisation secun le regiones. Equalmente il ha education non formal offerite generalmente per institutiones private, iste duce a diplomas in nivellos technic.
[modificar] Rhythmos musical originate in Colombia
- Bambuco
- Sanjuanero
- Torbellino
- Rajaleña
- Guabina
- Pasillo
- Rumba Criolla
- Caña
- Guasca
- Carranguera
- Mapale
[modificar] Regiones Geographic Natural
- Andina
- Costa Norte
- Pacifica
- Orinoquia
- Amazonia
- Insular
