شهرستان زابل
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
 |
در متن این مقاله از هیچ منبع و ماخذی نام برده نشده‌است. شما می‌توانید با افزودن منابع بر طبق اصول اثبات‌پذیری و شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌پدیا کمک کنید. مطالب بی‌منبع احتمالاً در آینده حذف خواهند شد. |
شهرستان زابل یکی از شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان در جنوب شرقی ایران است. مرکز این شهرستان شهر زابل است. از این منطقه در شاهنامه فردوسی به نام زابلستان نیز یاد شده و رستم قهرمان شاهنامه زاده این سرزمین است.
| که رستم یلی بود در سیستان | منش کردمی رستم داستان |
دریاچه هامون که بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین در ایران است، در این شهرستان واقع شده است. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۳۲۹٫۳۱۷ نفر بوده است [۱].
فهرست مندرجات |
[ویرایش] موقعیت جغرافیایی و تقسیمات کشوری
شهرستان زابل با مساحت ۱۵۱۹۷ کیلومترمربع در ضلع شمال شرقی استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته و فاصله مرکز شهرستان تا مرکز استان (زاهدان) ۲۰۷ کیلومتر است. این شهرستان دارای ۵ شهر ، ۵ بخش ، ۱۷ دهستان و ۸۸۵ آبادی دارای سکنه است. این شهرستان در حدود ۳۰ کیلومتر تا مرز ایران و افغانستان فاصله دارد.
- بخش مرکزی شهرستان زابل
- دهستان بنجار
- بخش پشت‌آب
- دهستان ادیمى
- دهستان بزی
- دهستان قائم‌آباد
- دهستان سفیدابه
شهر: ادیمی
- بخش شیب‌آب
- دهستان تیمورآباد (زابل)
- دهستان کوه خواجه
- دهستان لوتک
- دهستان محمدآباد (زابل)
شهر: محمدآباد
- بخش ميان‌کنگى
- دهستان جهان‌آباد (زابل)
- دهستان دوست‌محمد
- دهستان قرقری
- دهستان مارگان
شهر: دوست‌محمد
[ویرایش] عوارض طبیعی
شهرستان زابل دارای اقلیم بیابانی گرم و خشك است. میانگین بارش سالانه در این شهرستان ۶/۵۹ میلیمتر و دمای آن در سال از ۵/۹- تا ۴۹ درجه سانتی گراد متغيير است . از ارتفاعات مهم این شهرستان کوه خواجه (در ۲۵ کیلومتری شهر زابل) و قلعه رستم درغرب زابل میتوان نام برد. در كنار این کوه تصویری از رستم پهلوان که گرزی دوسر در دست دارد، نقش بسته است.[نیازمند منبع] در دامنه‌های جنوبی آن نیز ویرانه‌های بناهای منسوب به دوره اشکانیان بر جا مانده که در زمان خود بسیار باشکوه بوده است. رودخانه‌های هیرمند و شیله از رودخانه‌های این شهرستان می‌‌باشد. آب این شهرستان در گذشته ازطریق حفر چاه و قنات تامین می‌شده است و امروزه آب شرب زابل از مخازن بزرگ آب به نام چاه نیمه (که توسط رود هیرمند تغذیه می‌شوند) تامین می‌گردد.
[ویرایش] پیشینه تاریخی
شهرستان زابل در قدیم سیستان (سكستان ،سجستان) و نیمروز ناميده میشد. محلی که امروز زابل نامیده می‌‌شود در گذشته زمینهایی با تپه‌هایی از ماسه‌های روان و رسوبات دریایی بوده که قسمتی ازآن در مسیر رودخانه هیرمند قرار داشته است. با کم شدن آب رودخانه بر وسعت خشکی‌های اطراف آن افزوده شد و با اتصال این منطقه به روستای حسین آباد، آبادی بزرگی تشکیل گردیده است. بعدها تأسیس پادگان نظامی بر اهمیت آن افزوده است. در سال ۱۳۱۴ هجری شمسی بر طبق مصوبه هیات وزیران، آن آبادی را زابل نامیدند و در سال ۱۳۱۶ شمسی به مرکز سیستان تبدیل شد. زابل امروزی شهری نسبتاً توسعه یافته و مجهز به انواع خدمات مورد نیاز جامعه شهری است.[نیازمند منبع]
[ویرایش] زبان و مذهب
اکثریت مردم شهرستان زابل به فارسی با لهجه زابلی تکلم می‌کنند و سایر لهجه‌های سیستان و بلوچستان نظیر بلوچی نیز در آنجا رایج است. ۸۹/۹۹ درصد جمعیت این شهرستان را مسلمانان شیعه و سنی تشکیل می‌‌دهند. ۷۰ درصد از مردم شهرستان اهل تشيع و ۳۰ درصد اهل سنت هستند. جمعيت شيعه شهرستان زابل، پیش از انقلاب ۹۰ درصد بوده‌است.[۲]
[ویرایش] کشاورزی و منابع طبیعی و دامپروری
اکثریت مردم این شهر از طریق کشاورزی امرار معاش می‌کنند. در سال زراعی ۸۳-۱۳۸۲ سطح زیر کشت محصولات زراعی و باغی شهرستان زابل بالغ بر ۲۵۸۶۱ هکتار شامل میشد که ۱/۱۶ درصد از سطح زیر کشت استان سیستان و بلوچستان را تشکیل می‌‌دهد. از این مقدار ۵۶/۱ درصد به کشت باغات و ۱/۱۶ درصد به زراعت‌های سالانه اختصاص دارد. محصولات عمده زراعی این شهرستان غلات، محصولات جالیزی و نباتات علوفه‌ای است. طی همان سال، ۱۱۸ واحد صنعتی پرورش و نگهداری دام و طیور در سطح شهرستان فعال بوده ، همچنین میزان تولید شیر، گوشت قرمز، گوشت مرغ و ماهي به ترتیب ۳۷، ۱/۷، ۳ و ۱۰۸ هزار تن بوده است.
[ویرایش] اماکن سیاحتی تاریخی و مراکز توریستی با ذکر جاذبه‌های گردشگری
- شهر سوخته
- کوه خواجه
- قلعه سام
- دهانه غلامان
- چاه نیمه
- قلعه سه‌کوه
- قلعه رستم
- قلعه رمرود
- آتشکده کرکوه
- قلعه خان ملك
- تپه کنیز
- تخت شاه
- بی بی دوست
- آتشکده کهک
- میل قاسم آباد
- میل نادری
- زاهدان کهنه
- برج افغان
- چاه نیمه
- تالاب هامون
- آسیابهای بادی
- قلعه کندر
[ویرایش] صنایع دستی
[ویرایش] پیوند به بیرون
[ویرایش] منابع
 |
|
|---|---|
| مرکز | زاهدان |
| شهرستان‌ها |
ایرانشهر | چابهار | خاش | دلگان | زابل | زاهدان | زهک | سراوان | سرباز | کنارک | نیک‌شهر |
| شهرها |
ادیمی | اسپکه | ایرانشهر | بزمان | بمپور | بـِنِت | بنجار | پیشین | جالق | چابهار | خاش | دوست‌محمد | راسک | زابل | زابلی | زاهدان | زهک | سراوان | سرباز | سوران | سیرکان | فنوج | قصرقند | کنارک | گلمورتی | محمدآباد | میرجاوه | نصرت‌آباد | نگور | نوک‌آباد | نیک‌شهر |
| نقاط دیدنی |
ارگ کوه خواجه | بازار زاهدان | درخت مکرزن | دریاچه هامون | دهانه غلامان | زیارتگاه مرتضی‌علی | عمارت قدیمی پست چابهار | قلعه پرتغالی‌ها (چابهار) | قلعه تیس | قلعه رستم | قلعه سب | قلعه سه کوهه | قلعه ناصری | سنگ‌نگاره‌های کوه نگاران | بازار منطقه آزاد چابهار | موزه ایرانشهر | موزه چابهار | میل نادری |
| فهرست روستاهای استان سیستان و بلوچستان |
|
