Iodo
Wikipedia(e)tik
|
|||||||||||||||||||||||||
| Orokorra | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Izena, Ikurra, Zenbakia | Iodoa, I, 53 | ||||||||||||||||||||||||
| Serie kimikoa | halogenoak | ||||||||||||||||||||||||
| Taldea, Periodoa, Orbitala | 17, 5, p | ||||||||||||||||||||||||
| Itxura | gris-more iluna, lustreduna |
||||||||||||||||||||||||
| Masa atomikoa | 126,90447(3) g/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Konfigurazio elektronikoa | [Kr] 4d10 5s2 5p5 | ||||||||||||||||||||||||
| Elektroiak orbitaleko | 2, 8, 18, 18, 7 | ||||||||||||||||||||||||
| Propietate fisikoak | |||||||||||||||||||||||||
| Egoera | solidoa | ||||||||||||||||||||||||
| Dentsitatea | (0 °C, 101,325 kPa) 4,933 g/L |
||||||||||||||||||||||||
| Urtze-puntua | 386,85 K (113,7 °C, 236,66 °F) |
||||||||||||||||||||||||
| Irakite-puntua | 457,4 K (184,3 °C, 363,7 °F) |
||||||||||||||||||||||||
| Urtze-entalpia | 15,52 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||
| Irakite-entalpia | 41,57 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||
| Bero espezifikoa | (25 °C) 54,44 J·mol−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||
| Propietate atomikoak | |||||||||||||||||||||||||
| Kristal-egitura | ortoerronbikoa | ||||||||||||||||||||||||
| Oxidazio-zenbakia(k) | ±1, 5, 7 (oxido azido sendoa) | ||||||||||||||||||||||||
| Elektronegatibotasuna | 2,66 (Paulingen eskala) | ||||||||||||||||||||||||
| Ionizazio-potentziala | 1.a: 1.008,4 kJ/mol 2.a: 1.845,9 kJ/mol 3.a: 3.180 kJ/mol |
||||||||||||||||||||||||
| Erradio atomikoa (batezbestekoa) |
140 pm | ||||||||||||||||||||||||
| Erradio atomikoa (kalkulatua) |
115 pm | ||||||||||||||||||||||||
| Erradio kobalentea | 133 pm | ||||||||||||||||||||||||
| Van der Waalsen erradioa | 198 pm | ||||||||||||||||||||||||
| Datu gehiago | |||||||||||||||||||||||||
| Eroankortasun termikoa | (300 K) 0,449 W·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||
| Isotopo egonkorrenak | |||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||
| Erreferentziak | |||||||||||||||||||||||||
Iodoa (grezieraz: iodes, morea) elementu kimiko bat da, I ikurra eta 53 zenbaki atomikoa dituena. Kimikoki, iodoak halogenoen multzoko elementuen arteko erreaktibotasunik txikiena dauka, eta elektropositiboena da astatoaten ondoren. Iodoaren erabilera nagusiak medikuntzan, argazkigintzan eta tinduen ekoizpenean daude. Izaki bizidun gehienek beharrezkoa dute, kopuru txikietan bada ere.
Beste halogenoek bezala, iodoak molekula diatomikoak eratzen ditu, I2 forma hartuz.
[aldatu] Ezaugarri nagusiak
Iodoa solido gris ilun/morea da, tenperatura estandarretan sublimatu eta usain narritagarria duen gas more-arrosa bihurtzen dena. Halogeno honek hainbat konposatu eratzen ditu, baina ez da bere taldeko gainerako elementuak bezain erreaktiboa eta metalaren antzeko zenbait propietate dauzka. Iodoa erraz disolbatzen da kloroformoan. Iodo elementalak uretan duen disolbagarritasuna asko handitzen da potasio ioduroa gehitzen bazaio. Iodo molekularrak ioi negatiboarekin erreakzionatzen du (erreakzio itzulgarria), uretan ondo disolbatzen den triioduro anioia, I3−, eratuz.
 |
Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |
