Αγκόλα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 12°21′S 17°21′E / -12.35, 17.35

H Δημοκρατία της Αγκόλας είναι μία χώρα στη νοτιοκεντρική Αφρική. Η πρωτεύουσά της είναι η Λουάντα. Η Αγκόλα είναι πρώην πορτογαλική αποικία και κέρδισε την ανεξαρτησία της στις 11 Νοεμβρίου 1975. Συνορεύει στην ξηρά βόρεια και βορειοανατολικά με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, νοτιοανατολικά με τη Ζάμπια και νότια με τη Ναμίμπια ενώ βρέχεται δυτικά από τον Ατλαντικό Ωκεανό επί 1.650 χμ.

Δημοκρατία της Αγκόλας
República de Angola


(Λεπτομερώς)

Εθνικό σύνθημα: Η Ενότητα μας δίνει δύναμη

Πρόεδρος

Χοσέ Εντουάρντο ντος Σάντος (José E. dos Santos)

Πρωθυπουργός

Φερνάντο ντα Πιεντάντε Ντίας ντος Σάντος (Fernando da Piedade Dias dos Santos)

Έκταση
- Oλική

23η
1.246.700 km²

Πληθυσμός
- Oλικός (Ιούλιος 2005)
- Πυκνότητα

61η
15.941.000 [1]
8,6/km²

Ανεξαρτησία

- Αναγνώριση

Από την Πορτογαλία
11 Νοεμβρίου, 1975

UTC +1

Internet TLD

.ao

Κώδικας κλήσεων

244

[Επεξεργασία] Ιστορία

Η Αγκόλα υπήρξε επί 500 χρόνια πορτογαλική αποικία. Ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος στις 11 Νοεμβρίου του 1975, με την ονομασία Λαϊκή Δημοκρατία της Αγκόλα, από το Λαϊκό Κίνημα Απελευθέρωσης της Αγκόλα (ΛΚΑΑ, γνήσια ονομασία: Movimiento Popular de Libertação de Angola (MPLA)), μια από τις τρεις ανταρτικές οργανώσεις που είχαν αρχίσει τον ένοπλο απελευθερωτικό αγώνα ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Συνορεύει βόρεια και ανατολικά με το Ζαΐρ (σημερινό Κονγκό), νοτιοανατολικά με τη Ναμίμπια, ενώ δυτικά βρέχεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό επί 1.650 χμ. Η περιοχή αναγνωρίστηκε ως πορτογαλική αποικία στη Συνδιάσκεψη του Βερολίνου για τη Δυτική Αφρική (1884-1885) και ο θύλακος της Καμπίντα ο οποίος προστέθηκε στα πορτογαλικά εδάφη κατά την ίδια συνδιάσκεψη, αποτελεί σήμερα επαρχία της χώρας.

Η πορτογαλική κυριαρχία παγιώθηκε οριστικά μόνο κατά το 1920, όταν τα εκστρατευτικά σώματα των Πορτογάλων, ύστερα από μακροχρόνιους πολέμους, κατόρθωσαν να υποτάξουν ολοκληρωτικά τη χώρα. Επακολούθησε αύξηση του αριθμού των Λευκών αποίκων στην Αγκόλα, τους οποίους ενθάρρυνε να μεταναστεύσουν εκεί το καθεστώς του Αντόνιο Ολιβέιρα Σαλαζάρ στην Πορτογαλία. Ο αγώνας για την ανεξαρτησία προσέλαβε νέα ένταση στη δεκαετία του 1950, όταν σ' ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο σημείωνε άνοδο το αφρικανικό εθνικιστικό κίνημα.

Τον Ιανουάριο του 1975, μια μεταβατική κυβέρνηση ανέλαβε να εφαρμόσει τη Συμφωνία Ανεξαρτησίας του Alvor που είχε επιτευχθεί τον Δεκέμβριο του 1974 στη συνδιάσκεψη της Αλγκάρβε της Πορτογαλίας. Η κυβέρνηση αυτή περιλάμβανε στους κόλπους της εκπροσώπους της Πορτογαλίας και αντιπροσώπους των μεγαλύτερων απελευθερωτικών οργανώσεων, οι οποίες είχαν πρωτοστατήσει στον ανταρτοπόλεμο εναντίων των Πορτογάλων. Ώμος, τον Ιούλιο ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στις απελευθερωτικές οργανώσεις. Από τη μια πλευρά το MPLA και από την άλλη το FNLA (Frente Nacional de Libertação de Angola = Εθνικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Αγκόλα) και η UNITA (União Nacional pela Independencia Total de Angola = Εθνική Ένωση για την Πλήρη Ανεξαρτησία της Αγκόλα). Τον Οκτώβριο, στρατεύματα της Νότιας Αφρικής εισέβαλαν στην Αγκόλα για να βοηθήσουν τον συνασπισμό του FNLA και της UNITA. Το MPLA, από τη μεριά του, έκανε έκκληση για στρατιωτική βοήθεια και όπλα στην Κούβα και στην τότε Σοβιετική Ένωση.

Η Αγκόλα γίνεται μέλος του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας τον Φεβρουάριο του 1976 και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους. Στις 27 Μαρτίου αποσύρονται τα τελευταία νοτιοαφρικανικά στρατεύματα, επισημοποιώντας έτσι την ήττα του FNLA, της UNITA και των άλλων ανταρτικών ομάδων που δεν άνηκαν στο MPLA. Ο δεύτερος αυτός πόλεμος λόγω της έντασης και της σφοδρότητας που τον χαρακτήριζε ονομάστηκε «Βιετνάμ της Αφρικής». Οι σημαντικότερες επιπτώσεις του ήταν η ήττα, για πρώτη φορά, των ένοπλων δυνάμεων της Νότιας Αφρικής και η εγκαθίδρυση ενός επαναστατικού κράτους αποφασισμένου να βοηθήσει τα νοτιοαφρικανικά απελευθερωτικά κινήματα που αγωνίζονταν να θέσουν τέρμα στην κυριαρχία της λευκής μειοψηφίας στην Ναμίμπια, στη Ροδεσία (σημερινή Ζιμπάμπουε) και στην ίδια τη Νότια Αφρική. Η συγκρότηση αυτού του κράτους δεν σήμανε και το τέλος των εχθροπραξιών, καθώς οι αντίπαλες στην κυβέρνηση ανταρτικές οργανώσεις, και ιδιαίτερα η UNITA, συνέχισαν τον πόλεμο κατά της κυβερνήσεως κυρίως στο νότιο και νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας και στο κεντρικό οροπέδιο. Ένα ισχυρό αυτονομιστικό κίνημα είχε επίσης αναπτυχθεί στην Καμπίντα.

Οι εμφύλιες συγκρούσεις γνώρισαν πολλές διακυμάνσεις, υπογράφηκαν αναρίθμητες συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός που δεν τηρήθηκαν, οι ξένες δυνάμεις αποχώρησαν από το έδαφος της χώρας, η πολιτική κατάσταση άλλαξε ριζικά τόσο στην ΕΣΣΔ, που διαλύθηκε, όσο και στη Νότια Αφρική, που έχει πλέον πρόεδρο προερχόμενο από την πλειοψηφία των μαύρων της χώρας του, αλλά ο εμφύλιος πόλεμος στην Αγκόλα συνεχίστηκε χωρίς διακοπή μέχρι το τέλος του 2001.

[Επεξεργασία] Πολιτική

[Επεξεργασία] Κόμματα της Βουλής

FDA - Foro Democrático Angolano, Δημοκρατικό Βήμα της Αγκόλας
FNLA - Frente Nacional da Libertação de Angola, Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο της Αγκόλας
MPLA - Movimento Popular de Libertação de Angola, Λαϊκό Απελευθερωτικό Κίνημα της Αγκόλας (κόμμα του προέδρου Χοσέ Εντουάρντο ντος Σάντος με πλειοψηφία στην βουλή από το 1975 μέχρι το 1991, μαρξιστικό κόμμα)
PAJOCA - Partido Angolano da Juventude Operária, Κόμμα της Εργαζόμενης Νεολαίας της Αγκόλας
PRD - Partido Renovador Democrático, Δημοκρατικό Ανανεωτικό Κόμμα
PRS - Partido de Renovação Social, Κόμμα της Κοινωνικής Ανανέωσης
TRD - Tendência de Reflexão Democrática, Κίνημα Δημοκρατικής Αντανάκλασης
UNITA - União Nacional para a Independência Total, Εθνική Ένωση για Απόλυτη Ανεξαρτησία, (Προσωρινή Προεδρία: Πάουλο Λουκάμπα. Η UNITA είναι το ισχυρότερο κόμμα της αντιπολίτευσης)

Αρκετά άλλα, μικρά κόμματα είχαν υποψήφιους στις εκλογές του 1992, αλλά πήραν τόσο λίγες έδρες που πολιτική τους επιρροή είναι ασήμαντη.

[Επεξεργασία] Συνδικάτα

UNTA (União Nacional dos Trabalhadores Angolanos), Εθνική Ένωση των Αγκολανών Εργατών
CGSILA (Confederação Geral dos Sindicatos Independentes e livres de Angola), Γενική Συνομοσπονδία των Ανεξαρτήτων και Ελευθέρων Ενώσεων της Αγκόλας

[Επεξεργασία] Εκλογές

[Επεξεργασία] Προεδρικές εκλογές

[συζήτηση] – [επεξεργασία]
**Πρόεδρος, 29 και 30 Σεπτεμβρίου 1992**
Υποψήφιοι και κόμματα	Ψήφοι	%
Υποψήφιοι	Κόμματα προσκείμενα στον υποψήφιο	Ψήφοι	%
Ζοζέ Εντουάρντο ντος Σάντος José Eduardo dos Santos	Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Αγκόλας - Movimento Popular de Libertação de Angola (MPLA)	1,953,335	49.57
Jonas Malheiro Savimbi	Εθνική Ένωση για τη Συνολική Ανεξαρτησία της Αγκόλας - União Nacional para a Independência Total de Angola) (UNITA)	1,579,298	40.07
Antonio Alberto Neto	Δημοκρατικό Κόμμα της Αγκόλας	85,249	2.16
Álvaro Holden Roberto	Εθνικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Αγκόλας - Frente Nacional de Libertação de Angola (FNLA)	83,135	2.11
Άλλοι
239,866	6.09
Σύνολο
3,940,883	100.00

Πηγή: African Elections Database

[συζήτηση] – [επεξεργασία]
**Εθνοσυνέλευση, 29 και 30 Σεπτεμβρίου του 1992**
Κόμματα	Ψήφοι	Έδρες
Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Αγκόλας (Movimento Popular de Libertação de Angola)	53.7	129
Εθνική Ένωση για τη Συνολική Ανεξαρτησία της Αγκόλας (União Nacional para a Independência Total de Angola)	34.1	77
Εθνικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Αγκόλας (Frente Nacional de Libertação de Angola)	2.4	5
Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (Partido Liberal Democrático)	2.4	3
Κόμμα για την Κοινωνική Ανανέωση (Partido Renovador Social)	2.3	6
Κόμμα για τη Δημοκρατική Ανανέωση (Partido Renovador Democrático	0.9	1
Δημοκρατικός Συνασπισμός της Αγκόλας (Aliança Democrática de Angola	0.9	1
Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (Partido Social-Democrata)	0.8	1
Κόμμα του συνασπισμού για τους Νέους, τους Εργάτες και τους Αγρότες της Αγκόλας (Partido da Aliança da Juventude, Operários e Campesinos de Angola)	0.4	1
Δημοκρατικό Φόρουμ της Αγκόλας (Fórum Democrático Angolano)	0.3	1
Κόμμα για τη Δημοκρατική Πρόοδο/Αγκολανό Κόμμα Εθνικής Συμμαχίας (Partido Democrático para Progreso/Aliança Nacional Angolano)	0.3	1
Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα της Αγκόλας (Partido Nacional Democrático Angolano)	0.3	1
Σύνολο (Συμμετοχή 93.5 %)	220

Πηγή: Electionworld

[Επεξεργασία] Γεωγραφία

Την ενδοχώρα της Αγκόλας χαρακτηρίζει ένα ευρύ υψίπεδο, με ανάγλυφα στη παραλιακή μεριά, και μια πιο ήπια πλαγιά προς το εσωτερικό.

Οι πέντε μεγαλύτερες πόλεις είναι:

Λουάντα (2,800,000 κάτοικοι)
Χουάμπο (203.000 κάτοικοι)
Μπεγκουέλα (155.000 κάτοικοι)
Λομπίτο (150.000 κάτοικοι)
Λουμπάγκο (105.000 κάτοικοι)

Οι 18 διοικητικές περιφέρειες της Αγκόλας

Η Αγκόλα διαιρείται σε 18 διοικητικές περιφέρειες (στα πορτογαλικά: provincias), οι πρωτεύουσες είναι στις παρενθέσεις:

Μπέγκο (Καξίτο)
Μπεγκουέλα (Μπεγκουέλα)
Μπιέ (Κουίτο)
Καμπίντα (Καμπίντα)
Κουάντο Κουμπάγκο (Μενόγκουε)
Κουάνζα Νόρτε (Ν’Νταλαντάντο)
Κουάνζα Σουλ (Σούμπρε)
Κουνένε (Οντιγίβα)
Χουάμπο (Χουάμπο)
Χουίλα (Λουμπάγκο)
Λουάντα (Λουάντα)
Λούντα Νόρτε (Λουκάπα)
Λούντα Σουλ (Σαουρίμο)
Μαλάγκε (Μαλάνιε)
Μόξικο (Λουένα)
Ναμίμπε (Ναμίμπε)
Ουίγκε (Ουίγκε)
Ζαΐρ (Μ’Μπάνζα Κογκό)

[Επεξεργασία] Δημογραφική Κατάσταση

Έχοντας πληθυσμό, σύμφωνα με έρευνα του 2005, περίπου 15.941.000 ανθρώπους και πληθυσμιακή πυκνότητα γύρω στους 13 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, η χώρα μπορεί να χαρακτηριστεί αραιοκατοικημένη, ακόμη και για τα αφρικανικά δεδομένα. Τεράστιες εκτάσεις στην ημιερημική παράκτια ζώνη και στα ανατολικά 2/3 του εδάφους είναι σχεδόν ακατοίκητο. Όμως, η ζωή στην πρωτεύουσα Λουάντα δεν παρουσιάζει την ίδια εικόνα καθώς θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αποπνικτική. Σωροί σκουπιδιών στοιβάζονται παντού, ενώ οι διαρκώς ξεχειλισμένοι υπόνομοι δίνουν ανάγλυφα την αίσθηση της ακραίας περιβαλλοντικής υποβάθμισης στην οποία έχει οδηγηθεί η χώρα. Είναι ενδεικτικό ότι η πρωτεύουσα είχε χτιστεί για να φιλοξενήσει μισό εκατομμύριο πληθυσμού, και σήμερα οι κάτοικοι της είναι οχταπλάσιοι, ως μοιραία συνέπεια της συρροής εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων από την ύπαιθρο που ήθελαν να ξεφύγουν από την αθλιότητα και την βαρβαρότητα ενός εξαιρετικά άγριου εμφυλίου πολέμου. Τα αποτέλεσμα είναι ότι για πολλές ώρες της ημέρας δεν υπάρχει ούτε καθαρό τρεχούμενο νερό αλλά ούτε και ηλεκτρισμός για τις φτωχές λαϊκές γειτονιές.

Ο πόλεμος και ο λιμός εκτιμάται ότι ευθύνονται για τον θάνατο τουλάχιστον 500.000 ατόμων, μετά το 1975, αν και ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού παραμένει πάντοτε υψηλός. Το ποσοστό γεννήσεων βρίσκεται στον μέσο όρο ολόκληρης της Νότιας Αφρικής, αλλά τα ποσοστά των θανάτων είναι ιδιαίτερα υψηλά, με αποτέλεσμα η μέση διάρκεια ζωής να είναι πολύ χαμηλή, καθώς οι Αγκολέζοι φτάνουν κατά μέσο όρο περίπου την ηλικία των 44,6 ετών. Πέρα από τον υπερβολικό συνωστισμό στις πόλεις, λόγω των πολεμικών συγκρούσεων, με τους εσωτερικούς πρόσφυγες να φτάνουν το 10% περίπου του συνόλου των κατοίκων, εκτιμάται επίσης ότι 500.000 άτομα κατέφυγαν, κατά τη διάρκεια του αντιαποικιακού αγώνα, στο εξωτερικό, κυρίως βόρειοι του Κονγκό στο Ζαΐρ και λίγοι Τσόκουε, Λούντα και Νιγκανγκουάλε στη Ζάμπια. Νέα έξοδος πληθυσμού σημειώθηκε το 1975, με την αποχώρηση 300.000 τουλάχιστον Πορτογάλων και άγνωστου αριθμού Αφρικανών. Όμως, πολλοί βόρειοι Κόνγκο επέστρεψαν στην Αγκόλα, ενώ δημιουργήθηκε και μικρό ρεύμα μετανάστευσης βορείων Κόνγκο από διάφορες περιοχές του Ζαΐρ, τους οποίους προσέλκυσαν οι δυνατότητες απασχόλησης στο πετρελαϊκό τομέα και στα ορυχεία της αγκολέζικης οικονομίας.

[Επεξεργασία] Οικονομία

Η Αγκόλα είναι αρκετά πλούσια όσον αφορά τις ορυκτές πηγές πλούτου και τη γεωργία. Βασίζει την οικονομία της στην εκμετάλλευση των διαμαντιών (Ντούντο), σιδηρούχων ορυκτών (Κασσίγκα, Σά-για), αλατιού, χρυσού και κυρίως πετρελαίου (Καμπίντα, Μπενφίκα, Λουάντα), καθώς και στην καλλιέργεια ζαχαροκάλαμου, καπνού, φοινικόδεντρων, φιστικιών, βαμβακιού, καφέ, καλαμποκιού, σουσαμιού, καουτσούκ, όπως επίσης και στην κτηνοτροφία. Οι ελάχιστες βιομηχανίες βρίσκονται στην πρωτεύουσα (διυλιστήρια πετρελαίου και επεξεργασία ζάχαρης, καπνού, τσιμέντου) και στις πόλεις Λομπίτο, Μαλάντζε, Μπενγκουέλα, Λουμπάνγκο.

Ποσοστιαία διαίρεση των εργαζομένων (2002):

Γεωργία και Κτηνοτροφία: 85 %
Βιομηχανία: 15 %

[Επεξεργασία] Φυσικοί Πόροι

Οι φυσικοί πόροι της Αγκόλα είναι σημαντικοί, σε σύγκριση με τις περισσότερες από τις άλλες αφρικανικές χώρες, που προσφέρονται ιδιαίτερα για την ανάπτυξη βιομηχανικής οικονομίας. Υπάρχουν μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, συγκεντρωμένα στις παράκτιες θαλάσσιες ζώνες, κοντά στην Καμπίνα και στον ποταμόκολπος του Κονγκό. Η ποιότητα του πετρελαίου είναι κατά κανόνα καλή, με χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο. Σε μεγάλα τμήματα της βορειοανατολικής Αγκόλα υπάρχουν προσχωματικά κοιτάσματα διαμαντιών, με μεγάλο ποσοστό από τα οποία χαρακτηρίζονται ως πολύτιμοι λίθοι ενώ τα υπόλοιπα προορίζονται για βιομηχανικές χρήσεις, καθώς και αρκετοί εκμεταλλεύσιμοι αδαμαντοφόροι σωλήνες κιμπερλίτη. Επιπλέον, στα νοτιοδυτικά, υπάρχουν μεγάλα, αν και χαμηλής ποιότητας, κοιτάσματα σιδηρομεταλλεύματος. Σε ολόκληρη τη χώρα, και κυρίως στην περιοχή των κρημνών, ανάμεσα στην παράκτια ζώνη και στο κεντρικό οροπέδιο, είναι γνωστό ότι υπάρχουν εκμεταλλεύσιμες ποσότητες και άλλων ορυκτών ή μεταλλευμάτων, αλλά για να εκτιμηθεί πλήρως το μέγεθος του εθνικού ορυκτού πλούτου χρειάζεται να γίνει ακόμη πολλή συστηματική ερευνητική εργασία.

Το υδροηλεκτρικό δυναμικό της Αγκόλα είναι από τα μεγαλύτερα της Αφρικής. Λόγω ων ευεργετικών επιδράσεων του ψυχρού Ρεύματος Μπερλίνγκουερ, η χώρα διαθέτει επίσης μερικά από τα πλουσιότερα αλιευτικά πεδία της ηπείρου, κυρίως στο νότιο άκρο της. Τα αποθέματα ξυλείας είναι εξίσου σημαντικά, μια και τα δάση καταλαμβάνουν συνολική επιφάνεια περίπου 550 στρεμμάτων. Το δάσος Μαγιόμπε, στο βόρειο τμήμα του θυλάκου της Καμπίντα, καθώς επίσης και οι δασικές εκτάσεις κατά μήκος των ποταμών στα νοτιοανατολικά περιλαμβάνουν δέντρα εμπορικής σημασίας όπως είναι η λευκή Tola και η Limba που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή επίπλων, μουσικών οργάνων. Η εύφορη γεωργική γη είναι περιορισμένη σε λίγες ευνοημένες περιοχές στα υψίπεδα και στις ποτάμιες κοιλάδες, λιγότερο από το 10% του εθνικού εδάφους θεωρείται αρόσιμο. Ο συνδυασμός του άγονου εδάφους με τις ανεπαρκείς βροχοπτώσεις, που επικρατεί στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για τη διάδοση των καλλιεργειών. Παρ' όλα αυτά, οι εγχώριοι γεωργικοί πόροι δεν αξιοποιούνται πλήρως. Η νομαδική κτηνοτροφία πλήττεται από τη διάδοση της μύγας τσε-τσε, τους φτωχούς βοσκότοπους και την απουσία επιφανειακών νερών στην αμμώδη ζώνη της Καλαχάρι. Οι ευνοϊκότερες συνθήκες για την ανάπτυξη την νομαδικής κτηνοτροφίας επικρατούν στα νοτιοδυτικά.

[Επεξεργασία] Γεωργία και Δασοκομία

Πριν από την ανεξαρτησία, στον τομέα της γεωργίας συνυπήρχαν οι μεγάλες φυτείες, που ανήκαν κυρίως σε Πορτογάλους εποίκους, με τους αναρίθμητους μικρούς αυτόχθονες παραγωγούς. Καλλιεργείτο μόλις το 3% του εθνικού εδάφους, ενώ από το καλλιεργούμενο έδαφος λιγότερο από το 1% αρδεύονται. Σημαντικότερο γεωργικό προϊόν ήταν ο καφές. ΤΟ 1974 η Αγκόλα συνεισέφερε το 19% της παγκόσμιας παραγωγής, παράγοντας τουλάχιστον 200.000 τόνους. Η καλλιέργεια βαμβακιού, το οποίο είτε καταναλώνονταν από την τοπική βιομηχανία είτε εξαγόταν στην Πορτογαλία, ευδοκιμούσε στην κοιλάδα του ποταμού Κουάνγκο και στην παράκτια πεδιάδα. Ταυτόχρονα, η εγχώρια ζήτηση σε ζάχαρη καλυπτόταν απόλυτα από τις εντατικά συνοδευόμενες καλλιέργειες ζαχαροκάλαμου στις παράκτιες οάσεις. Στις ίδιες φυτείες παράγονταν επίσης φοινικέλαιο, μπανάνες και άλλα τροπικά φρούτα. Το σιζάλ ήταν άλλο ένα γεωργικό προϊόν των φυτειών, όμως, η σχετική σημασία του οποίου μειώθηκε κατά τη δεκαετία του 1960 και σε πολλές περιπτώσεις αντικαταστάθηκε από τον καπνό. Γενικά η Αγκόλα ήταν καθαρός εξαγωγέας τροφίμων καθώς εξήγε περισσότερα από ότι εισήγε, ενώ ένα από τα κύρια εξαγωγικά είδη διατροφής, το καλαμπόκι, προερχόταν από τα χωράφια των Αγκολέζων γεωργών του κεντρικού οροπεδίου. Οι αυτόχθονες παραγωγοί καλλιεργούσαν για ιδία κατανάλωση μεγάλες ποσότητες κασσάβας, μαζί με μικρότερες ποσότητες από κεχρί, σόργο, φασόλια, γλυκοπατάτες, φιστίκια, ρύζι, σιτάρι και πατάτες.

Βοοειδή εκτρέφονται κυρίως στα νοτιοδυτικά, τόσο με παραδοσιακές μεθόδους όσο και σε μεγάλες σύγχρονες κτηνοτροφικές μονάδες (ράντσα). Τα άλλα είδη των κτηνοτροφικών ζώων έπαιζαν μικρότερο ρόλο στις εμπορευματικές ανταλλαγές, αλλά η εκτροφή κατσικιών, χοίρων και πουλερικών είχε ιδιαίτερη σημασία για τη διατροφή του αυτόχθονο πληθυσμού. Η εκμετάλλευση της ξυλείας των φυσικών δασών ήταν συγκεντρωμένη στην περιοχή του Δάσους Μαγιόμπε, στον θύλακο της Καμπίντα, και στην περιοχή Λούσο, στο ανατολικό τμήμα του Σιδηροδρόμου Μπενγκουέλα. Στο δυτικό τμήμα της ίδιας σιδηροδρομικής γραμμής είχαν δημιουργηθεί μεγάλες φυτείες ευκαλύπτων, συνολικής έκτασης 515.000 στρεμμάτων, οι οποίες παρείχαν την αναγκαία καύσιμη ύλη για τις μηχανές των τρένων και τροφοδοτούσαν το εργοστάσιο χαρτομάζας που λειτουργούσε κοντά στην πόλη Μπενγκουέλα.

Η ανθηρή αγροτική οικονομία της Αγκόλα άρχισε μετά την ανεξαρτησία να συρρικνώνεται. Οι παλιές φυτείες εθνικοποιήθηκαν και αντικαταστάθηκαν από κρατικά αγροκτήματα, που χαρακτηρίζονταν από πάρα πολύ χαμηλή παραγωγικότητα. Όσοι από τους εργάτες γης ανήκαν στην εθνική ομάδα των Οβιμπούντου, αρνήθηκαν να εργαστούν σε περιοχές όπου θα ήταν ευάλωτοι σε επιθέσεις από αντίπαλες φυλές, όπως ήταν οι περιοχές καλλιέργειας καφέ, ενώ η υποχρεωτική στρατολόγηση εργατών από τις πόλεις (οι αποκαλούμενες «εθελοντικές ταξιαρχίες») δεν έδωσαν ούτε προσωρινή τουλάχιστον λύση στο πρόβλημα. Οι μικροϊδιοκτήτες αγρότες υποχρεώθηκαν να συμμετάσχουν σε ένα κρατικά ελεγχόμενο σύστημα συνεταιρισμών και να πωλούν στην παραγωγή τους στο ελάχιστα αποτελεσματικό κρατικό μονοπώλιο που αντικατέστησε τους Πορτογάλους μικρεμπόρους. Ταυτόχρονα, το συγκοινωνιακό δίκτυο χειροτέρευσε, η ανασφάλεια κυρίευσε ολόκληρη τη χώρα, η υπερτίμηση του νομίσματος λειτούργησε στην πραγματικότητα ως ένας βαρύτατος φόρος επί των εξαγωγών, ενώ η κατάρρευση της εγχώριας βιομηχανίας απομάκρυνε οποιοδήποτε κίνητρο είχαν παλιότερα οι αγρότες να πουλήσουν τα προϊόντα τους στις πόλεις. Έτσι, ο αστικός πληθυσμός έφθασε να στηρίζεται στα εισαγόμενα είδη διατροφής.

Η κατάρρευση της αγκολέζικης γεωργίας δεν είχε την ίδια ένταση σε όλους τους τομείς της. Η καλλιέργεια ειδών διατροφής για ιδία κατανάλωση επηρεάστηκε πολύ λίγο. Η καλλιέργεια ειδών διατροφής για την εσωτερική αγορά επλήγη σε σημαντικό βαθμό, ενώ η επίδραση στην καλλιέργεια βιομηχανικών πρώτων υλών και εξαγόμενων προϊόντων υπήρξε κυριολεκτικά καταστροφική. Μετά την ανεξαρτησία, η παραγωγή κασσάβας και γλυκοπατάτας αυξήθηκε ελαφρά, αλλά η παραγωγή σόργου και φασολιών μειώθηκε κατά 50%. Η παραγωγή καλαμποκιού, μπανάνας και ξυλείας κατρακύλησε στο 25% του επιπέδου που είχε το 1975, η παραγωγή ζάχαρης και βοδινού κρέατος στο 10% ενώ ο καφές, το βαμβάκι και το σιζάλ μόλις στο 2%.

[Επεξεργασία] Αλιεία

Πριν από την ανεξαρτησία, στη χώρα υπήρχαν 700 περίπου αλιευτικά σκάφη, που απασχολούσαν 13.000 εργαζομένους και έπιαναν κατά μέσον όρο 300.000 τόνους αλιευμάτων ετησίως. Η επεξεργασία του μεγαλύτερου μέρους των αλιευμάτων γίνονταν σε σύγχρονα εργοστάσια, που εξήγαγαν την παραγωγή τους στις Δυτικές αγορές με την μορφή κατεψυγμένων προϊόντων, κονσερβών ή ιχθυαλεύρων. Υπήρχε επίσης ένας πιο παραδοσιακός κλάδος, που ασχολούνταν με την ξήρανση, το πάστωμα και το κάπνισμα των ψαριών, ο οποίος μέχρι την έναρξη του αντιαποικιακού αγώνα το 1961, προμήθευε την τοπική αγορά και πραγματοποιούσε εξαγωγές στις γειτονικές χώρες. Μετά το 1975, τα περισσότερα αλιευτικά σκάφη, που άνηκαν κυρίως σε Πορτογάλους, έφυγαν από τη χώρα γεμάτα πρόσφυγες, και τα εργοστάσια επεξεργασίας αλιευμάτων καταστράφηκαν ή ερειπώθηκαν. Στη συνέχεια παραχωρήθηκαν άδειες σε ξένα σκάφη να αλιεύουν στα αγκολέζικα χωρικά ύδατα, υπό την προϋπόθεση ότι τμήμα των αλιευμάτων θα παραδίδεται στα αγκολέζικα λιμάνια. Επίσης, μερικές εγκαταστάσεις επεξεργασίας αλιευμάτων επιδιορθώθηκαν και εκσυγχρονίστηκαν με ξένη βοήθεια. Αυτές οι ενέργειες διατήρησαν, σε γενικές γραμμές την αλιευτική βιομηχανία ζωντανή, όταν στο ίδιο διάστημα το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας οικονομίας κατέρρεε. Ωστόσο, το σύνολο των αλιευμάτων μειώθηκε κατά 25% σε σύγκριση με την αποικιακή περίοδο, γεγονός που πιθανότατα οφείλεται στη μείωση του μεγέθους των κοπαδιών λόγω είτε της υπεραλιείας του παρελθόντος είτε διαφόρων οικολογικών μεταβολών.

[Επεξεργασία] Εξόρυξη

Το αργό πετρέλαιο παίζει κυρίαρχο ρόλο στην εθνική οικονομία και η παραγωγή του έχει σχεδόν τριπλασιαστεί από την ανεξαρτησία και μετά. Όμως, καθώς η Αγκόλα έγινε μέλος του ΟΠΕΚ (Οργανισμού Πετρελαίου Εξαγωγικών Χωρών) στις 1 Ιανουαρίου του 2007, το ύψος των εξαγωγών της προσδιορίζεται από ποσοστώσεις. Στη χώρα επικρατούν ευνοϊκές γεωλογικές συνθήκες, σημειώνεται υψηλό ποσοστό επιτυχίας στις πραγματοποιούμενες έρευνες, ενώ το επίπεδο του λειτουργικού κόστους είναι σε μεγάλο βαθμό σχετικά χαμηλό. Διάφορες πειραματικές έρευνες παρέχουν ενδείξεις ότι η άντληση πετρελαίου μπορεί να είναι κερδοφόρα και από πολύ βαθύτερα σημεία στις ίδιες θαλάσσιες περιοχές. Άντληση πετρελαίου γίνεται και σε χερσαίες περιοχές, ενώ διεξάγονται έρευνές για τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων. Έχουν επίσης εντοπιστεί κοιτάσματα φυσικού αερίου, αλλά η εκμετάλλευσή τους πραγματοποιείται ακόμη σε μικρή κλίμακα.

Το 1977 ιδρύθηκε μια κρατική εταιρεία, με την ονομασία Sonangol και με σκοπό να συστήσει μικτές εταιρείες για την εκμετάλλευση του πετρελαίου και να προχωρήσει σε συμφωνίες παραχώρησης δικαιωμάτων εκμετάλλευσης με αντάλλαγμα τη συμμετοχή στην παραγωγή, αφήνοντας όμως την ευθύνη της διαχείρισης στους ξένους. Η αμερικάνικη εταιρεία Chevron, ελέγχει την Cabinda Gulf Oil Company, η οποία είναι υπεύθυνη για λίγο παραπάνω από το 50% της εθνικής παραγωγής. Άλλες τρεις εταιρείες πετρελαιοειδών, που δραστηριοποιούνται στην Αγκόλα, είναι η γαλλική Elf Aquitaine, η αμερικάνικη Texaco και η βελγική Petrofina. Η τελευταία περιορίζεται στα μικρά και εξαντλούμενα χερσαία πετρελαιοφόρα πεδία. Στις έρευνες για τον εντοπισμό νέων αποθεμάτων με υδρογονάνθρακες συμμετέχουν πάρα πολλές εταιρείες από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία, τη Σουηδία, τη Νορβηγία, τη Βραζιλία και την Ιαπωνία.

Πριν από την ανεξαρτησία, η Αγκόλα ήταν ο τέταρτος κατά σειράν εξαγωγέας διαμαντιών στον κόσμο, ως προς την τρέχουσα αξία, ενώ το ύψος των εξαγωγών ανέρχονταν σε 2,4 εκατομμύρια καράτια. Όμως, μετά το 1975, η παραγωγή σχεδόν σταμάτησε, μέχρι να καταρρεύσει τη δεκαετία του 1980. Η κυβέρνηση εθνικοποίησε το 77% των μετοχών της Εταιρείας διαμαντιών της Αγκόλα, την Diamang, που ανήκε σε Πορτογάλους επενδυτές, ενώ την εξόρυξη διαμαντιών στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας ανέλαβε μια εταιρία του ευρύτερου δημόσιου τομέα, η Indiama (εθνική επιχείρηση διαμαντιών της Αγκόλα). Ο κλάδος αντιμετώπισε μεγάλα διαχειριστικά προβλήματα, που επιδεινώθηκαν από τη διαφθορά των κρατικών αξιωματούχων, την ανασφάλεια που επικρατούσε σε ολόκληρη την χώρα και τις κακές σχέσεις με τον Κεντρικό Οργανισμό Διάθεσης (διαμαντιών), που ελέγχεται από την εταιρία De Beers της Νότιας Αφρικής. Έτσι, το 1986, η εξόρυξη διαμαντιών παραχωρήθηκε σε ξένες επιχειρήσεις, με συμφωνίες συμμετοχής του κράτους στην εξορυσσόμενη παραγωγή, και δύο χρόνια αργότερα η αγκολέζικη κυβέρνηση άρχισε διαπραγματεύσεις με την De Beers, σχετικά με τις πωλήσεις διαμαντιών και με την απαιτούμενη τεχνική βοήθεια για την εκμετάλλευσή σωλήνων κιμπερλίτη. Με τις ενέργειες αυτές η παραγωγή άρχισε και πάλι να αυξάνεται, ενώ με την αποκατάσταση της ειρήνης η χώρα αρχίζει να διαδραματίζει και πάλι πρωταγωνιστικό ρόλο στο παγκόσμιο εμπόριο διαμαντιών.

Στην Αγκόλα δεν υπάρχουν άλλοι εξίσου σημαντικοί εξορυκτικοί κλάδοι, αν και το σιδηρομεταλλεύματα από το νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας ήταν το τέταρτο σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν της πριν από την ανεξαρτησία. Όμως, τα μεταλλεία σιδήρου της Κασίνγκα επιδοτούνταν σημαντικά από τους Πορτογάλους και είναι αμφίβολο αν έχουν τις δυνατότητες να καταστούν πραγματικά κερδοφόρα. Η παραγωγή αρχικά μειώθηκε και κατόπιν σταμάτησε, μεταξύ 1975 και 1984, ενώ η ποιότητα του απολήψιμου μεταλλεύματος είναι μάλλον υπερβολικά χαμηλή για να τεθούν τα μεταλλεία πάλι σε λειτουργία. Εξορύσσονται επίσης, σε μικρή κλίμακα, χαλκός, μαγγάνιο, χρυσός, μάρμαρα, μαύρος γρανίτης και χαλαζίας, ενώ σχεδιάζεται η εκμετάλλευση των φωσφορικών αλάτων που υπάρχουν στις επαρχίες Καμπίνα και Ζαΐρ.

[Επεξεργασία] Βιομηχανία και κατασκευές

Πριν από την ανεξαρτησία, οι κλάδοι της βιομηχανίας, των κατασκευών και της παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας αναπτύσσονταν ταχύτατα, αλλά οι διαταραχές και ο εθνικός αγώνας ενάντια στην αποικιοκρατία που ακολούθησε επέφερε δεινά πλήγματα, ανατρέποντας την αναπτυξιακή τους πορεία. Οι εθνικοποιήσεις και η μετανάστευση του ειδικευμένου εργατικού έπληξαν κυρίως τον βιομηχανικό τομέα της εθνικής οικονομίας, ενώ οι αντάρτες της οργάνωσης UNITA διέπραξαν δολιοφθορές των εγκαταστάσεων ηλεκτροδότησης και ύδρευσης. Συνέπεια όλων αυτών ήταν ότι το κράτος συσσώρευσε τεράστια χρέη, ενώ τα εργοστάσια λειτουργούσαν κατά μέσον όρο στο 30% της δυναμικότητάς τους. Οι εργάτες πληρώνονταν εν μέρει με προϊόντα που παρήγαγε το εργοστάσιο, παρά τις αναρίθμητες προσπάθειες παρεμπόδισης της πρακτικές αυτής, οι αδικαιολόγητες απουσίες από την εργασία ήταν κάτι συνηθισμένο και η παραγωγικότητα εκπληκτικά χαμηλή.

Εκτός από κάποια μικρής κλίμακας κατεργασία πρώτων υλών που προορίζονταν για εξαγωγή, η εγχώρια βιομηχανία είναι ουσιαστικά προσανατολισμένη στην υποκατάσταση εισαγωγών και περιλαμβάνει μονάδες επεξεργασίας τροφίμων, καπνού, μετάλλων και ξυλείας, κλωστοϋφαντουργίας, διύλισης πετρελαίου, συναρμολόγησης οχημάτων, παραγωγής ηλεκτρικών ειδών και τσιμέντου. Το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται από φράγματα σε ποταμούς. Όμως, μεγάλο μέρος του εγκατεστημένου παραγωγικού δυναμικού, που υπερβαίνει το 600 μεγαβάτ, βρίσκεται σε τέτοια κατάσταση που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Οι περισσότερες από τις εθνικοποιημένες βιομηχανίες, τις κατασκευαστικές εταιρείες και τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας είχαν, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ενταχθεί σε προγράμματα ιδιωτικοποίησης, ενώ μερικές από αυτές επιστράφηκαν ακόμη και στους παλιούς ιδιοκτήτες τους.

[Επεξεργασία] Πιστωτικό Σύστημα

Μετά την ανεξαρτησία οι τράπεζες εθνικοποιήθηκαν. Κεντρική τράπεζα της χώρας είναι η Εθνική Τράπεζα της Αγκόλα, η οποία έχει το προνόμιο της έκδοσης χαρτονομίσματος, αλλά λειτουργεί και ως εμπορικό πιστωτικό ίδρυμα. Αντιθέτως, η Λαϊκή Τράπεζα της Αγκόλα, λειτουργεί κυρίως ως ταμιευτήριο. Το 1985, οι ξένες τράπεζες άρχισαν σταδιακά να επανέρχονται στη χώρα, αλλά το τραπεζικό σύστημα εξακολουθεί να βρίσκεται σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό υπό τον έλεγχο του κράτους. Γενικά, οι περισσότεροι κάτοικοι διατηρούν τις οικονομίες τους εκτός του δικτύου των δύσκαμπτων κρατικών τραπεζών, προτιμώντας διάφορες ανεπίσημες μορφές καταθέσεων. Οι ξένες επενδύσεις κατευθύνονται σχεδόν αποκλειστικά στους τομείς της πετρελαϊκής βιομηχανίας, των διαμαντιών και της αλιείας, αλλά προβλέπεται να στραφούν και σε άλλους κλάδους, καθώς η οικονομία σταδιακά φιλελευθεροποιείται και οι εθνικοποιημένες επιχειρήσεις επιστρέφουν στον ιδιωτικό τομέα.

[Επεξεργασία] Εμπόριο

Το πετρέλαιο συνεισφέρει τουλάχιστον το 90% των εξαγωγών της χώρας. Τα 2/3 από αυτά κατευθύνονται στις ΗΠΑ, όπου τα διυλιστήρια προτιμούν τους τύπους αργού πετρελαίου με χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο. Γενικά, όμως, η ψώρα επηρεάζεται έντονα από τις αυξομειώσεις στη διεθνή τιμή του προϊόντος αυτού. Μετά την ανεξαρτησία καταβλήθηκε συνειδητή προσπάθεια να αυξηθούν οι εισαγωγές από τις χώρες του τότε κομμουνιστικού μπλόκου, ενώ εκδηλώθηκε ακόμη και η πρόθεση εισόδου της χώρας στην Κομεκόν. Αποτέλεσμα ήταν να αγοραστούν τεράστιες ποσότητες οπλισμού από τις ανατολικές χώρες αλλά οι χώρες προέλευσης των υπολοίπων εισαγόμενων προϊόντων, όπως η Πορτογαλία, οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Βραζιλία να παραμείνουν αμετάβλητες. Εκτός από μηχανήματα, οχήματα και φάρμακα, η Αγκόλα εισάγει επίσης μεγάλες ποσότητες τροφίμων και πρώτων υλών, που όλες σχεδόν θα μπορούσαν να παραχθούν στην χώρα, εύκολα και με χαμηλό κόστος. Γίνονται ακόμη και εισαγωγές σε ακατέργαστο βαμβάκι. Το ισοζύγιο πληρωμών παρουσιάζει μεγάλα ελλείμματα, οδηγώντας σε αύξηση του εθνικού χρέους και σε συσσώρευση των καθυστερούμενων δόσεων παλαιότερων δανείων. Μετά την ειρήνευση στη χώρα, προβλέπεται να μειωθεί η μείωση των εισαγωγών οπλισμού και τροφίμων, ενώ η υποτίμηση του έντονα υπερτιμημένου εθνικού νομίσματος αναμένεται να δώσει αποφασιστική ώθηση στις εξαγωγές.

[Επεξεργασία] Γλώσσες

Ο πληθυσμός της Αγκόλας αποτελείται κατά μέγιστη πλειοψηφία κυρίως από τρεις ομάδες, οι οποίες υπάγονται στην οικογένεια των Μπαντού. Στα νότια παράλια ζουν Βουσμάνοι νομάδες. Οι ομάδες των Μπαντού ξεχωρίζουν λόγω των διαφορετικών τους διάλεκτους. Επομένως ο πληθυσμός της Αγκόλας χωρίζεται ως εξής: 37% είναι Οβιμπουντού, 25% Κιμπουντού και 13% Μπακογκό. Μικρότερες ομάδες είναι μεταξύ άλλων και οι Τσοκβέ (λέγονται και Λούντα), Γκαγκουέλα, Άμπο, Χερέρο και Ξιντούγκα. Περίπου 2% του πληθυσμού είναι μιγάδες και 1% είναι ευρωπαϊκής (κυρίως πορτογαλικής) καταγωγής. Τα πορτογαλικά) είναι η επίσημη γλώσσα της χώρας αλλά και η περισσότερο διαδεδομένη. Άλλες γλώσσες της Αγκόλας είναι οι τοπικοί διάλεκτοι των γηγενών λαών, όπως π.χ. τα Ουμπουντού, Κιμπουντού, Νγκαγκέλα και Οσιβάμπο.

[Επεξεργασία] Θρησκεία

To 53% του πληθυσμού είναι Χριστιανοί (Ρωμαιοκαθολικοί 38%, Προτεστάντες 15%). Οι υπόλοιποι ανήκουν σε ντόπιες παραδοσιακές θρησκείες.

Κατά τους αποικιακούς χρόνους, οι Προτεστάντες και Τοκοϊστές θεωρούνταν ύποπτοι για ανατρεπτική δράση και αντιμετώπιζαν διώξεις μικρής κλίμακας διώξεις. Όμως, μετά το 1975, η μαρξιστική-λενινιστική κυβέρνηση της Λουάντα αντιμετώπισε όλες τις θρησκείες αρνητικά και οι θρησκευτικές οργανώσεις έχασαν τον έλεγχο στα σχολεία, στις κλινικές, τις εφημερίδες, στους ραδιοσταθμούς και στα περιουσιακά τους στοιχεία. Ωστόσο, η ελευθερία της συνειδήσεως κατοχυρώθηκε νομοθετικά, ενώ η εκκλησία των Μεθοδιστών, στα σχολεία των οποίων είχαν μορφωθεί τα περισσότερα κρατικά στελέχη, απολάμβανε σχετικών προνομίων. Όμως, τα υπόλοιπα χριστιανικά δόγματα παρακολουθούνταν στενά και η δραστηριότητά τους μερικές φορές παρεμποδιζόταν. Το 1978, απαγορεύθηκαν επίσημα οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Οι θρησκευτικές οργανώσεις άρχισαν να ασκούν και πάλι σημαντική επιρροή κ, όταν η κυβέρνηση εγκατέλειψε τον κομμουνισμό, και ιδιαίτερα η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, η οποία έπαιζε σημαντικό ρόλο παρασκηνιακά για τη διασφάλιση της εθνικής συμφιλίωσης. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Αγκόλα, που σπανίζει στην υπόλοιπη Αφρική, είναι η πλήρης ανυπαρξία μουσουλμάνων στο έδαφός της.

[Επεξεργασία] Πολιτισμός

Ο αγκολέζικος πολιτισμός είναι κατακερματισμένος σε μυριάδες κομμάτια, που καθένα έχει έντονα τοπικά χαρακτήρα, αλλά οι ρίζες του ανάγονται στην ευρύτερη κεντροαφρικανική παράδοση των Μπάντου, την οποία μοιράζονται και οι γειτονικές χώρες. Οι λαοί που ζουν στην Αγκόλα είναι γενικά μητρογραμμικοί ενώ οι γενεαλογικές γραμμές ή οι εκτεταμένες οικογένειες είναι ιδιαίτερα σημαντικές στην κοινωνική ζωή των ατόμων. Οι άνθρωποι δηλώνουν συχνά πίστη σε προαποικιακούς βασιλιάδες ή πολεμάρχους, ακόμη και αν κάτι τέτοιο δεν έχει καμία πλέον σχέση με τη σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα. Σε ολόκληρη τη χώρα υπάρχουν έντονα σημάδι από ένα εκτεταμένο προαποικιακό σύστημα δουλοκτησίας, το οποίο οι αποικιακές αρχές καθυστέρησαν πολύ να καταργήσουν. Η πολυγαμία, η προγονολατρεία και η μαγγανεία αποτελούν πρακτικές που ακολουθούνται ακόμη και από πολλούς προσηλυτισμένους στον χριστιανισμό.

Οι τοπικές διακοσμητικές τέχνες εκφράζονται με το ξύλο, τον πηλό , τον χαλκό , το καλάμι, το ελεφαντόδοντο, τα όστρακα, αλλά και με το ανθρώπινο σώμα. Ιδιαίτερα φημισμένα είναι τα ξύλινα αγάλματα του λαού Τσόκουε, τα είδη από σκαλισμένο ελεφαντόδοντο της Καμπίντα και τα περίτεχνα χτενίσματα των λαών Νυανέκα και Νκούμπι. Η μουσική και ο χορός παίζουν σημαντικό ρόλο στην τοπική πολιτιστική ζωή, έχοντας ως βασικό μουσικό όργανο τα τύμπανα, αλλά υπάρχει και πλούσια προφορική λογοτεχνική παράδοση. Έχουν καταβληθεί προσπάθειες για τη διατήρηση αυτής της πολιτιστικής κληρονομιάς, με την οποία σπάνια ασχολούνται οι επίσημοι πολιτιστικοί οργανισμοί, αλλά η πολιτική αστάθεια και η διαφθορά, μετά το 1975, είχαν ως αποτέλεσμα την τραγική και σε μεγάλη έκταση απώλεια πολλών εθνογραφικών συλλογών.

Οι παραδοσιακοί πολιτισμοί βρίσκονται υπό τη συνεχή πίεση των Δυτικών πολιτισμικών επιρροών, οι οποίες τείνουν να κυριαρχήσουν στις πόλεις. Κατά τον 19ο αιώνα ήλθε στο προσκήνιο μια δυναμική ομάδα μορφωμένων Αγκολέζων, που είχε πολλά κοινά στοιχεία με την αντίστοιχη ομάδα της Σιέρα Λεόνε. Τα μέλη της ομάδας αυτής αρθρογραφούσαν και συνέγραφαν ιστορικά βιβλία, μυθιστορήματα και ποιήματα στην πορτογαλική γλώσσα. Μετά το 1926, η δεξιά δικτατορία της Πορτογαλία ανάγκασε μεγάλο μέρος αυτής της λογοτεχνικής δραστηριότητας να περάσει στην παρανομία, αλλά δεν μπόρεσε να την εξαλείψει ολοκληρωτικά. Ο Αγκοστίνο Νέτο (1922-1979), ηγέτης του ΛΚΑΑ κατά την εξουσία της χώρας, φημιζόταν για την ποίηση του στην πορτογαλική γλώσσα. Η κυβέρνηση του ΛΚΑΑ, όμως, επέβαλε ένα σύστημα αυστηρής λογοκρισίας, ενώ η λογοτεχνική παραγωγή της χρηματοδοτούμενης από το κράτος Ένωσης Αγκολέζων Συγγραφέων υπήρξε, μετά το 1975, σε γενικές γραμμές απογοητευτική. Το γεγονός αυτό αντισταθμίστηκε σε κάποιο βαθμό από τη δημιουργία τηλεοπτικού δικτύου πανεθνικής εμβέλειας και από τις βάσεις που τέθηκαν για τη λειτουργία εθνικής κινηματογραφικής βιομηχανίας. Όμως, το φιλόδοξο σχέδιο για την επέκταση διαφόρων μουσείων, βιβλιοθηκών και αρχείων δεν στέφθηκε με επιτυχία. Αντίθετα, πολλές θαυμάσιες συλλογές, που δημιουργήθηκαν κατά τους αποικιακούς χρόνους, καταστράφηκαν, διασκορπίστηκαν ή έπαψαν πλέον να είναι προσιτές στο κοινό.

[Επεξεργασία] Εκπαίδευση

Τα περισσότερα αποικιακά καθεστώτα, όπως και στην περίπτωση της Αγκόλας, δεν εμπιστεύονται το μορφωμένο «ιθαγενή» και φοβούνται τις συνέπειες της μαζικής εκπαίδευσης. Το ΛΚΑΑ έθεσε ως στόχο, μετά την ανεξαρτησία, να γίνει η πρωτοβάθμια εκπαίδευση προσιτή σε όλους με αποτέλεσμα ο αριθμός των μαθητών στα δημοτικά σχολεία να τριπλασιαστεί μεταξύ του 1976 και το 1979. Όμως, κατά τη δεκαετία του 1980, ο αριθμός των μαθητών μειώθηκε κατά 50%, ενώ οι συνθήκες που επικρατούσαν στα σχολεία επιδεινώθηκαν δραματικά, καθώς σημειώθηκαν τεράστιες ελλείψεις σε διδακτικό προσωπικό και μέσα διδασκαλίας, μεταξύ των οποίων και σε σχολικά εγχειρίδια. Αυτό είναι κάτι απολύτως λογικό καθώς η ραγδαία εξάπλωση των σχολείων συχνά δημιουργεί ελλείψεις δασκάλων και υποδομών επειδή οι τάξεις λειτουργούν με αυξανόμενο αριθμό μαθητών και χρησιμοποιούνται λιγότερο καλά εκπαιδευμένοι δάσκαλοι.

Αντίθετα, ο αριθμός των σπουδαστών στα δευτεροβάθμια σχολεία και στο πανεπιστήμιο, που ιδρύθηκε το 1962, σημείωσε σταθερή αύξηση μετά το 1975, καθώς τα ιδρύματα αυτά επηρεάστηκαν λιγότερο από την πολιτική αστάθεια που επικρατούσε στην χώρα. Ωστόσο, και εκεί σημειώθηκαν σημαντικές ελλείψεις σε διδακτικό προσωπικό και σε μέσα διδασκαλίας, ενώ οι περισσότερες πανεπιστημιακές σχολές παρέμειναν για μακρές χρονικές περιόδους κλειστές, μετά από καταγγελίες για προπαγάνδα κατά του πολιτικού καθεστώτος. Γενικά, εκτιμάται ότι η στρατολόγηση στα ένοπλα τμήματα του ΛΚΑΑ και της UNITA είχε μεγαλύτερη επίδραση από ό,τι το επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα στην καταπολέμηση του αναλφαβητισμού, στην επέκταση της χρήσης της πορτογαλικής γλώσσας και στην απόκτηση τεχνικών γνώσεων. Επίσης, πολλοί Αγκολέζοι έχουν εκπαιδευθεί στο εξωτερικό, κυρίως στην Κούβα και την πρώην Σοβιετική Ένωση.

[Επεξεργασία] Υγεία και κοινωνική πρόνοια

Το πορτογαλικό αποικιακό καθεστώς ύστερα από δεκαετίες πλήρης αδιαφορίας, προκειμένου να αυξήσει την δημοτικότητά του κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια, μετά το 1961, για την εφαρμογή προγραμμάτων υγείας και κοινωνικής πρόνοιας. Η κυβέρνηση ΛΚΑΑ, κατά την ανάληψη της εξουσίας, είχε πολύ πιο φιλόδοξα σχέδια, αλλά τα πρώτα βήματα προόδου ακολούθησε η σχεδόν πλήρης κατάρρευση των κοινωνικών υπηρεσιών, κυρίως στις αγροτικές περιοχές. Το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό που υπήρχε είτε έφευγε νόμιμα ή παράνομα στο εξωτερικό είτε απέφευγε να εργαστεί σε απομακρυσμένες και επικίνδυνες περιοχές. Τα φάρμακα σπάνιζαν, η ελονοσία και η ασιτία ήταν ευρύτατα διαδεδομένες, ενώ συχνά ενέσκηπταν επιδημίες χολέρας. Η βρεφική θνησιμότητα έφθασε να συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες του κόσμου. Σύμφωνα με την στατιστική της Αγκόλα, κάθε τρία λεπτά πεθαίνει ένα παιδί κάτω των 5 ετών, ενώ το ποσοστό παιδικής θνησιμότητας αγγίζει το 2.600 ανά χιλιάδες γεννήσεων. Τα διάφορα στεγαστικά προγράμματα στις πόλεις έχασαν κάθε σημασία με την πλημμυρίδα των προσφύγων από την ύπαιθρο.

Ταυτόχρονα, οι κοινωνικές συνθήκες και η υγεία των κατοίκων στις φτωχογειτονιές της Λουάντα επιδεινώθηκαν από την πλημμελή ύδρευση. Η ανεργία, ο πληθωρισμός, τα άδεια καταστήματα, και η πλήρης αποδιάρθρωση της δημόσιας συγκοινωνίας αποτέλεσαν σφοδρά πλήγματα για τους εξαθλιωμένους κατοίκους των πόλεων, ενώ τα μέλη της πολιτικής και γραφειοκρατικής ολιγαρχίας απολάμβαναν τα έσοδα από το πετρέλαιο, διαθέτοντας ιδιαίτερο δίκτυο καταστημάτων, καλές συνθήκες στέγασης και άλλα προνόμια. Οι συνθήκες ζωής στην Αγκόλα, όσο αφορά τη διατροφή και την υγεία, είναι κατά μέγιστο ποσοστό καταστροφικές. Βάση στατιστικών μελετών του OHE, οι Αγκολέζοι φτάνουν κατά μέσο όρο περίπου την ηλικία των 44,6 ετών. Τα στοιχεία για το έτος 2007 δείχνουν ότι το 70% του συνολικού πληθυσμός ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, το 47% του πληθυσμού δεν έχει επαρκή πρόσβαση σε πόσιμο νερό και μόλις το 30% του πληθυσμού έχουν πρόσβαση στην βασική ιατρική περίθαλψη. Κάθε χρόνο παθαίνουν χιλιάδες άνθρωποι από αρρώστιες, που καταπολεμούνται σχετικά εύκολα. Πολλά παιδιά είναι καταδικασμένα σε θάνατο επειδή δε τους παρέχεται η κατάλληλη φροντίδα. Περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού εξαρτάται απόλυτα από την βοήθεια του εξωτερικού για να καλύψει της βασικές του ανάγκες, όπως τροφή και φάρμακα. Ακόμα, λόγω της καταστροφικής ιατρικής περίθαλψης, πεθαίνουν υπερβολικά πολλές γυναίκες κατά τη διάρκεια της γέννας.

Το Μάρτιο του 2006, το σύστημα υγείας της Αγκόλας ήρθε αντιμέτωπο με τη χειρότερη επιδημία χολέρας που είχε γνωρίσει ποτέ η Λουάντα. Η επιδημία εξαπλώθηκε σε όλη την πόλη και σε άλλα μέρη της χώρας. Επιπλέον, το Μάιο ξέσπασε επιδημία στο Ουίγκε, η οποία τεθεί υπό έλεγχο τον Ιούλιο. Τον Οκτώβριο εντοπίστηκαν στην Ουίγκε κάποια περιστατικά πιθανού αιμορραγικού πυρετού. Από τις 13 Φεβρουαρίου, όταν αναφέρθηκε επίσημα το πρώτο περιστατικό στη Λουάντα, έχουν καταγραφεί πάνω από 43.000 περιστατικά σε όλη τη χώρα, ενώ έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότεροι από 1.600 άνθρωποι. Η επιδημία έχει εξαπλωθεί σε 14 από τις 18 επαρχίες της Αγκόλα.

Σήμερα, τέσσερα χρόνια μετά το τέλος των συγκρούσεων, η επείγουσα ανθρωπιστική κατάσταση έχει δώσει τη θέση της σε μια μεταβατική περίοδο ανοικοδόμησης των δομών υγείας. Αν και η χώρα βρίσκεται πλέον σε περίοδο ειρήνης και η κυβέρνηση είναι σταθερή, η χώρα αντιμετωπίζει τεράστια φαινόμενα διαφθοράς και έντονη έλλειψη δημοκρατικής αξιοπιστίας. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός της κυβέρνησης της Αγκόλας για την υγεία βρίσκεται μεταξύ των πιο χαμηλών στην περιοχή.

[Επεξεργασία] Αθλητισμός

Στον χώρο του αθλητισμού, κυριαρχεί το ποδόσφαιρο, το οποίο προκαλεί ενθουσιασμό και προσελκύει άτομα από κάθε κοινωνικό στρώμα. Το 2005 κατάφερε για πρώτη φορά στην ιστορία της μα προκριθεί στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου 2006 που διεξάχθη στην Γερμανία. Μερικοί Αγκολέζοι έχουν εξελιχθεί σε διακεκριμένους ποδοσφαιριστές, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς προτιμούν να παίζουν σε ομάδες της Πορτογαλίας ή άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπου οι συνθήκες διαβίωσης και επαγγελματικής ανέλιξης είναι καλύτερες.

Η Αγκόλα έχει, επίσης, μεγάλη παράδοση στο μπάσκετ, στο οποίο εκπροσωπεί συνεχώς την "μαύρη ήπειρο" στις μεγάλες διοργανώσεις (παγκόσμια πρωταθλήματα και Ολυμπιακούς Αγώνες).

[Επεξεργασία] Εξωτερικές συνδέσεις

Library of Congress Portals on the World - Αγκόλα
CIA - The World Factbook -- Angola - Πληροφορίες της CIA περί Αγκόλας
Οι ΓΧΣ στο Web - Επιστολές, ανακοινώσεις και άλλα απο το κέντρο τύπου της οργάνωσης "Γιατροί Χωρίς Σύνορα" στην Αγκόλα.

Χώρες της Αφρικής

Κατηγορία: Αγκόλα

See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.