Хар'яна
З Вікіпедыя.
Хар'яна (англ.: Haryana з хіндзі: Дом бога (Hari+ayana)), штат на поўначы Індыі. Гранічыць са штатамі Пенджаб і Хімачал-Прадэш на поўначы, Раджастхан на захадзе і поўдні, Утар-Прадэш і Утаракханд на ўсходзе. Хар'яна акружае Дэлі з поўначы, захаду і поўдня. Займае 20-е месца сярод штатаў па плошчы (44 212 км2) і 16-е па насельніцтву (21 млн. чалавек, 2001). Адміністрацыйны цэнтр — Чандыгарх.
Змест |
[правіць] Гісторыя
Штат створаны ў 1966 шляхам аддзялення хіндзімоўных раёнаў Пенджаба ад пенджабскамоўных.
[правіць] Эканоміка
ВУП штата — 25 млрд. долл. ЗША (2004).
Хар'яна — адзін з самых індустрыяльна развітых штатаў краіны, гэта цэнтр індыйскага аўтамабілебудавання і адзін з асноўных цэнтраў IT-сектара Індыі. На тэрыторыі штата размяшчаецца другі па велічыні ў Паўднёвай Азіі нафтаперапрацоўчы завод. Дапаўняюць партрэт індустрыі штата металургічная і тэкстыльная прамысловасць.
Нягледзячы на значныя поспехі ў індустрыялізацыі, Хар'яна застаецца пераважна аграрным штатам: у сельскай гаспадарцы занята каля 70% працаздольнага насельніцтва. Асноўныя культуры — пшаніца, рыс, трыснёг, бавоўна, кукуруза. Звыш 80% плошчы — пад ворывам, з якіх 3/4 ахоплены ірыгацыяй. Буйнатаварная малочная жывёлагадоўля. У 1970-х Хар'яна ўнесла значны ўклад у поспех індыйскай «зялёнай рэвалюцыі», якая забяспечыла харчовую самадастатковасць краіны.
[правіць] Насельніцтва
З 21,1 млн. чал. мужчын 11,4 млн., жанчын 9,8 млн. Вялікая палавая дыспрапорцыя выклікана у т.л. секлектыўнымі абортамі жаночых зародкаў. Недахоп нявест кампенсуецца іх набыццём (літаральна, purchase) у штатах Арыса, Джаркханд і Біхар.
Індуістаў 88,2%, мусульман 5,8%, сікхаў 5,5%, джайністаў 0,3%, хрысціян 0,1%.
[правіць] У Сеціве
Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Індыі | |||
---|---|---|---|
Штаты |
Андхра-Прадэш · Аруначал-Прадэш · Арыса · Асам · Біхар · Гоа · Гуджарат · Джаму і Кашмір · Джхаркханд · Заходняя Бенгалія · Карнатака · Керала · Мадх'я-Прадэш · Маніпур · Махараштра · Мегхалая · Мізарам · Нагаленд · Пенджаб · Раджастхан · Сікім · Тамілнад · Трыпура · Утар-Прадэш · Утаракханд · Хар'яна · Хімачал-Прадэш · Чхатысгарх |
||
Саюзныя тэрыторыі |
Андаманскія і Нікабарскія астравы · Дадра і Нагархавелі · Даман і Дыу · Лакшадвіп · Нацыянальная сталічная тэрыторыя Дэлі · Пандышэры · Чандыгарх |