Französische Sprache
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Technische Yschränkung: Dr koräkt Titel wär: »Französischi Sprooch« |
Französisch (Français) | ||
---|---|---|
Gsproche i: | Frankreich, Kanada, Belgien, Schweiz und 50 weiteren Ländern | |
Sprecher: | 80 Millionen (Muttersprachler) (Platz 11) | |
Linguistischi Klassifikation: |
|
|
Unterteilige: |
{{{Unterteilige}}} |
|
Offizieller Status | ||
Amtssproch i: | Siehe: Amtssprache | |
Sprochchürzel | ||
ISO 639-1: | fr | |
ISO 639-2: | fre | fra |
SIL: | FRN |
Französisch isch e Oïl Schprôch un ghört zur Galloromanischi Schprôchfamilie. 'S wird unter anderem in Frankrych, dr Schwytz, Belgie und Kanada gredet, aber au in grôsse Dail vo Afrika. Typischi Merggmool vom Französische sin dr Verluscht vo der fonologisch dischtinktive Betonig u ds komplexe Vokalsystem.
'S Französische wird im Alemannische o als Wälsch odr Wäutsch bezeichnet, so wie d Weschtschwyzer die Wälsche heisse.
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Französische Wendungen, wo im dütscha o vawendet weren
Vor allem wiil französisch lang dia „Sprache der Diplomaten“ gsi isch, isch’s imma no chic, französische Usdrück, sog, Gallizismen im Alltag ilfliessa z’lo. An Hufa Gallizismen sind inszischen d’Basis für vaschiedene Fachsprocha wie in da Gaschtronomie oda im Ballett.
- à - je, zu (je), für (je); vor Preisangaben von Waren.
- à jour - "bis zu dem Tage", auf dem laufenden.
- à la ... - nach Art von ...
- à la carte - nach der (Speise-)Karte, nach Wahl
- à la mode - nach der Mode, modisch
- à propos - nebenher bemerkt
- comme il faut - wie es sich gehört
- déjà-vu - schon mal gesehen (bekannte Situation)
- jour fixe
- peu à peu - Stück für Stück
- tête-à-tête - Rendezvous, Date, Stelldichein, Verabredung
- vis-à-vis - gegenüber
[ändere] Sprachregulierung
Eppas was s’im dütscha ned wirklich git, isch im französischa gang und gäbe: Bemühunga zu Erhalt und Pflege vo da Schproch. So git‘s an offizielle Inschtitution - dia sog. Académie française, gegründet 1634 vo Kardinal Richelieu, - wo feschtlegt, wia dia Schproch vawendet wera muass, bzw. sie erfindet extra französische Wörta für neue Begriff. Manche wia Computer/ordinateur, Byte/octet, Software/logiciel werend o echt (ausschliesslich) vawendet, andere wia weekend/vacancelle hond sich ned durchgsetzt. Nebs da Académie française gits no dia Délégation générale à la langue française et aux langues de France, wo sich o in deam Gebiet schtark macht. Untam französischa Kulturminischta Jacques Toubon isch 1994 a Gsetz zum Schutz vo da französischa Schproch in Kraft träta, welles vo nam andra Gsetz usm Johr 2000 no vaschärft wora isch. Sit döt münd alle fransösischa Untahaltungsmusikprogramme mind. 40% französische Liada spiela (drum hond unta andra Robbie Williams und Placebo (Protège moi) scho französische Übasetzungs vo nam Hit in Frankreich ussabrocht), und in offiziella Angelegenheita dürfend gea koa Anglizisma vawendet wera; Englische Werbeschrpüch ohne französische Übasetzung sind strafbar.
Aba o in adra französisch sprochiga Lända git’s dänige Inschtitutiona: in Beligien hots le service de la langue française und in Québec s‘Office québécois de la langue française.
Anderscht àls `s Frànzeesch, wie én Frànkrich àlso gued g´schitzt un gepflegt wurd, were d´àndri Sproche uff´m Territorium vun d´Repüblik nit vum Staat g´ferdert, üss´r extrem ambivalent un hálbherzi ém Rohme vun de staatli Béldung (éducation nationale) - aww´r öi numme do, wo d´Regione diss aktiv unt´rstitze un v´rlange. Öi wenn d´ direkti Unt´rdrückung vun frieh´r nimm mejlich ésch, ésch de frànzeesch Sprochepolitik nooch internationàli Standards meh zuem Üsslesche vun de Sproche geeignet, àls zuem Schutz.
[ändere] Grammatik
[ändere] Gschlechter
Wie im Dytsche gits im Französische für Nome, Gschlechter. Me unterscheidet zwüschet männliche Nome (le frère) und wiibliche Nome (la mére). Es neutrals Gschlecht gits ned. D'mehrzahl Nome hend z'Pluralgschlecht und überchömmet les als Artikel (les hommes).
[ändere] Zyte
Es git im Französische verschideni Zyte, wo sich zum Teil vum dytsche unterscheidet:
|
|
De Sprochwüsseschaft-Artikel isch no arg churz. Wenn du meh zu däm Thema weisch no hilf mit un erwiiter de Artikel! |