Lyon
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
| Lyon | |
|---|---|
 |
 |
| Land: |  Frankryk |
| Région: |  Rhône-Alpes |
| Département: | Rhône |
| Koördinate: | 45°45' N, 04°50' O |
| Oppervlakte: | 47,87 km² |
| Bevolking: | 468 300 (2005) |
| Bevolkingsdigtheid: | 9 782,7 / km² |
| Hoogte: | 162-312 m bo seespieël |
| Burgemeester: | Gérard Collomb (PS) |
Lyon is 'n stad in die oostelike gedeelte van Sentraal-Frankryk by die samevloeiing van die riviere Rhône en Saône met sowat 468 300 inwoners (2005). Dit is die hoofstad van die région Rhône-Alpes en die département Rhône en die hoofkwartier van die internasionale polisie-organisasie Interpol. Die metropolitaanse gebied van Lyon met sy 1,6 miljoen inwoners is die tweede grootste in Frankryk.
Lyon staan bekend vir sy historiese ou stadskern, wat in 1998 deur die UNESCO tot wêrelderfenisgebied verklaar is, en sy belangrike bydraes tot die Franse kookkuns. Paul Bocuse, die internasionaal befaamde sjef, is 'n boorling van Lyon en besit 'n aantal restourante in die stad.
Lyon is ook 'n bakermat van die rolprentbedryf. Die gebroeders Lumière, eweneens boorlinge van Lyon, behoort tot die grondleggers van die moderne bioskoop.
Baie Franse ken Lyon ook as die hoofstad van die sybedryf en as die stad van die ligte - hier word jaarliks op 8 Desember die Fête des lumières (Ligtefees) gevier en duisende kerse en teeliggies by die vensters geplaas.
In die omgewing van Lyon lê twee van die belangrikste Franse wynboustreke - Beaujolais in die noorde en Côtes du Rhône in die suide.
[wysig] Geskiedenis
Lyon word in die jaar 43 v.C. as 'n Romeinse kolonie gestig en dien onder die naam Lugdunum as 'n soort federale hoofstad van die Romeinse provinsies in Gallië. Naas 'n belangrike administratiewe sentrum word Lugdunum danksy sy nywerhede en handelmaatskappye die grootste en welvarendste stad in Gallië. Ook die kerk beskou die stad in die middeleeue as die hoofstad van Frankryk, en die aartsbiskop van Lyon dra die titel "Primas van Gallië".
Onder die heerskappy van die Boergondiërs en Franke bly die stad 'n belangrike godsdienstige sentrum. In 843 word Lyon 'n deel van die Middelfrankiese en teen die einde van die 9de eeu van die Boergondiese Ryk.
In 1033 word Lyon saam met Boergondië 'n deel van die Duitse Heilige Romeinse Ryk.
Die stad het sy welvaart in die 11de en 12de eeu aan sy gunstige ligging by die kruispunt van belangrike handelsroetes tussen Frankryk en Italië te danke, en die stad word langs die oewers van die Rhône en die Saône uitgebrei. Keiser Frederik I verleen 'n aantal voorregte aan die stad wat nie net die lakenbedryf en die rol van die aartsbiskoppe as stadshere begunstig nie, maar van Lyon feitlik 'n onafhanklike stad maak.
Na die jaar 1250 vergroot Frankryk sy invloed, en die burgers bevestig die nou bande met die westelike buurland deur die besluit om Frankryk as beskermheer te aanvaar.
Die Franse koning Filips IV die Skone annekseer die stad in die jaar 1307 en maak 'n einde aan die politieke rol van die aartsbiskoppe. Die Franse heerskappy bevorder die ekonomiese groei van die stad. Lyon word tydens die renaissance onder meer 'n sentrum van die syhandel. Die beroemde handelskoue van Lyon neem in die 15de eeu 'n aanvang, en Lyon word die tweede belangrikste stad van Frankryk.
Tydens die Franse Rewolusie bly Lyon 'n sentrum van monargistiese aktiwiteite en word met 'n naamsverandering gestraf: Dit staan in dié tydperk bekend as die "Ville sans Nom" ("Stad sonder Naam").
In die 19de eeu groei Lyon tot 'n belangrike nywerheidsentrum. Tydens die Duitse besetting in die Tweede Wêreldoorlog is die stad 'n sentrum van die Franse weerstandsbeweging (Résistance).
[wysig] Ekonomiese basis
Lyon beskik oor een van die oudste Franse fayence-nywerhede; Italiaanse immigrante vervaardig hier vanaf die jaar 1512 fayence-produkte, wat teen die einde van die 16de eeu aan die destydse majolica uit die stad Urbino herinner.
Die bekendste onderneming is vandag die internasionale bank Crédit Lyonnais. Sy hoofkwartier is 'n wolkekrabber in die ooste van die stad, wat danksy sy vorm ook die crayon (potlood) genoem word.
Die tweede bekende maatskappy is die farmaseutiese onderneming Aventis (vroeër Rhône-Poulenc). Rhône-Poulenc, die sewende grootste chemiese maatskappy ter wêreld, het tot by sy samesmelting met die Duitse onderneming Hoechst sy hoofkwartier in die stad.
Daar is ook raffinaderye en ander nywerhede in die stad. Die Europese televisienuus-kanaal Euronews het sy hoofkwartier in 'n voorstad van Lyon.
